Крывая афіцына (Горадня)

Помнік грамадзянскай архітэктуры
Крывая афіцына
Крывая афіцына
Краіна	Беларусь
Места	Горадня
Каардынаты	53°41′06″ пн. ш. 23°50′02″ у. д.
Архітэктурны стыль	барокавая архітэктура
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Крывая афіцына на мапе Беларусі Крывая афіцына
Крывая афіцына на Вікісховішчы

Крывая афіцына — помнік архітэктуры XVIII стагодзьдзя ў Горадні. Знаходзіцца на Гарадніцы, пад адрасам пляц Антонія Тызэнгаўза, 4. Твор архітэктуры барока. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Гісторыя

Афіцына, каля 1800 г.

Афіцына з боку моста цераз Гараднічанку, 1930-я гг.

Вялікае Княства Літоўскае

Будаваньне мураванага музычнага флігеля ў Горадні вялося ў 1760-х гадох. Будынак ўваходзіў у ансамбль Гарадніцы Антонія Тызэнгаўза. Назву «крывая афіцына» будынак атрымаў з прычыны сваёй выгнутай формы. У 1774—1780 гадох тут працавала тэатральная школа Антонія Тызэнгаўза. Апроч навучальных мэтаў, будынак таксама выкарыстоўваўся дзеля канцэртаў з наведваньнем публікі. У 1780 годзе школу перавялі ў Паставы.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У другой палове XIX ст. будынак рэканструявалі.

Найноўшы час

У першай палове XX ст. праводзілася частковая рэканструкцыя будынка. Выкарыстоўваўся як жылы дом.

Архітэктура

Помнік архітэктуры барока. Гэта крывалінейны ў пляне ад пачатку 2-павярховы будынак, накрыты складаным 2-ярусным дахам. Плян будынка, з усяго відаць, абралі зь меркаваньняў утварэньня цэльнага архітэктурнага ансамблю вакол Гарадніцкага пляцу. Аднак ансамбль ня скончылі, таму няма суседніх будынкаў, якія б падтрымлівалі такія крывалінейныя абрысы. Сьцены будынка падзяляюцца шырокімі лапаткамі, філёнгамі, міжпавярховымі пасамі. Ад пачатку першы паверх на галоўным фасадзе з ўвагнутага боку меў адкрытую галерэю з аркадай, у якой было тры ўваходы. Па перабудовах мансарду замянілі на трэці паверх, зьявіліся бальконы.

Плян цалкам зьмяніўся. Ад пачатку на першым і другім паверхах разьмяшчаліся невялікія залі і клясы для заняткаў, у мансардзе — інтэрнат для навучэнцаў і жылыя пакоі выкладнікаў.

Галерэя

• Гістарычныя здымкі
• 
  1925 г.
• 
  Л. Гелгар, 1928 г.
• 
  1931 г.
• 
  1930-я гг.

• 
  1930-я гг.
• 
  Д. Анэрык, 1930-я гг.
• 
  да 1939 г.
• 
  1941—1943 гг.

Літаратура

• Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Менск: Беларус. энцыкл., 1993. — 620 с.: іл. ISBN 5-85700-078-5.
• Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Гродзенская вобласць / АН БССР, Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Менск: Беларус. Сав. Энцыклапедыя, 1986. — 371 с.: іл.

Вонкавыя спасылкі

Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр  412Г000031

• Забудова пляцу Антонія Тызэнгаўза ў Горадні, Radzima.org