ЛГБТ
ЛГБТ (усё часьцей цяпер выкарыстоўваецца форма ЛГБТК+; па-ангельску: LGBTQ+) — акронім, які выкарыстоўваецца для абазначэньня супольнасьці лесьбіек (Lesbian), геяў (Gay), бісэксуалаў і бісэксуалак (Bisexual) і трансгендараў (Transgender)[1]. Тэрмін утвораны як акронім азначаных словаў. Тэрмін выкарыстоўваецца з 90-х гадоў XX стагодзьдзя і зьяўляецца адаптацыяй абрэвіяцыі «ЛГБ», якая ў пэрыяд сярэдзіны-канца 80-х гадоў мінулага стагодзьдзя стала замяняць слова «гей-супольнасьць», наконт якога існавала меркаваньне, што слова не прадстаўляе ўсіх тых, хто адносіцца да сэксуальных мяншыняў[2].
Такім парадкам, з цягам часу акронім «ЛГБТ» дапоўніўся іншымі літарамі або знакам «+», каб уключыць іншыя варыянты гендэрнай ідэнтычнасьці, сэксуальных характарыстыкаў або сэксуальнай арыентацыі, такія як асэксуальнасьць, пансэксуальнасьць, небінарнасьць і інш. Таму цяпер дакладней і карэктней ужывать варыянт акроніму — ЛГБТК+[3]. Абрэвіяцыя ЛГБТ, пазьней ЛГБТК+ была прынятая ў якасьці саманазвы для людзей, аб'яднаных паводле сэксуальнай арыентацыі і гендэрнай ідэнтычнасьці, большасьцю грамадзкіх арганізацыяў і СМІ спачатку ў Злучаных Штатах Амэрыкі і некаторых іншых англамоўных краінах, а пазьней і ў большасьці краінаў сьвету[4].
Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Да 1960-х гадоў у ангельскай мове не існавала тэрміна, які б абазначаў людзей, чыя арыентацыя адрозьніваецца ад гетэрасэксуальнай і пры гэтым не нясе нэгатыўнага адценьня. Самы нэўтральны тэрмін — трэці пол (англ. third gender) быў прапанаваны ў 1860-х гадах, але так і не прыжыўся[5].
Першым шырока ўжываным тэрмінам стаў гомасэксуал (англ. homosexual). Аднак яго лічылі нэгатыўным адценьнем і, як правіла, замянялі: у 1950-1960-я гады на гамафіл, а потым у 1970-я гады на гей (англ. gay). У 1970-я гады для многіх лесьбіек на першым месцы стаяла пытаньне роўнасьці. Яны разглядалі гендэрныя стэрэатыпы як патрыярхальны перажытак. Лесьбійкі-фэміністкі пазьбягалі мадэляў для перайманьня, якія былі распаўсюджаныя ў гей-барах. З ростам актыўнасьці фэмінісцкага руху ўсё часьцей стала сустракацца словазлучэньне «геі і лесьбійкі». Пазьней да іх далучыліся транссэксуалы і бісэксуалы[6].
У канцы 1970-х і пачатку 1980-х гадоў, пасьля таго, як эўфарыя Стоўнвалскіх беспарадкаў скончылася, адбылася зьмена ва ўспрыманьні. Многія геі і лесьбійкі перасталі ўспрымаць бісэксуалаў і транссэксуалаў як раўнапраўных сяброў ЛГБТ-супольнасьці[7].
Толькі ў 1990-я гады бісэксуалы і транссэксуалы нарэшце стварылі адзіную супольнасьць з геямі і лесьбійкамі. Прыкладна ў гэты пэрыяд тэрмін, які абазначае супольнасьць, стаў абрэвіяцыяй ЛГБТ, пазьней ЛГБТК+[8].
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Shankle, Michael D. (2006). The Handbook of Lesbian, Gay, Bisexual, and Transgender Public Health: A Practitioner's Guide To Service. Haworth Press. ISBN 978-1-56023-496-8.
- ^ Acronyms, initialisms & abbreviations dictionary, Volume 1, Part 1. Gale Research Co., 1985, ISBN 978-0-81-030683-7.
- ^ Howard Chiang et Anjali R. Arondekar, Global encyclopedia of lesbian, gay, bisexual, transgender, and queer (LGBTQ) history, 2019, https://search.worldcat.org/fr/title/1080321952
- ^ «LGBT: Definition of Term», geneq.berkeley.edu, https://cejce.berkeley.edu/geneq#lgbtiq
- ^ Howard Chiang et Anjali R. Arondekar, Global encyclopedia of lesbian, gay, bisexual, transgender, and queer (LGBTQ) history, 2019, https://search.worldcat.org/fr/title/1080321952
- ^ Meg Barker, Christina Richards, Rebecca Jones, Helen Bowes-Catton, Tracey Plowman, Jen Yockney et Marcus Morgan, « The Bisexuality report : Bisexual inclusion in the LGBT equality and diversity », Centre for Citizenship, Identities and Governance and Faculty of Health and Social Care, The Open University, 2012, https://oro.open.ac.uk/52881/1/The%20BisexualityReport%20Feb.2012_0.pdf
- ^ Emmanuelle Beaubatie, «Trans'», dans Juliette Rennes, Encyclopédie critique du genre, La Découverte, 2016, p. 640.
- ^ Gary J. Gates, «How many people are lesbian, gay, bisexual, and transgender?» [PDF], The Williams Institute, 2011, https://williamsinstitute.law.ucla.edu/publications/adult-lgbt-pop-us/
|
|
Дзеля паляпшэньня артыкулу неабходна:
|
|---|
