Адам Улодэк
| Адам Влодэк | |
| Adam Włodek | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Нарадзіўся | 8 жніўня 1922[1] |
| Памёр | 19 студзеня 1986[1] (63 гады) |
| Пахаваны | |
| Сужэнец | Віслава Шымборска |
| Літаратурная дзейнасьць | |
| Род дзейнасьці | паэт, рэдактар, перакладнік |
| Мова | польская мова[2] |
- Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Влодэк.
Ада́м Вло́дэк (па-польску: Adam Włodek; 8 жніўня 1922, Кракаў — 19 студзеня 1986, тамсама) — польскі паэт, рэдактар, перакладнік.
Жыцьцяпіс
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Дабраахвотнікам браў удзел у Верасьнёўскай кампаніі 1939. У часе нямецкай акупацыі дзейнічаў у культурным падпольлі, быў рэдактарам «Biblioteki Poetyckiej» (1943—1945). Па вайне працаваў рэдактарам у кракаўскай прэсе, між іншага ў «Dzienniku Polskim» і «Dzienniku Literackim» (1953—1954)[3].
У красавіку 1948 ажаніўся зь Віславай Шымборскай[4]; жылі ў Доме літаратараў на вул. Крупнічай, 22. Шлюб скончыўся разводам у 1954. Пад ягоным уплывам Віслава Шымборска прыняла камуністычны сьветапогляд, у 1950 року разам далучыліся да ПАРП[5]. У 1957 року, аднак, Влодэк выйшаў з партыі (Шымборска — у 1966)[6].
Памёр у Кракаве, пахаваны на Ракавіцкіх могілках (квартал M, шэраг 2).
Творчасьць
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Адам Влодэк выдаў 10 зборнікаў вершаў[3] і іншых твораў:
- Wiązanka jaskrów (кансьпірацыйнае выданьне, 1944),
- Arkusz poetycki (кансьпірацыйнае выданьне, 1944),
- Najcichszy sztandar (кансьпірацыйнае ананімнае выданьне 1944, кніжнак 1945),
- Mruczek w butach (1948, ілюстрацыі Віславы Шымборскай[7]),
- Z trzynastu lat: 1939—1952 (1953),
- Uważnie mijam (1963),
- Wiersze wybrane (1973).,
- Prezent. Wiersze dawne i nowe (1989, пасьмяротнае выданьне),
- Nasz łup wojenny (1970, успаміны, пасьмяротнае выданьне).
Пераклаў творы Яна Піляржа, Власты Дворжачкавай, Францішка Галяса, Канстантына Бібля, Яраслава Сайфэрта, вершы расейскага паэта Уладзімера Маякоўскага, нямецкага Райнэра Марыі Рыльке і ангельскага Оскара Ўайлда[3].
Вершы Адама Ўлодка перакладзеныя на баўгарскую, чэскую, нямецкую, расейскую мовы[8].
Памяць
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]У 2012 року згодна з тэстамэнтам Віславы Шымборскай была заснаваная прэмія імя Адама Влодка, якая ўручаецца маладым літаратарам[9]. Першае ўганараваньне мела адбыцца ў 2013 року, аднак пасьля абнародаваньня інфармацыі пра супрацоўніцтва Адама Влодка з Управай бясьпекі ў 1950-я польскі Інстытут кнігі адмовіўся ўдзельнічаць у вызначэньні пераможцаў[10], пасьля чаго Фундацыя імя Віславы Шымборскай паведаміла, што ў гэтым року ўручэньне прэміі ня будзе ладзіцца[11].
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ а б The Fine Art Archive
- ^ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (фр.): плятформа адкрытых зьвестак — 2011.
- ^ а б в U. Klatka. Listy Haliny Poświatowskiej do Adama Włodka (1957—1959) // Ruch Literacki. — 2001. — № 4.
- ^ sylwetka Wisławy Szymborskiej na stronie wydawnictwa a5
- ^ Anna Bikont, Joanna Szczęsna, Gazeta Wyborcza 4 lutego 2012
- ^ Максімюк, Ян (18 студзеня 2013) Цені мінулага: пісьменьнікі і спэцслужбы Блогі. Радыё «Свабода». Праверана 18 студзеня 2013 г.
- ^ Jolanta Nowaczyk. (2009-08-18) Pierwsza dama liryki polskiej — Wisława Szymborska (пол.) polskiemuzy Праверана 2012-02-01 г.
- ^ Anonim. (18 верасьня 2000) Adam Wlodek, Sześć godzin psychozy (пол.) hyperreal Праверана 18 студзеня 2013 г.
- ^ Podstawowe informacje (пол.). Fundacja Wisławy Szymborskiej. Праверана 18 студзеня 2013 г.
- ^ Adam Włodek, mąż noblistki donosicielem UB (пол.). Zygfryd Gdeczyk (2 студзеня 2013). Праверана 18 студзеня 2013 г.
- ^ Nagroda im. Donosiciela Adama Włodka (oświadczenia) (пол.) Niezależne forum publicystów Праверана 18 студзеня 2013 г.
Вонкавыя спасылкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу] |
Польскі Вікіцытатнік зьмяшчае збор цытатаў, датычных тэмы гэтага артыкула: |
- Вінцэнты Фабэр. «Сардэчнае слова пра паэта» (пол.)