Прагляд крыніцы для Стараўкраінская мова

{{Ня блытаць|Старабеларуская мова|старабеларускай (літоўскай) мовай}}
{{Іншыя значэньні|руская мова}}
{{Інфармацыя пра мову
|Назва мовы             = Стараукраінская мова
|Назва мовы ў арыгінале = Руска мова
|Рэгіён                 = [[Русь]] ([[Украіна]])
|Народы                 = [[Украінцы]] ([[Русіны|русіны]])
|Афіцыйная мова ў       = [[Галіцка-Валынскае княства|Каралеўства Русь]], [[Гетманшчына]], [[Запароская Сеч]], [[Вялікае княства Рускае (1658—1659)|ВКР]]
|Дапаможная мова ў      = [[ВКЛ]]
|Вымерла                = XVII ст. (ператварылася ва [[Украінская мова|украінскую мову]])
|Пісьмо                 = кірыліца, лацінка
|Клясыфікацыя           = [[Індаэўрапейскія мовы|Індаеўрапейская]]
* [[славянскія мовы|Славянская галіна]]
** [[усходнеславянскія мовы|Усходнеславянская група]]
|Краіны ўжываньня=*[[Галіцка-Валынскае княства]]
*[[Кіеўскае княства]]
*[[Чарнігаўскае княства]]
*[[Рэч Паспалітая]]
*[[Вялікае княства Літоўскае]]|Створаная=X ст.}}

'''Стараўкраінская мова''' ({{lang-uk|староукраїнська мова}}) — украінскі варыянт гістарычнай [[руская мова|рускай мовы]]<ref>Клімчук Ф. [http://mowaznaustwa.ru/2009/07/23/fdklimchuk-vyalikae-knyastva-litoўskae-i-suchasnasc-moўnaya-situacyya/ Вялікае Княства Літоўскае і сучаснасць (моўная сітуацыя)] // Мовы Вялікага княства Літоўскага. Матэрыялы IV Міжнароднай навуковай канферэнцыі (Брэст, 18—19 мая 2004 г.). — Брэст: Академия, 2005. С. 21—23.</ref>. Да стараўкраінскай мовы звычайна адносяць частку літаратурных помнікаў часоў [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] і [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]], складзеных на ўкраінскай [[этнічная тэрыторыя|этнічнай тэрыторыі]] з адпаведнымі моўнымі асаблівасьцямі<ref>Свяжынскі У. Праблема афіцыйнай мовы ВКЛ у літоўскай і украінскай гістарыяграфіях // «Мова — Літаратура — Культура»: матэрыялы V Міжнароднай навуковай канферэнцыі (да 80-годдзя прафесара Льва Міхайлавіча Шакуна), Мінск, 16-17 лістапада 2006 года / Беларускі дзярж. ун-т; у аўтарскай рэдакцыі. — {{Менск (Мінск)}}: Права і эканоміка, 2007. С. 137.</ref>.

Некаторыя дасьледнікі і публіцысты спрабуюць пашырыць найменьне «стараўкраінская» на ўсю дзяржаўную мову Вялікага Княства Літоўскага, аднак беларускія навукоўцы зьвяртаюць увагу на тое, што асаблівасьці мовы афіцыйных тэкстаў ВКЛ поўнасьцю ўласьцівыя для сучаснай (новай) літаратурнай [[беларуская мова|беларускай мовы]], і толькі часткова — для [[Украінская мова|ўкраінскай]]<ref>{{Літаратура/Беларуская мова. Лінгвістычны кампэдыюм|к}}</ref>.

== Прыклад ==
Тэкст з Львоўскага летапісу:
{{Цытата|1597: Налывайка загублено. 1598: По дахах на домах щось пысало, и падало на землю що и люды чулы як о землю чим вдарыв. 1599: Мор був велыкый во Львови, що мовылы иж птах як летив през масто то спал и здех. 1607: А Сцьебора и Сума четвертовано. Такую нагороду дано! 1619: Канцлира Жолковского в Волосех забыто и Корецкого взято, бо без Козакив вийну точив, мовыв так: не хочу я с Грыцями войоваты; нехай идуть до роли альбо свыни пасти. В тот час тут трвога наступыла. Татаров велыкое множество розсалося було: не було того чоловика, що бы ся не трвожи быв той час Сагайдачны з посередыни Туркив биручи по йодному, водыв до свойого обозу. Там його пострылено и умер, а в Кыеви лежить тило його}}

Сучасная украінская мова:
{{Цытата|1597: Наливайка загублено. 1958: По дахах будинків щось скреготало і падало, що й люди чули як об землю щось вдарилося. 1599: Голод був великий у Львові, що мовили, як птах летів через місто, впав і помер. 1607: А Стебора і Сума четвертували. Таку нагороду дано! 1619: Канцлера Жовковського в волостях забили і Корецького взяли, бо без козаків війну точив, мовив так: не хочу я з Грицями воювати; нехай ідуть до ... або свині пасти. У той час тут тривога наступила. Татарів велика кількість розпустилося було: не було жодного чоловіка, якого б не тривожив той час, коли Сагайдачний турків, беручи по одному, водив до свого обозу. Там його підстрелили і помер він, а в Києві лежить тіло його.}}

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

[[Катэгорыя:Украінская мова]]