Прагляд крыніцы для Чэслаў Зьбяранскі

{{Вайсковы дзяяч
|поўнае імя        = Чэслаў Зьбяранскі
|арыгінальнае імя  = Czesław Zbierański
|месца нараджэньня = [[Варшава]]
|месца сьмерці     = [[Нью-Ёрк]]
|партрэт           = 
|подпіс            = 
|прыналежнасьць    = Польскія легіёны, Польская вайсковая арганізацыя, Польская армія ў Францыі, Войска Польскае
|гады службы       = 
|званьне           = маёр
|род войскаў       = авіяцыя
|камандаваў        = 
|частка            = 
|бітвы             = [[Першая сусьветная вайна]], [[Польска-савецкая вайна]]
|узнагароды        = {{Блёк узнагародаў|{{Срэбны Крыж ордэна Віртуці Мілітары}}|{{Крыж камандорскі ордэна Адраджэньня Польшчы}}|{{Крыж кавалерскі ордэна Адраджэньня Польшчы}}|{{Крыж Незалежнасьці зь мячамі}}|{{Крыж Мужных}}|{{Крыж Заслугі (залаты)}}}}
|сувязі            = 
|у адстаўцы        = 1920-я гады
}}
'''Чэ́слаў Мі́хал Зьбяра́нскі''' ({{мова-pl|Czesław Zbierański}}; 6 сьнежня 1885, [[Варшава]] — 31 траўня 1982, [[Нью-Ёрк]]) — [[Польшча|польскі]] [[інжынэр]], піянэр польскае [[Авіяцыя|авіяцыі]], [[маёр]] [[Войска Польскае|Войска Польскага]]. У 1910—1911 гадох разам са {{Артыкул у іншым разьдзеле|Станіслаў Цывінскі|Станіславам Цывінскім|pl|Stanisław Cywiński (inżynier)}} сканструяваў [[лятак]] з 2 парамі [[Крыло|крылаў]] — першы польскі [[самалёт]], часткова сабраны з мэталу.

== Жыцьцяпіс ==
[[Файл:Samolot Zbierański i Cywiński.jpg|міні|320пкс|[[Біплян]] Зьбяранскага і Цывінскага. Перад самалётам Ч. Зьбяранскі]]
Нарадзіўся 6 сьнежня 1885 году ў [[Варшава|Варшаве]]. Пасьля сканчэньня [[Львоўская палітэхніка|Львоўскае палітэхнікі]] зацікавіўся авіяцыяй, стаў сузаснавальнікам «гуртку авіятараў» ({{мова-pl|Koło Awiatów}}), дзе разам са [[Станіслаў Цывінскі|Станіславам Цывінскім]] намерыўся распрацаваць і сабраць лятак. Першая спроба падняцца ў паветра (травень 1911) скончылася ўзгараньнем. 25 верасьня 1911 году ў Варшаве самалёт, пілятаваны {{Артыкул у іншым разьдзеле|Міхал Сцыпіё дэль Кампа|Міхалам дэль Кампам|pl|Michał Scipio del Campo}}, праляцеў за 15 хвілінаў 15—20 кілямэтраў.

Падчас [[Першая сусьветная вайна|I сусьветнай вайны]] Зьбяранскі служыў у {{Артыкул у іншым разьдзеле|Польскія легіёны ў Першай сусьветнай вайне|польскіх легіёнах|pl|Legiony Polskie 1914-1918}}, [[Польская вайсковая арганізацыя|Польскай вайсковай арганізацыі]] і ў авіяцыі арміі Польшчы ў Францыі (г. зв. {{Артыкул у іншым разьдзеле|Польская армія ў Францыі|Блакітнае арміі|pl|Armia Polska we Francji}}). Па сканчэньні [[Польска-савецкая вайна|вайны з бальшавікамі]] [[Дэмабілізацыя|дэмабілізаваны]].

У 1920-х гадох Зьбяранскі выпрадукоўваў аўтамабілі, матацыклы і [[Дрызіна|дрызіны]]. У 1930 годзе распачаў працу ў дзяржаўнай адміністрацыі. Быў [[стараста]]м [[Лунінецкі павет|Лунінецкага]], пасьля [[Пружанскі павет (Другая Рэч Паспалітая)|Пружанскага]] паветаў (да 1939).

