Ганна Энгелькінг
Гáнна Энгелькінг (па-польску: Anna Engelking, поўнае імя: Anna Albertyna Engelking, нарадзілася ў 1959, Варшава, Польшча) — польская этналягіня, этналінгвістка, беларусістка, прафэсарка Інстытуту славістыкі Польскай акадэміі навук. Доктарка габілітаваная гуманістычных навук (у галіне этналёгіі).
Ганна Энгелькінг | |
Anna Engelking | |
Дата нараджэньня | 1959 год |
---|---|
Месца нараджэньня | Варшава, Польшча |
Месца вучобы | Варшаўскі ўнівэрсытэт |
Занятак | этноляг, этнограф, антраполяг, прафэсарка ўнівэрсытэту |
Навуковая сфэра | Этналёгія, этналінгвістыка, славістыка, беларусістыка |
Месца працы | Інстытут славістыкі Польскай акадэміі навук |
Вядомая як | Этналягінія, культурная антрапалягіня |
Сябра ў | Польскае народазнаўчае таварыства[d] |
Навуковая ступень | Доктарка габілітаваная (у галіне этналёгіі) |
Навуковы кіраўнік | Renata Grzegorczykowa[d][1] |
Бацька | Ryszard Engelking[d] |
Узнагароды | Прэмія Кангрэсу дасьледнікаў Беларусі "за найлепшую польскую манаграфію пра Беларусь у 2011–2015 гадах" (2016) |
Жыцьцяпіс
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Скончыла польскую філялёгію (1983) і этнаграфію (1986) у Варшаўскім унівэрсытэце. Абараніла доктарскую дысэртацыю на тэму "Magia ludowych rytuałów słownych na przykładzie klątwy"[2] (Магія рытуалаў народнага слова на прыкладзе праклёну) на факультэце паляністыкі Варшаўскага ўнівэрсытэту (1998). Габілітацыю яна атрымала ў Інстытуце археалёгіі і этналёгіі Польскай акадэміі навук у 2013 годзе на падставе сваіх навуковых дасягненьняў і кнігі "Kołchoźnicy" (Калгасьнікі) − "Antropologiczne studium tożsamości wsi białoruskiej przełomu XX i XXI wieku" (Антрапалягічнае вывучэньне ідэнтычнасьці беларускай вёскі на мяжы ХХ і ХХІ стагодзьдзяў)[3].
Сястра Ганны Энгелькінг — Барбара Энгелькінг, псыхалягіня і сацыялягіня, прафэсарка і кіраўніца Цэнтру вынішчэньня габрэяў Інстытуту філязофіі і сацыялёгіі Польскай акадэміі навук[4]. Бацька — Рышард Энгелькінг, прафэсар матэматычных навук, матэматык, зьвязаны з Польскай акадэміяй навук і Варшаўскім унівэрсытэтам, які спэцыялізуецца ў тапалёгіі, перакладнік францускай літаратуры[5]. Стрыечны брат Ганны Энгелькінг — Лешэк Энгелькінг, польскі філёлаг, навуковец-літаратуразнаўца, паэт, празаік, перакладнік, зьвязаны з Лодзкім унівэрсытэтам[6].
Ганна Энгелькінг жыве і працуе ў Варшаве.
Навуковая дзейнасьць
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Навуковыя інтарэсы дасьледніцы ахопліваюць наступныя тэмы:
• гісторыя польскай этналёгіі (асабліва ў міжваенны пэрыяд) і славістыкі;
• антрапалёгія і культурная памяць беларускай вёскі;
• пытаньні культурных памежжаў (польска-беларуска-летувіскага, а таксама беларуска-ўкраінскага)[7].
Г. Энгелькінг здаўна і часта праводзіць палявыя дасьледаваньні ў Беларусі[8]. Таксама апрацоўвае спадчыну і навуковую біяграфію этнасацыёляга Юзафа Абрэмбскага, рэдагуе прысьвечаную яму віртуальную старонку[9].
