Лубін

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Лубін
Клясыфікацыя
ЦарстваРасьліны
АддзелКветкавыя
КлясаДвухдольныя
АтрадБабовакветныя
СямействаБабовыя
РодЛубін
Бінамінальная намэнклятура
Lupinus texensis
Lupinus polyphyllus

Лу́бін[1][2] (Lupinus) — род расьлін зь сямейства Бабовыя. Прадстаўлены аднагадовымі і шматгадовымі травяністымі расьлінамі, паўкхмызьнячкамі, паўхмызьнякамі, хмызьнякамі. налічвае ня менш за 200 відаў.

Апісаньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Колеравая гама лубіну вельмі разнастайная — ад белай да пурпурова-фіялетавай. Сустракаюцца і двухколерныя камбінаваныя суквецьці. Кветкі сабраны ў вэртыкальны пэндзаль, які дасягае даўжыні 50 см. Агульная вышыня расьліны нярэдка дасягае 1-1,5 м. Плён — боб. Лубін шматгадовы на адным месцы можа расьці да 5-8 гадоў, потым губляе дэкаратыўны выгляд. Размножваюць лубін насеньнем і чаранкаваньнем.

Шырока распаўсюджаны ў Заходнім паўшар’і, ад Аляскі і Канады да Пэру і Чылі. Радзімай яго можна лічыць Міжземнамор'е. У Беларусі таксама сустракаецца паўсюль, бо марозаўстойлівы і непатрабавальны. Як і ўсе бабовыя, мае на каранёвай сыстэме калёніі клубеньчыкавых бактэрыяў, засвойвае азот з паветра і акумулюе яго ў тоўшчы грунту. Палі з лубінам здольныя назапашваць да 200 кг азоту на 1 га.

Месца пасадкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Да глеб асабліва ня патрабавальны, добра расьце на любых акультураных участках, за выключэньнем цяжкіх суглінкавых, таксама непажаданыя вільготныя тарфяныя грунты. Добра разьвіваецца на міні палянах, залітых сонечным сьвятлом. У цені выцягваецца і выглядае непрыгожа.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Лубін людзі вырошчваюць апошнія 4000[3] год. Самым першым ў культуру быў уведзены лубін белы (L. albus), які выкарыстоўваўся Старажытнай Грэцыі, Эгіпце, Рымскай імпэрыі для харчаваньня, кармоў, лекаў і ўгнаеньня. На Амэрыканскім кантынэнце быў акультураны лубін зьменлівы (L. mutabilis).

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Беларуская навуковая тэрміналёгія. Ботаніка. Выданьне Інстытуту беларускай культуры, Менск 1924
  2. ^ Напісаньне Лубін у адпаведнасьці з БЭ ў 18 тамах., Т.9. Мн., 1999, С.354
  3. ^ Агляд роду Lupinus — Любін

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 9: Кулібін — Малаіта / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1999. — Т. 9. — С. 354. — 560 с. — 10 000 ас. — ISBN 985-11-0155-9