Саюзны палітычны рух

Саюзны палітычны рух (СПР; рум. Mișcarea Politică Unirea) — правая палітычная партыя Рэспублікі Малдова.

Была заснавана 15 студзеня 2020 году пасьля ініцыятывы пяці партыяў аб’яднаць намаганьні для барацьбы за аб’яднаньне Румыніі і Малдовы. Партыя ўдзельнічала ў прэзыдэнцкіх выбарах Малдовы ў 2020 годзе са сваім кандыдатам Дорынам Кіртаакэ, які заняў апошняе месца, атрымаўшы 1,2% галасоў.

Гісторыя

15 студзеня 2020 году Саюзны палітычны рух быў створаны пяцьцю палітычнымі партыямі: Лібэральнай партыяй (ЛП), Нацыянальна-ліберальнай партыяй (НЛП), Румынскай народнай партыяй (РНП), Партыяй дэмакратыі дома (ПДД) і Саюз выратаваньня Бэсарабіі (СВБ). Пагадненьне аб яе стварэньні было падпісана лідэрамі пяці партыяў перад бюстам Міхая Эмінэску на Алеі клясыкаў у Кішынёве. Гэта было зроблена ў рамках святкаваньня 170-годзьдзя з дня нараджэньня вядомага румынскага паэта Міхая Эмінэску. Бакі паабяцалі сумесна ўдзельнічаць у маючых адбыцца заканадаўчых, мясцовых і прэзыдэнцкіх выбарах у Малдове.

Старшыня ПДД Васіль Касьцюк заявіў, што гэта быў першы крок да «стварэньня вялікага руху з нацыянальнай падтрымкай» і што яго мэта — «спыніць экспансіянізм Расейскай імпэрыі». Са свайго боку Дорын Кіртаакэ, кіраўнік ЛП, заявіў, што гэта рух, якога чакалі 30 гадоў, і выказаў жаданьне бачыць Малдову ў складзе Эўразьвязе, АПАД і ў складзе Вялікай Румыніі. Лідар РНП Тацьцяна Потанг адзначыла, што гэты рух стаў адказам «на патрабаваньні грамадзтва, каб сындыкалісцкія [юніянісцкія] моцы аб’ядналіся» і што яны абралі 15 студзеня для Эмінэску, каб «ня толькі быць нашым сьведкам, але і адзначыць вышэйшая інстанцыя гэтага акта». Старшыня СВБ Валерыў Мунцяну заявіў, што «адзіны шанец на лепшае жыцьцё для грамадзянаў — гэта выправіць сур’ёзную гістарычную памылку шляхам аб’яднаньня Бэсарабіі з Румыніяй», што, паводле яго слоў, было чымсьці «складаным, але непазьбежным». Нарэшце, Старшыня НЛП Іён Кальмак заявіў, што «мы заклікаем іншыя палітычныя сілы прыняць зрэлыя рашэнні і далучыцца да нашага руху».

23 мая СПР запатрабавала адстаўкі прэм’эр-міністра Іёна Кіку і пазбаўленьня яго румынскага грамадзянства. Гэта адбылося з-за бойкі ў Фэйсбуку паміж Чыку і румынскім дэпутатам Эўрапарлямэнта Зігфрыдам Мурэшанам, у якім ён назваў Румынію «самай карумпаванай краінай у Эўропе». Іншыя палітычныя дзяячы Малдовы таксама выказаліся супраць камэнтарыяў Чыку, і ў рэшце рэшт ён папрасіў прабачэньня.

3 чэрвеня СПР прапанаваў Партыі нацыянальнага адзінства (ПНА), адной з нямногіх іншых адкрытых уніянісцкіх партыяў Малдовы, далучыцца да руху і вылучыць адзінага кандыдата на прэзыдэнцкіх выбарах у Малдове ў 2020 годзе. У адказ на гэта ПНА заявіў, што прапанова будзе прааналізавана і разгледжана, а «абгрунтаваны адказ» будзе дадзены, калі гэта будзе прызнана неабходным. Аднак старшыня ПНА Актавіян Шыку пазьней заявіў, што ня будзе весьці дыялёг з СПР, каб рэалізаваць прапанову.

29 чэрвеня СПР афіцыйна прыняў пастанову, у якой Кіртаакэ прызначаны кандыдатам ад партыі на прэзыдэнцкіх выбарах 2020 году. Іншыя малдаўскія уніянісцкія партыі былі зноў заахвочаны далучыцца да руху. Празь месяц, 29 жніўня, было абвешчана, што СПР падала ў Цэнтральную выбарчую камісію Малдовы (ЦВК) неабходныя дакумэнты для рэгістрацыі і ўдзелу ў выбарах. 5 кастрычніка ЦВК абвясьціла, што зарэгістравала і СПР, і ПНА для ўдзелу ў прэзыдэнцкіх выбарах, усталяваўшы агульную колькасьць кандыдатаў да васьмі (Кіртаакэ ад СПР і Шыку ад ПНА).

7 кастрычніка Кіртаакэ прадставіў афіцыйны лёзунг партыі «Саюз для ўсіх!». Таксама былі прадстаўлены чатыры іншыя другарадныя лозунгі: «З Румыніяй у Эўропе», «Унія і перыяд», «У Эўропу праз Зьвяз» і «Эўропа да канца».

Падчас прэзыдэнцкіх выбараў Кіртаакэ набраў толькі 16 145 галасоў (1,2% ад агульнай колькасьці), заняўшы апошняе месца з васьмі кандыдатаў і атрымаўшы менш галасоў, чым подпісы, якія ён здаў за ўдзел.

30 красавіка 2021 году ПДД пакінула СПР, пры гэтым Касьцюк заявіў, што лічыць, што траекторыі і мэты ПДД і СПР не аднолькавыя.

Вонкавыя спасылкі

Старонка на Facebook