Дасьледніца зьяўляецца чаліцай шматлікіх навуковых арганізацыяў і інстытутаў:
• Аддзел II Варшаўскага навуковага таварыства (чаліца);
• Камітэт этналягічных навук Польскай акадэміі навук (чаліца Прэзыдыюму Камітэту);
• Навуковая Рада Інстытуту славістыкі Польскай акадэміі навук (чаліца Прэзыдыюму Рады);
• Навуковая Рада Інстытуту археалёгіі і этналёгіі Польскай акадэміі навук (чаліца);
• Навуковая Рада Інстытуту этналёгіі і культурнай антрапалёгіі Варшаўскага ўнівэрсытэту (чаліца);
• Аддзел этналінгвістыкі Камітэту па мовазнаўстве Польскай акадэміі навук (супрацоўніца);
• Славянскі фонд (чаліца Рады фонду, старшыня Камітэту па ўзнагароджаньні Фонду);
• Польскае этналягічнае таварыства (прэзыдэнтка Варшаўскага аддзяленьня, віцэ-прэзыдэнцеп Галоўнай рады);
• Рада навуковых таварыстваў Польскай акадэміі навук (чаліца);
• Эўрапейская асацыяцыя сацыяльных антраполягаў (чаліца);
• Міжнародная асацыяцыя беларусістаў (чаліца);
• Польска-беларускае таварыства (чаліца);
• Навукова-краязнаўчае таварыства "Загародзьдзе", Беларусь (чаліца)[7].
Бібліяграфія
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Кнігі
• 2000: Klątwa. Rzecz o ludowej magii słowa. Wrocław: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej.
• 2017: The Curse. On Folk Magic of the Word. Warszawa: Instytut Slawistyki PAN.
• 2012: Kołchoźnicy: Antropologiczne studium tożsamości wsi białoruskiej przełomu XX i XXI wieku. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Кнігі пад рэдакцыяй Ганны Энгелькінг
• 2004: Nina Łuszczyk-Ilienkowa, Pińsk, Elektrownia. Mam dziesięć lat. Warszawa: Świat Literacki.
• 2007: Józef Obrębski, Polesie. Studia etnosocjologiczne. T. 1. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• 2013: Czesław Pietkiewicz, Kultura społeczna Polesia Rzeczyckiego. Toruń: Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej — seria „Etnografia Ocalona”.
• 2020: Józef Obrębski, The Giaours of Macedonia. Selected writings. Warszawa: Oficyna Naukowa (translated from Polish by Helena Teleżyńska).
Выбраныя артыкулы
• 2021: „Our own traitor” as the Focal Point of Belarusian Folk Narrative on Local Perpetrators of the Holocaust. In: Places, Spaces, and Voids in the Holocaust. Vol. 3. Eds. Natalia Aleksiun and Hana Kubátová, München: Wallstein Verlag, p. 219–258.
• 2019: Nauka na usługach polityki? Przypadek Józefa Obrębskiego. „Sprawy Narodowościowe. Seria nowa” 51, DOI: 10.11649/sn.1863.
• 2018: Macedońskie Trobriandy. Józef Obrębski i pierwsze badania wsi europejskiej w paradygmacie funkcjonalizmu. „Lud”, t. 102, s. 185–210.
• 2018: Сказ полесского села, или о фольклоризации памяти о Второй мировой войне. „Славяноведение” nr 6, s. 27–46, DOI: 10.31857/S0869544X0001763-2.
• 2017: „Poleszuk” nieoswojony. Wokół funkcji chłopskości w konstruowaniu polskości, „Teksty Drugie” 6, s. 68–94, DOI: 10.18318/td.2017.6.5.
• 2015: The myth of the Tower of Babel and its consequences: The indigenous grammars of the mixed world. A contribution to the anthropology of borderlands (based on research in Belarusian-Lithuanian borderlands), „Český lid: Etnologický časopis” nr 1 (102), s. 1–26.
• 2014: Z dziejów wileńskiego ośrodka etnograficznego w dwudziestoleciu międzywojennym. W stronę profesjonalnych badań terenowych pogranicza polsko-litewsko-białoruskiego. [W:] W krainie wielu tradycji. Badania etnograficzne na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim w XX i początkach XX wieku. Red. Krzysztof Snarski, Adam Żulpa, Muzeum Okręgowe w Suwałkach, s. 9–38.
