Кананічная вуліца (Кракаў)
Канані́чная ву́ліца (пол. Kanoniczna ulica) — найстарэйшая вуліца ў Кракаве, разьмяшчаецца ў Старым Месьце.
Кананічная | |
вуліца | |
Від на Вавэль і Кананічную вуліцу. | |
Агульная інфармацыя | |
---|---|
Раён гораду |
|
Даўжыня | 255 м |
На мапе | |
Вуліца Кананічная ў Вікісховішчы |
Была вуліцай паселішча Акул, далучанай да Кракава у 1401 годзе; тут знаходзіліся дамы катэдральных канонікаў (сьвятароў, якія кіравалі катэдрай), да нашых дзён захавалася шмат рэнэсансавых і барочных камяніцаў з дэкаратыўнымі парталамі.
Працягам паўднёвага фасаду некалі быў абарончы мур з Бакавой брамай.
Камяніца №1 (Палац Самуэля Мацяёўскага)
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Камяніца №2 (Камяніца пад Анёламі)
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Дом знаходзіцца на рагу вуліц Сэнацкай і Кананічнай, пабудаваны ў другой палове XVI стагодзьдзя шляхам злучэньня дзвюх гатычных камяніцаў, найвялікшым упрыгожаньнем якога зьяўляецца высокі атык - крэнеляж. Цяпер гэта прыватны жылы дом.
Камяніца №3 (Інтэрнат убогіх кананістаў)
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Камяніца №5
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Камяніца №6 (Рыцарскі дом)
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Камяніца №7
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Камяніца №9
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Гэты дом быў пабудаваны ў першай палове XІV стагодзьдзя. Першапачаткова тут было два дамы, паміж якімі ішла вуліца да муроў, узьведзеных канонікамі Янам Сухівількам і Якубам Шыжыкам з Фалькова. Пасьля пажару 1455 году дамы былі аб’яднаныя ў адзін вялікі будынак. У XVІ стагодзьдзі ён двойчы перабудоўваўся, адзін раз пры біскупе Яне Канарскім, пасьля якога захаваўся герб Габданк, зьмешчаны ў шпонцы прытворнага скляпеньня й адной з сутарэньняў. І другі раз у другой палове стагодзьдзя. У выніку гэтай рэканструкцыі будынак набыў характар гарадзкога палаца з дваровай галерэяй, багатымі позьнегатычнымі дэталямі, якія часткова захаваліся (муроўка вокнаў, 2 слупы паміж вокнамі) і эркерам на фасадзе, які падтрымліваецца двума слупкамі. Перабудовы ў 18-19 стагодзьдзях цалкам зьнішчылі рэшткі готыкі і рэнэсансу. У 1787–1788 гадах па ініцыятыве каноніка Бэнэдыкта Тшэбіньскага дом быў перабудаваны архітэктарамі Каралем Крышкерам і Юзэфам Ле Брунам, якія спраектавалі сучасны нэаклясычны фасад. Прыгожыя насьценныя ўпрыгажэньні паходзяць з таго часу альбо зь мяжы 18 і 19 стагодзьдзяў. Іх тэма - мора й прыбярэжны пэйзаж. Паліхроміі падобнай тэматыкі няма ва ўсім Кракаве. У ХІХ стагодзьдзі ідуць далейшыя перабудовы, зьвязаныя са зьменай прызначэньня будынка. Да ХІХ ст. гэта была рэзыдэнцыя канонікаў (пасьля 1810 г. тут жыў Гуга Калантай).
З 1878 г. тут разьмяшчалася друкарня Ўладзіслава Людвіка Анчыца, у якой у 1891 годзе, быў надрукаваны паэтычны зборнік Дудка Беларуская беларускага паэта Францішка Багушэвіча.
З 1892 па 1970-я гады тут знаходзілася рэзыдэнцыя земскага суда. Пасьля рэканструкцыі ў 1979–1983 гадах у камяніцы на сацыяльныя сродкі (пераехала ў 2002 годзе на вул. Шчэпанскую, 11) быў створаны Музэй Станіслава Высьпянскага як філіял Нацыянальнага музэю. Зараз тут разьмяшчаюцца некаторыя факультэты Папскага ўнівэрсытэту Яна Паўла ІІ.
Камяніца №11
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Камяніца №15
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Гістарычны будынак, які належыць Кракаўскай Мітрапалітальнай Курыі. Тут знаходзіцца рэстаран.