Нацыянальная опэра «Эстонія»

Нацыянальная опэра «Эстонія»
па-эстонску: Rahvusooper Estonia
Заснаваньне	1865
Сайт	opera.ee

Нацыянальная опэра «Эстонія» (па-эстонску: Rahvusooper Estonia) — тэатар опэры і балета ў сталіцы Эстоніі, Таліне, які вядзе сваю гісторыю з 1865 года. Ранейшая назва — Тэатр опэры і балета «Эстонія».

Гісторыя стварэньня тэатра

У 1865 г. у Таліне было заснавана музычна-пеўчае таварыства «Эстонія», першая п’еса была пастаўлена ў 1871 г. З 1895 года пачалі ставіцца вадэвілі, народныя спэктаклі і камэдыі.

Драматычныя пастаноўкі

Напачатку XX стагоддзя на сцэне зьяўляюцца сур’ёзныя драматычныя спэктаклі. У 1906 годзе па ініцыятыве пастаноўшчыкаў і актораў Паўля Піна і Тэадора Альтэрмана пры таварыстве «Эстонія» быў створаны прафэсыйны тэатар «Эстонія», а затым, у 1908 годзе быў заснаваны Эстонскі тэатр «Эстонія». Драматычную трупу тэатра з 1918 года ўзначальваў актор і пастаноўшчык Анц Ляўтэр. Драматычныя спэктаклі ў «Эстоніі» ставілі да 1949 года, калі драматычная трупа была распушчана, і «Эстонія» стала толькі музычным тэатрам.

Опэра і апэрэта

У 1906 годзе на работу быў прыняты першы музычны кіраўнік — Ота Герман, у 1907 годзе адбылася прэм’ера першай апэрэты — «Мадэмуазель Нітуш» Флярымона Эрвэ.

27 лістапада 1908 года на сцэне тэатра ўпершыню была пастаўлена опра э— «Начны лягер у Гранадзе» Канрадзіна Крэйцэра. Галоўныя партыі запрошаны з Пецярбурга Бэрта Францкэ і Яганес Тын-Фэлінскі, з салістаў тэатра ў пастаноўцы ўдзельнічаў Паўль Піна, а дырыжаваў Адальбэрт Віркгаўс. Першы спэктакль атрымаў добрыя водгукі крытыкаў.

У сезоне 1918—1919 гг. опэры ўвесь час былі ў рэпэртуары тэатра. У 1911 годзе ў тэатры ўпершыню была пастаўлена эстонская апэрэта — «Іванава ноч» Адальбэрта Віркгаўса. У 1912 годзе былі заснаваны Музычны аддзел «Эстоніі», які заняўся арганізацыяй канцэртаў, і зьмяшаны хор, які пад кіраўніцтвам дырыжора Аўгуста Топмана стаў хорам высокага ўзроўню, які выканваў араторыі. У 1928 годзе на сцэне адбылася прэм’ера першай эстонскай опэры — гэта былі «Вікерцы» Эвальда Ава. Славу апэрэце «Эстоніі» прынеслі бліскучыя пастаноўкі Агу Людзіка, які быў пастаноўшчыкам у 1920—1944 эгадах.

Пастаноўшчыкамі опр былі: Гана Компус (у 1927—1946 гг. з перапынкамі), Эйна Улі (у 1937—1951 гг. зь перапынкамі), Паўль Мягі (1954—1961, з 1958 года — галоўны рэжысэр)), Уда Вяльяц (1970—1979, галоўны рэжысэр з 1977 г.), Арнэ Мік (з 1970 года, галоўны рэжысэр у 1977—1994 гг., творчы кіраўнік у 2002—2004 гадах), Нэмэ Кунінгас (з 1985 г., галоўны пастаноўшчык у 1994—2002 эгг.) і інш.

Балет

У 1922 годзе на сцэне тэатры адбыўся першы балетны спэктакль — «Капелія» Леа Дэліба, пастаўлены Віктарынай Крыгер. У 1926 годзе харэограф Рахель Ольбрэй заснавала ў тэатры пастаянную балетную трупу, якой кіравала да 1944 года. Балетныя спэктаклі сталі рэгулярна ставіцца ў 1930-х гадах, а ў 1944 годзе быў пастаўлены першы эстонскі балет — «Дамавік» Эдуарда Тубіна.

Балетмайстрамі тэатра былі Ганна Экстан (1944—1951), Віктар Пяры (1956—1964), Эн Сувэ (1966—1973, галоўны балетмайстар з 1969 г.), Май Мурдма (1964—2001, галоўны балетмайстар з 1974 года).

Мастацкім кіраўніком балетнай трупы пачынаючы зь сэзона 2001/2002 зьяўляецца Ційт Хярм.

Другая сусьветная вайна і паваенныя гады

Тэатр быў звязаны з таварыствам «Эстонія» да 1940 года, калі таварыства, як «буржуазны перажытак», было распушчана, і тэатр нацыяналізаваны. 9 сакавіка 1944 года, калі горад быў акупаваны войскамі Нацысцкае Нямеччыны, падчас савецкага авіяналёту будынак тэатра і канцэртнай залы быў разбураны. Да адкрыцьця тэатра пасьля яго аднаўленьня ў 1947 годзе, спэктаклі ставілі ў памяшканьні кінатэатра «Глорыя Палас» (у наш час там знаходзіцца Расейскі тэатар Эстоніі).

Назва тэатра

На працягу свайго існаваньня ў тэатра было шмат назваў: Тэатр опэры і балета «Эстонія», Дзяржаўны тэатр опэры і балета Эстонскае ССР і інш.

З 1998 года тэатр афіцыйна завецца Нацыянальная опэра «Эстонія» і існуе як адкрыты прававы інстытут у адпаведнасьці з прынятым у 1997 годзе (змененым у 2002 г.) Законам аб Нацыянальнай оперы.

Членства ў міжнародных арганізацыях

Нацыянальная опэра «Эстонія» зьяўляецца членам наступных аб’яднаньняў:

• Арганізацыя оперных тэатраў і фестываляў Opera Europa Архівавана 28 сьнежня 2008.
• RESEO Архівавана 1 чэрвеня 2011.

Вонкавыя спасылкі

• Артыкул у газеце Дзелавыя ведамасці(недаступная спасылка) Газета «Päevaleht» за 7 і 18 лістапада 1908 года
• Танцоры Нацыянальнага балета былі прызнаны аднымі з лепшых у свеце // RUS.ERR.EE, 17.10.2010