• 2013: Simple Hardworking Christian Folks, or the Self-Image of Contemporary Belarusian Kolkhozniks: An Anthropologist’s Assessment of a Two-Decade Research Study. „East European Politics and Societies and Cultures”, vol. 27, no 2, p.260–279, DOI: 10.1177/0888325412469663.
• 2012: Wokół pierwszej polskiej systematyki zamówień. O zapomnianej propozycji Józefa Obrębskiego. „Poznańskie Studia Slawistyczne” nr 3, s. 61–74.
• 1999: The natsyas of the Grodno region of Belarus: a field study. „Nations and Nationalism”, no 2(5), p.175–206.
Артыкулы па-расейску:
• 2018: Сказ полесского села, или о фольклоризации памяти о Второй мировой войне, „Славяноведение” nr 6, с. 27-46, https://ras.jes.su/slav/s207987840000997-5-1
• 2014: Идентичность беларуских колхозников: между “паном” и “жидом”, Деды: дайджест публикаций о белорусской истории, Минск, Харвест, 2014, Вып. 13, с. 254―272.
Публікацыі, даступныя па-беларуску
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]• 2000: Палякі-калгаснікі, Наша Ніва, № 39 (196), 25.09.2000, с. 9-10.
• 2008: Юзаф Абрэмбскі (1905–1967): да біяграфіі антраполяга, Homo Historicus 2008[10].
• 2005: Польскія дасьледаванні Палесся ў міжваеннае дваццацігоддзе: Станіслаў Дваракоўскі (1907-1976), Комплекснае даследаванне фальклору і этнакультуры Палесся. Матэрыялы ІІ Міжнароднай навуковай фальклорна-этналінгвістычнай канферэнцыі 14-15 красавіка 2005 г., Мінск. З нагоды 220-годдзя З. Даленгі- Хадакоўскага (Адама Чарноцкага) 1784-1825, пад рэд. В. Ліцвінка, Мінск, Беларускі Дзяржаўны Ўніверсітэт, с. 142-154.
• 2009: Караліна Шыманяк, Забыты габрэйскі навуковец з даваеннай Вільні: Слова пра Даніэля Файнштэйна, Homo Historicus 2009[11].
• 2011: Палессе Юзафа Абрэмбскага, Arche №3 (102) 2011[12].
• 2011: Паміж аповедам і пісаньнем. Апавяданьні Ніны Лушчык-Ільянковай як маніфэст ідэнтычнасьці, Arche,№ 3 (102), s. 52-64, https://elib.grsu.by/katalog/162304-348567.pdf
• 2012: Паміж панам і жыдом: заўвагі пра структуру ідэнтычнасці беларускіх калгаснікаў на рубяжы ХХ–ХХІ ст., Homo Historicus 2012[13].
• 2013: Простыя рабочыя людзі-хрысціяне, або Аўтапартрэт беларускіх калгаснікаў, Arche № 4 2013[14].
• 2017: „Паляшук” у нарадазнаўчым дыскурсе. Эскіз да партрэта паводле Ludu Кольберга, „Беларускi фальклор. Матэрыялы і даследаванні. Зборнік навуковых прац”, вып. 4, Мінск: Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры, Выдавецкі дом «Беларуская навука», 2017, с. 150-163, https://ethno.by/vydanni/806730485
• 2018: „Паляшук” дэгуманізаваны. Польскае стаўленне да Палесся ў святле міфа, „Беларускi фальклор. Матэрыялы і даследаванні. Зборнік навуковых прац”, вып. 5, Мінск: Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры, Выдавецкі дом «Беларуская навука», с. 176-190, https://ethno.by/vydanni/818285147
• 2019: Антрапалогія на службе палітыкі? Выпадак Юзафа Абрэмбскага, даследчыка этнічнасці ў міжваеннай Польшчы, Homo Historicus 2019[15].
