Карлё Мадэрна
Карлё Мадэрна | |
 | |
| Дата нараджэньня | 14 траўня 1556[1] |
|---|---|
| Месца нараджэньня | |
| Дата сьмерці | 30 студзеня 1629[2][3] (72 гады) |
| Месца сьмерці | |
| Месца пахаваньня | |
| Занятак | архітэктар |
| Навуковая сфэра | барокавая архітэктура[d] |
| Узнагароды |  |
_-_Front.jpg)
Карлё Мадэрна (па-італьянску: Carlo Maderno; 1556—1629) — рымскі архітэктар, вучань свайго дзядзькі, Дамэніка Фантаны.
Зь ягоных пабудоў самыя вядомыя месьцяцца ў Рыме. Гэта фасад царквы сьвятой Сусаны, які ўяўляе сабой першы прыклад распаўсюджаных ў XVII стагодзьдзі фасадаў зь дзьвюма ці некалькімі, надбудаванымі адзін над адным, ордарамі, палац Матэі-дзі-Джовэ, фантаны на пляцу сьвятога Пятра і часткова палац Барбэрыні, скончанае Бэрніні і Бараміні. Увекавечыў сваё імя дзякуючы сканчэньню будаўніцтва ў пэрыяд 1605 па 1613 гады катэдры Сьвятога Пятра. Першапачатковы плян Брамантэ, то бок грэцкі роўнаканцовы крыж, ён ператварыў у лацінскі, падоўжыўшы заходнюю частку катэдры на тры гіганцкіх пралёта і збудаваўшы перад ім велічэзныя сенцы. Даволі нярадасны фасад катэдры — таксама ягоны твор; аднак яму не атрымалася выканаць свой праект цалкам, бо асяданьне глебы не дазволіла пабудаваць на двух канцах фасаду вежы, якія пераразалі б аднастайную лінію атыка і надалі б яму большую манумэнтальнасьць і гармонію.
Мадэрна пазьней быў сувора крытыкаваны нельга. Але яму стаяць у заслугу тое, што ён выстаяў супраць агульнага ў ягоны час захапленьня экстравагантнымі і таннымі эфэктамі, бо імкнуўся пры дабудоўцы катэдры сьвятога Пятра рабіць на ўзор Брамантэ і Мікелянджэлё, не аддаляючыся ад строгасьці і высакароднасьці іхных ідэяў.
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ http://www.britannica.com/EBchecked/topic/355740/Carlo-Maderno
- ^ RKDartists (нід.)
- ^ Carlo Maderno // Encyclopædia Britannica (анг.)
- ^ Мадерна Карло // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
Літаратура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Domenico Fontana, Della trasportazione dell’obelisco vaticano et delle fabriche di Nostro Signore Papa Sisto V fatte dal Cavallier Domenico Fontana architetto di Sua Santità, libro primo, Domenico Basa, Roma 1590.
- Giovanni Baglione, Le Vite de’ Pittori, Scultori et Architetti dal Pontificato di Gregorio XIII fino a tutto quello d’Urbano VIII, Roma 1642, 307—309.
- Lione Pascoli, Vite de’ pittori, scultori, architetti moderni, I, Roma 1730, (edizione critica a cura di A. Marabottini, ad vocem, Perugia 1992.
- Antonino Bertolotti, ad vocem, in Artisti lombardi a Roma nei secoli XV, XVI e XVII, Milano 1882.
- Giorgio Casella, Il testamento di Carlo Maderno, in Bollettino storico della Svizzera italiana, I, 1926, 32-38.
- Antonio Muñoz, Carlo Maderno, Roma 1922.
- N. Cafisch, ad vocem, in U. Thieme — F. Becker (a cura di), Allgemeines Lexikon der bildende Künstler, IV, Leipzig 1929, 529-532.
- Idem, Carlo Maderno: ein Beitrag zur Geschichte der römischen Barockarchitektur, München 1934.
- P. Frosini, Carlo Maderno, architetto idraulico, in Strenna dei romanisti, XVI, 1955, 323-325.
- Ugo Donati, Carlo Maderno, architettoticinese a Roma, Lugano 1957.
- A. Blunt, The Palazzo Barberini: the Contribution of Maderno, Bernini and Pietro da Cortona, in Journal of the Warburg and Courtauld Institutes, 21, 1958, 256-287.
- B. Toscano, I Barberini, il Maderno e la Fonte i Piazza, in Spoletium. Rivista di arte, storia cultura, VI, 1959, 20-23.
- Howard Hibbard: Carlo Maderno and Roman Architecture 1580–1630. London 1971.