Падзяленьне ўлады
(Перанакіравана з «Падзел улады»)
Падзяленьне ўлады — гэта падзел улады ў краіне на тры галіны, прапанаваны францускім мысьліцелем эпохі асьветы, Мантэск’ё. Згодна зь яго прапановамі ўлада дзеліцца на тры галіны:
- заканадаўчую — прадстаўлена парлямэнтам, які прымае законы краіны;
- выканаўчую — прадстаўлена манархам, прэзыдэнтам ці урадам, які ажыцьцяўляе прынятыя парлямэнтам законы;
- судовую — прадстаўлена судамі і Вяхоўнымі судамі, выносіць рашэньні на падставе заканадаўства краіны.
Усе тры галіны ўлады павінны быць роўнымі, незалежнымі адна ад адной і адначасова супрацоўнічаць. Дзякуючы гэтай сыстэме дзяржаўны апарат функцыянуе безь перашкод. Пераход улады да адной асобы ці галіны ўлады вядзе да злоўжываньняў. Эфэктыўнасьць падзелу ўлады была прызнаная яшчэ ў XVIII стагодзьдзі.
Вялікі ўплыў на тэорыю Мантэск’ё мела канцэпцыя Марсыліюса з Падуі аб мясцовым самакіраваньні і роўнасьці людзей. У наш час падзяленьне ўлады — гэта найбольш распаўсюджаная сыстэма ўлады на сьвеце.