• 2019: “Паляшук” непрыручаны. Вакол функцыі сялянскасці ў канструяванні польскасці, Род Скірмунтаў і Палессе ў эпоху сацыяльнай і нацыянальнай трансфармацыі грамадства гістарычнай Літвы. XIX–XX стст. / Ród Skirmuntów i Polesie w epoce przemian społecznych i narodowych na ziemiach historycznej Litwy. XIX–XX ww., рэд. А. Смалянчук, Мінск: Выдавец Зміцер Колас, с. 313-345, https://web.archive.org/web/20211004203841/https://etalpykla.lituanistikadb.lt/object/LT-LDB-0001:J.04~2019~1615053947488/J.04~2019~1615053947488.pdf
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ https://nauka-polska.pl/#/profile/research?id=87355
- ^ Anna Engelking, Klątwa. Rzecz o ludowej magii słowa, Monografie FNP, Warszawa, 2000.
- ^ Dr hab. Anna Albertyna Engelking, [у:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [анлайн] [доступ 25.07.2021], https://nauka-polska.pl/#/profile/scientist?id=85405&_k=2o8rqn
- ^ Prof. dr hab. Barbara Teresa Engelking (Engelking-Boni), [у:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [анлайн] [доступ 25.07.2021],https://nauka-polska.pl/#/profile/scientist?id=18648&_k=i76f68
- ^ Prof. zw. dr hab. Ryszard Engelking, [у:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [анлайн] [доступ 25.07.2021], https://nauka-polska.pl/#/profile/scientist?id=56566&_k=wcqyf7
- ^ Kto jest kim w Polsce: informator biograficzny. Lubomir Mackiewicz (red.), Anna Żołna (red.). Warszawa: Wydawnictwo „Interpress”, 1993, s. 149–150.
- ^ а б Dr hab. Anna Engelking, prof. IS PAN, Зьвесткі пра дасьледніцу на старонцы Інстытуту Славістыкі Польскай Акадэміі навук, https://ispan.waw.pl/default/pracownik/anna-engelking/
- ^ Anna Engelking - Autorzy - Wydawnictwo UMK, wydawnictwo.umk.pl [доступ 25.07.2021], https://web.archive.org/web/20210608084837/https://wydawnictwo.umk.pl/pl/authors/19079/anna-engelking
- ^ Старонка, прысьвечаная Юзэфу Абрэмбскаму. Strona główna, Józef Obrębski (1905–1967), https://ispan.waw.pl/obrebski/
- ^ Энгелькінг Г., Юзаф Абрэмбскі (1905-1967): да біяграфіі антраполага, Homo Historicus 2008. Гадавік антрапалагічнай гісторыі / пад. рэд. Аляксандра Смаленчука і з удзелам І. Дубянецкай, Вільня, ЕГУ, 2008, с. 217-235.
- ^ Энгелькінг Г., Шыманяк К., Забыты габрэйскі навуковец з даваеннай Вільні: слова пра Даніэля Файнштэйна, Homo historicus 2009. Гадавік антрапалагічнай гісторыі / пад. рэд. А.Ф. Смаленчука, Вільня, ЕГУ, 2010, с. 286-305, http://pawet.net/files/homo_historicus_2009.pdf
- ^ Энгелькінг Г., Палессе Юзафа Абрэмбскага, Arche, № 3 (102) — 2011, с. 118-136.
- ^ Энгелькінг, Г. Паміж панам і жыдом. Заўвагі пра структуру ідэнтычнасці беларускіх калгаснікаў рубяжа ХХ–ХХІ ст., Homo Historicus 2012, Гадавік антрапалагічнай гісторыі / пад. рэд. А.Ф. Смаленчука, Вільня, ЕГУ, 2012, c. 89–117.
- ^ Энгелькінг Г., Простыя рабочыя людзі-хрысціяне, або Аўтапартрэт беларускіх калгаснікаў, Arche № 4 2013, c. 518-542, http://kamunikat.org/drukavac_staronku.html&refid=36553(недаступная спасылка)
- ^ Энгелькінг Г., Антрапалогія на службе палітыкі? Выпадак Юзафа Абрэмбскага, даследчыка этнічнасці ў міжваеннай Польшчы, Homo Historicus 2019 / пад. рэд. Аляксандра Смаленчука, Вільня, Палітычная сфера, 2019, с. 192-215, https://web.archive.org/web/20210727080844/http://palityka.org/wp-content/uploads/2019/06/Homo2019-web_pub.pdf