Сьцепаніда Сьцепанюк
Сьцепаніда Сьцепанюк | |
| Дата нараджэньня | 4 сьнежня 1935 |
|---|---|
| Месца нараджэньня |
|
| Дата сьмерці | 1 ліпеня 2022 (86 гадоў) |
| Месца сьмерці | |
| Занятак | ткач |
| Узнагароды | |
Сьцепаніда Сьцепанюк (4 сьнежня 1935, в. Дарапеевічы Маларыцкага раёну — 1 ліпеня 2022[1]) — легендарная беларуская ткачыха, народны майстар Беларусі. Адрадзіла «спадніцы-палатнянкі» і маларыцкія касьцюмы цалкам па традыцыйнай тэхналёгіі — «кажушком».
Жыцьцяпіс
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Нарадзілася на хутары за 3 км ад вёскі Дарапеевічы. Сьцепаніда Сьцепанюк ткала на кроснах, якія сваімі рукамі некалі зрабіў яе бацька. Упершыню Сьцепаніда Аляксееўна села за кросны, калі было ёй 9 гадоў[2]. Да таго, як выйсьці замуж, працавала на пасадцы лесу, даяркай на фэрме, з 1969 году і да пэнсіі — швачкай. Да яе ішлі і ехалі прыхарашыцца з усяго навакольля і нават з суседніх райцэнтраў — Кобрыну і Маларыты.
З 2008 году майстрыха працавала ў Маларыцкім раённым Цэнтры народнай творчасьці, дзе вучыць дзяцей ткацтву. У яе замаўлялі адзеньне аддзелы культуры і простыя людзі. Свае вырабы яна дэманстравала і за мяжою, адкуль прывозіла ўзнагароды ня толькі за цікавае адзеньне, але і за захаваньне культурнай спадчыны. За гады працы пры ўстанове культуры адрадзіла «спадніцы-палатнянкі» і тчэ маларыцкія касьцюмы цалкам па традыцыйнай тэхналёгіі — «кажушком». У 2012 годзе апранула ў маларыцкі строй заслужаны аматарскі калектыў Рэспублікі Беларусь ансамбль танцу «Радасьць» Берасьцейскага гарадзкога дому культуры.
За зьберажэньне традыцый народнага ткацтва яе ўганаравалі званьнем «Народны майстар Рэспублікі Беларусь».
Неаднаразова праводзіла майстар-клясы для дзяцей і дарослых у Беларусі, Ўкраіне і Польшчы, для калег-кіраўнікоў гурткоў. Яе творчая дзейнасьць непарыўна зьвязана з народнай песьняй. Шмат дзесяцігодзьдзяў яна сьпявала ў дарапеевіцкай праваслаўнай царкве. Мясцовыя жыхары зацягнулі ў хор амаль сілком, за прыгожае сапрана. Спачатку сьпявала ў школьным хоры, пасьля стала салісткай фальклёрнага калектыву Дарапеевіцкага СДК, куды прыйшла яшчэ ў дзявоцтве.
У верасьні 2021 году ў яе хаце здарыўся пажар, згарэла ўся яе калекцыя — натканыя ручнікі, посьцілкі, наміткі, спадніцы-буркі і нават строй, які жанчына выткала сабе на сьмерць. Сама яна дзівам уратавалася — хоць і была пасьля інсультаў фактычна прыкутая да ложка, але здолела разьбіць галавой шыбу і выпаўзьці праз акно на двор.
Узнагароды
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- уладальніца Гран-пры конкурсу майстроў традыцыйнага ткацтва «Палатняныя пераплёты»;
- дыплямантка Міжнароднага Ягелонскага кірмашу (Польшча) за эстэтычныя знаходкі, артыстызм і майстэрскае правядзеньне майстар-клясу, захаваньне традыцыйных народных промыслаў
- узнагароджана грамадзкім ордэнам «За вернасьць Айчыне», створаным з ініцыятывы беларускай інтэлігенцыі ў падтрымку таленавітых самадзейных майстроў. На ім — кляймо берасьцейскага ювэліра Мікалая Кузьміча, заслужанага дзеяча мастацтваў Рэспублікі Беларусь.
Памяць
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- галоўная гераіня хранікальна-дакумэнтальнага фільму «Узоры лёсу», зьнятага вытворча-творчым Рэспубліканскім прадпрыемствам «Беларускі відэацэнтр» Міністэрства культуры.
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Памерла славутая беларуская ткачыха Сьцепаніда Сьцепанюк, Радыё Свабода, 1-07-2022
- ^ Маларытчына. Майстар у эпіцэнтры, Культура № 49 (1227) 05.12.2015 — 11.12.2015
Вонкавыя спасылкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Постаці малой Радзімы. Сцепаніда Сцепанюк, Заря, 8-5-2018