Катлавіна: розьніца паміж вэрсіямі
аб’яднаньне з Азёрная катлавіна |
д афармленьне |
||
Радок 4: | Радок 4: | ||
== Азёрныя катлавіны == |
== Азёрныя катлавіны == |
||
Азёрная катлавіна — паніжэньне [[Зямная кара|зямной паверхні]], замкнёнае з усіх бакоў або адкрытае ў адным ці ў двух процілеглых |
Азёрная катлавіна — паніжэньне [[Зямная кара|зямной паверхні]], замкнёнае з усіх бакоў або адкрытае ў адным ці ў двух процілеглых кірунках, калі празь яго працякае [[рака]]. У азёрных катлавінах вылучаюцца надводная ([[схіл]]ы і [[бераг]]і) і падводная часткі ([[Азёрная чаша|азёрныя чашы]]). |
||
Схілы бываюць высокія і нізкія, пукатыя і ўвагнутыя ў залежнасьці ад паходжаньня катлавіны і [[геалёгія|геалягічнай]] будовы прылеглых участкаў [[вадазбор]]у. На іх будову ўплываюць [[Абразія (геалёгія)|абразія]], [[апоўзень|апоўзьневыя]] зьявы, [[Эрозія (геалёгія)|эразійная]] дзейнасьць [[Паверхневыя воды|паверхневых водаў]] (утвараюць [[калдобіна|калдобіны]], [[яр]]ы), рэкі, што ўпадаюць і выцякаюць з возера. Часта схілы ўскладняюцца азёрнымі [[тэраса (геамарфалёгія)|тэраса]]мі, якія адлюстроўваць этапы разьвіцьця возера ў [[галацэн]]е. |
Схілы бываюць высокія і нізкія, пукатыя і ўвагнутыя ў залежнасьці ад паходжаньня катлавіны і [[геалёгія|геалягічнай]] будовы прылеглых участкаў [[вадазбор]]у. На іх будову ўплываюць [[Абразія (геалёгія)|абразія]], [[апоўзень|апоўзьневыя]] зьявы, [[Эрозія (геалёгія)|эразійная]] дзейнасьць [[Паверхневыя воды|паверхневых водаў]] (утвараюць [[калдобіна|калдобіны]], [[яр]]ы), рэкі, што ўпадаюць і выцякаюць з возера. Часта схілы ўскладняюцца азёрнымі [[тэраса (геамарфалёгія)|тэраса]]мі, якія адлюстроўваць этапы разьвіцьця возера ў [[галацэн]]е. |
||
Радок 11: | Радок 11: | ||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
||
* Андрыеўская З. Я., Галай І. П. Руска-беларускі фізіка-геаграфічны слоўнік. — Мн.: Нар. асвета, 1994. — 367 с. ISBN |
* Андрыеўская З. Я., Галай І. П. Руска-беларускі фізіка-геаграфічны слоўнік. — Мн.: Нар. асвета, 1994. — 367 с. {{ISBN|985-03-0054-X}}. С. 135. |
||
== Вонкавыя спасылкі == |
|||
{{Commons}} |
|||
[[Катэгорыя:Катлавіны| ]] |
[[Катэгорыя:Катлавіны| ]] |
Вэрсія ад 14:10, 1 чэрвеня 2019
Катлавіна — замкнутае паніжэньне сушы з параўнальна пакатымі схіламі і плоскім дном. Глыбіні і памеры катлавінаў розныя. Некаторыя катлавіны: Кузьнецкая катлавіна, Мінусінская катлавіна, Тувінская катлавіна.
Таксама катлавінамі называюцца шырокія паніжэньні дна акіянаў. Некаторыя акіянічныя катлавіны: Усходне-Ціхакіянская катлавіна.
Азёрныя катлавіны
Азёрная катлавіна — паніжэньне зямной паверхні, замкнёнае з усіх бакоў або адкрытае ў адным ці ў двух процілеглых кірунках, калі празь яго працякае рака. У азёрных катлавінах вылучаюцца надводная (схілы і берагі) і падводная часткі (азёрныя чашы).
Схілы бываюць высокія і нізкія, пукатыя і ўвагнутыя ў залежнасьці ад паходжаньня катлавіны і геалягічнай будовы прылеглых участкаў вадазбору. На іх будову ўплываюць абразія, апоўзьневыя зьявы, эразійная дзейнасьць паверхневых водаў (утвараюць калдобіны, яры), рэкі, што ўпадаюць і выцякаюць з возера. Часта схілы ўскладняюцца азёрнымі тэрасамі, якія адлюстроўваць этапы разьвіцьця возера ў галацэне.
Найбольш разнастайныя азёрныя катлавіны на тэрыторыі Беларусі ўтвораны ледавіком і яго расталымі водамі ў эпоху валдайскага зьледзяненьня. Пашыраны таксама катлавіны, у якіх азёры ўзьніклі ў выніку намнажэньня ў іх чашах адкладаў і спуску вады пад уплывам эразійнай дзейнасьці рэк, некаторыя пад уплывам мэліярацыйных работ.
Літаратура
- Андрыеўская З. Я., Галай І. П. Руска-беларускі фізіка-геаграфічны слоўнік. — Мн.: Нар. асвета, 1994. — 367 с. ISBN 985-03-0054-X. С. 135.
Вонкавыя спасылкі
Катлавіна — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў