Перайсьці да зьместу

Касьцёл Сьвятога Юрыя (Асава)

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Сьвятога Юрыя
Касьцёл Сьвятога Юрыя
Касьцёл Сьвятога Юрыя
Краіна Беларусь
Вёска Асава
Каардынаты 54°4′42.8″ пн. ш. 25°12′59.5″ у. д. / 54.078556° пн. ш. 25.216528° у. д. / 54.078556; 25.216528Каардынаты: 54°4′42.8″ пн. ш. 25°12′59.5″ у. д. / 54.078556° пн. ш. 25.216528° у. д. / 54.078556; 25.216528
Канфэсія каталіцтва
Эпархія Гарадзенская дыяцэзія 
Архітэктурны стыль нэаготыка
Заснавальнік Казімер Францкевіч-Радзімінскі[d]
Дата заснаваньня XVІІ ст.
Статус Ахоўная зона
Касьцёл Сьвятога Юрыя на мапе Беларусі
Касьцёл Сьвятога Юрыя
Касьцёл Сьвятога Юрыя
Касьцёл Сьвятога Юрыя
Касьцёл Сьвятога Юрыя на Вікісховішчы

Касьцёл Сьвятога Юрыя знаходзіцца ў вёсцы Асава (Вярэнаўскі раён).

Касьцёл у гонар сьв. Юрыя быў заснаваны ў 1666 годзе па фундацыі Казімера Францкевіча, тагачаснага ўладальніка Асавы, і яго жонкі Аляксандры. Новы драўляны касьцёл быў пабудаваны ў 1732 годзе на сродкі князя Юрыя Радзівіла.

Верагодна касьцёл быў дзьвюхвежавы, але ў ХІХ стагодзьдзі вежы разабралі. Напрыканцы стагодзьдзя касьцёл уяўляў сабою прамавугольную сьвятыню зь пяціграннай апсідай, накрытую двухсхільным гонтавым дахам з вальмамі над прэзьбітэрыем. Галоўны фасад завяршаў трохвугольны франтон пад вялікім карункавым крыжам, у нішы франтону была ўсталявана фігура сьв. Юрыя. Справа ад касьцёлу асобна стаяла двух’ярусная (меншы чацьвярык на большым), таксама драўляная званіца пад чатырохсхільным дахам. Комплекс быў абнесены высокай бутавай агароджай з аднапралётнай уваходнай брамай, цаглянай і атынкаванай.

З другой паловы XVIII стагодзьдзя да Асаўскай парафіі адносілася капліца ў сядзібе Пагародна. Таксама калісьці дзейнічала і капліца ў вёсцы Вайдакі.

Стары касьцёл у пачатку XX ст.

У пачатку ХХ стагодзьдзя стары касьцёл ужо ня мог зьмясьціць усіх парафіян. Таму пачалася пабудова новага, каменнага ў нэагатычным стылі. У 1910 годзе будаўніцтва было скончана, і касьцёл асьвяцілі пад гістарычным тытулам сьв. Юрыя.

У 1920-я-30-я гады колькасьць вернікаў Асаўскай парафіі павялічылася да больш чым 4300 чалавек. Пагародненская капліца атрымала статус філіяльнага касьцёлу.

Статус помніка архітэктуры сьвятыні надалі адносна нядаўна. У 1994 годзе касьцёл быў урачыста кансэкраваны гарадзенскім біскупам Аляксандрам Кашкевічам.

Будынак былой плябаніі, стан 2014 года

Ніжэй за касьцёлам захаваўся мураваны будынак былой плябаніі, дзе ў савецкія часы была зроблена крама. Побач пабудавана ўжо новая драўляная плябанія.

Сьвятыня пабудавана з жоўтай цэглы, аднавежавая, зь пяціграннай апсідай і трансэптам. Над галоўным фасадам узьведзена васьмігранная шатровая вежа-званіца, над алтаром — стромкая сыгнатурка. Галоўны ўваход вырашаны ў выглядзе пэрспэктыўнага нэагатычнага парталу.

Вучастак абнесены бутавай агароджай, уваход пазначаны невялікай аднапралётнай атынкаванай брамай.

Інтэр’ер

Унутраная прастора падзелена на навы дзьвюма апорамі і перакрытая крыжастымі скляпеньнямі, размалявана дэкаратыўна-расьлінным арнамэентам у стылі мадэрн. Арыгінальна вырашана асьвятленьне касьцёлу: гэтую ролю выконваюць не традыцыйныя жырандолі, а сучасныя кропкавыя сьвяцільнікі. У інтэр’еры 7 алтароў: галоўны — Маці Божай Чанстахоўскай, бакавы ў левай капліцы (крыле трансэпту) — сьв. Антонія, у правай — сьв. Юрыя, і яшчэ 4 алтары ўсталяваны пры кожнай апоры — (па гадзіньнікавай стрэлцы ад уваходу) сьв. Ізідару, Маці Божай Шкаплернай, сьв. Юзафа і сьв. Роха. Прэзьбітэрый перакрыты складанай сыстэмай скляпеньняў, раскрыты ў малітоўную залю велічнай сьпічастай аркай. Галоўны алтар, як і іншыя алтары сьвятыні, зроблены з дрэва ў нэагатычным стылі на пачатку ХХ ст., завершаны стромкімі пінаклямі. У алтары зьмешчаны абраз Маці Божай Чанстахоўскай, адзначаны вотамі. Паміж набажэнствамі яго засланяе абраз Маці Божай Анёльскай. Над нартэксам зроблены арганныя хоры, раскрытыя ў малітоўную залю невялікай стральчатай аркай.

Вонкавыя спасылкі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр  413Г000688