Сейненскае паўстаньне
Сейненскае паўстаньне | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||
| |||||||||||
Супернікі | |||||||||||
 Польская вайсковая арганізацыя 41-ы пяхотны полк |  Летувійскае кіраўніцтва Сейнаў 1-ы рэзэрвовы батальён | ||||||||||
Камандуючыя | |||||||||||
| Адам Рудніцкі Мечыслаў Мацкевіч | Казіс Ладзіга | ||||||||||
Колькасьць | |||||||||||
| 900[1]-1,200[2] добраахвотнікі PMO 800 жаўнераў рэгулярнай арміі[3] | 900 жаўнераў рэгулярнай арміі[3] 300 добраахвотнікаў[4] | ||||||||||
Страты | |||||||||||
| 37 забітых 70 параненых | невядома | ||||||||||
Сейненскае паўстаньне (па-польску: Powstanie sejneńskie, па-летувіску: Seinų sukilimas) — польскае паўстаньне ў этнічна зьмяшанай зоне ў ваколіцах гораду Сейны (лет. Seinai) супраць летувіскіх уладаў у жніўні 1919, калі нямецкія войскі, якія займалі тэрыторыю падчас Першай сусьветнай вайны, адступілі з раёну і адміністрацыйнае кіраваньне было перададзена летувісам.
Спрабуючы прадухіліць узброены канфлікт паміж Польшчай і Летувай, Антанта прапанавала дэмаркацыйную лінію, вядомую як Лінія Фоша. Згодна зь лініяй шмат спрэчных тэрыторыяў Сувалкіі пераходзілі пад уладу Польшчы з вывадам летувіскага войска з гэтых тэрыторыяў. Летувісы адступілі зь некаторых абласьцей, але адмовіліся пакінуць Сейны. Польскія нерэгулярныя войскі пачалі паўстаньне 23 жніўня 1919[5] і неўзабаве атрымалі падтрымку ад рэгулярнага польскага войска. Пасьля некалькіх сутычак польскія войская армія Сейны і летувісы адышлі за лінію Фоша.
Паўстаньне не вырашыла памежны канфлікт паміж Польшчай і Летувай на этнічна зьмяшанай Сувальшчыне. Абодва бакі выкарыстоўвалі адзін супраць аднаго рэпрэсіўныя меры.[6] Канфлікт ўзмацніўся ў 1920 годзе падчас польска-летувіскай вайны. Сейны пераходзілі то да Польшчы, то да Літвы, пакуль у кастрычніку 1920 не было падпісана Сувальскае пагадненьне, якое пакінула Сейны на польскім баку. Паўстаньне падарвала пляны польскага лідэра Юзэфа Пілсудзкага, які зьбіраўся зьдзейсьніць дзяржаўны пераварот у Летуве, каб замяніць урад на прапольскі, які пагодзіцца на саюз з Польшчай (прапанаванае Міжмор’е).
Паўстаньне прымусіла летувіскую інтэлігенцыю пачаць расьсьледаваньне польскай дзейнасьці ў Летуве.
Польска-летувіская граніца на Сувальшчыне захавалася з тых часоў (за выключэньнем пэрыяду Другой сусьветнай вайны).
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Buchowski, Stanisław. "Powstanie Sejneńskie 23-28 sierpnia 1919 roku" (in Polish). Gimnazjum Nr. 1 w Sejnach. Retrieved 2007-09-27.
- ^ Mańczuk, Tadeusz (2001). "Z Orłem przeciw Pogoni. Powstanie sejneńskie 1919". Mówią Wieki (in Polish). Retrieved 2007-09-27.
- ^ а б Lesčius (2004), p. 276
- ^ Lesčius (2004), p. 275
- ^ Senn (1975), p. 158
- ^ Buchowski, Krzysztof (2003).