У 1939 зьехаў у [[Францыя|Францыю]], дзе ў часе [[Другая сусьветная вайна|II сусьветнай]] зарганізаваў і кіраваў Бюром вайсковае прамысловасьці. Пасьля эміграваў у [[Канада|Канаду]]. Працаваў над стварэньнем узбраеньняў для [[Супрацьпаветраная абарона|супрацьпаветранае абароны]] і кантраляваў тэхналёгію вытворчасьці [[Avro Anson|Avro Anson V]] у Federal Aircraft Company.

Перад заканчэньнем вайны зьехаў у [[ЗША|Злучаныя Штаты]]. Быў актыўным дзеячом польскае дыяспары, фундатарам ангельскамоўнага кнігазбору для бібліятэкі [[Інстытут авіяцыі (Варшава)|Авіяцыйнага інстытуту]] ў Варшаве (1962).

Памёр 31 траўня 1982 году ў [[Нью-Ёрк]]у.

== Узнагароды ==
* [[Virtuti Militari|Срэбны крыж вайсковага ордэна Віртуці Мілітары]]
* [[Крыж незалежнасьці|Крыж незалежнасьці зь мячамі]]
* Камандорскі крыж [[Ордэн адраджэньня Польшчы|ордэна адраджэньня Польшчы]]
* Кавалерскі крыж ордэна адраджэньня Польшчы
* [[Крыж Валечных]] — чатырохразова
* [[Крыж заслугі|Залаты крыж заслугі]]
* Залаты крыж [[Ліга супрацьпаветранай і супрацьгазавай абароны|Лігі супрацьпаветранай і супрацьгазавай абароны]]

== Літаратура ==
* {{Кніга
|аўтар          = Jerzy Ryszard Konieczny, Tadeusz Malinowski
|частка         = 
|загаловак      = Mała encyklopedia lotników polskich
|арыгінал       = 
|спасылка       = 
|адказны        = 
|выданьне       = wyd. I
|месца          = Warszawa
|выдавецтва     = Biblioteczka Skrzydlatej Polski, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności
|год            = 1988
|том            = II
|старонкі       = 
|старонак       = 
|сэрыя          = 
|isbn           = 83-206-0734-5, ISSN 0239-5983
|тыраж          = 
}}

== Вонкавыя спасылкі ==
* {{Спасылка
 | аўтар           = 
 | аўтарlink       = 
 | дата публікацыі = 
 | url             = http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=4000780
 | загаловак       = Zbierański Czesław
 | фармат          = 
 | назва праекту   = Internetowa encyklopedia PWN
 | выдавец         = Wydawnictwo Naukowe PWN
 | дата            = 12 сьнежня 2010
 | мова            = pl
 | камэнтар        = 
}}
* {{Спасылка
 | аўтар           = 
 | аўтарlink       = 
 | дата публікацыі = 17 траўня 1999
 | url             = http://www.elknet.pl/historia-lotnictwa/av_hist/index.php?position=0.1.47
 | загаловак       = Zbierański Czesław
 | фармат          = 
 | назва праекту   = Historia Lotnictwa Polskiego
 | выдавец         = 
 | дата            = 12 сьнежня 2010
 | мова            = pl
 | камэнтар        = 
}}
* {{Спасылка
 | аўтар           = 
 | аўтарlink       = 
 | дата публікацыі = 
 | url             = http://portalwiedzy.onet.pl/76805,,,,zbieranski_czeslaw_michal,haslo.html
 | загаловак       = Zbierański Czesław Michał
 | фармат          = 
 | назва праекту   = WIEM Encyklopedia
 | выдавец         = 
 | дата            = 12 сьнежня 2010
 | мова            = pl
 | камэнтар        = 
}}

{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Зьбяранскі, Чэслаў Міхал}}
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Варшаве]]
[[Катэгорыя:Піянэры авіяцыі]]
[[Катэгорыя:Польскія інжынэры]]
[[Катэгорыя:Асобы Пружанаў]]
[[Катэгорыя:Сябры Польскай сацыялістычнай партыі]]
[[Катэгорыя:Выпускнікі Львоўскай палітэхнікі]]
[[Катэгорыя:Удзельнікі Першай сусьветнай вайны]]
[[Катэгорыя:Удзельнікі польска-савецкай вайны]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў Нью-Ёрку]]