Катлавіна: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
аб’яднаньне з Азёрная катлавіна
д афармленьне
Радок 4: Радок 4:


== Азёрныя катлавіны ==
== Азёрныя катлавіны ==
Азёрная катлавіна — паніжэньне [[Зямная кара|зямной паверхні]], замкнёнае з усіх бакоў або адкрытае ў адным ці ў двух процілеглых напрамках, калі празь яго працякае [[рака]]. У азёрных катлавінах вылучаюцца надводная ([[схіл]]ы і [[бераг]]і) і падводная часткі ([[Азёрная чаша|азёрныя чашы]]).
Азёрная катлавіна — паніжэньне [[Зямная кара|зямной паверхні]], замкнёнае з усіх бакоў або адкрытае ў адным ці ў двух процілеглых кірунках, калі празь яго працякае [[рака]]. У азёрных катлавінах вылучаюцца надводная ([[схіл]]ы і [[бераг]]і) і падводная часткі ([[Азёрная чаша|азёрныя чашы]]).


Схілы бываюць высокія і нізкія, пукатыя і ўвагнутыя ў залежнасьці ад паходжаньня катлавіны і [[геалёгія|геалягічнай]] будовы прылеглых участкаў [[вадазбор]]у. На іх будову ўплываюць [[Абразія (геалёгія)|абразія]], [[апоўзень|апоўзьневыя]] зьявы, [[Эрозія (геалёгія)|эразійная]] дзейнасьць [[Паверхневыя воды|паверхневых водаў]] (утвараюць [[калдобіна|калдобіны]], [[яр]]ы), рэкі, што ўпадаюць і выцякаюць з возера. Часта схілы ўскладняюцца азёрнымі [[тэраса (геамарфалёгія)|тэраса]]мі, якія адлюстроўваць этапы разьвіцьця возера ў [[галацэн]]е.
Схілы бываюць высокія і нізкія, пукатыя і ўвагнутыя ў залежнасьці ад паходжаньня катлавіны і [[геалёгія|геалягічнай]] будовы прылеглых участкаў [[вадазбор]]у. На іх будову ўплываюць [[Абразія (геалёгія)|абразія]], [[апоўзень|апоўзьневыя]] зьявы, [[Эрозія (геалёгія)|эразійная]] дзейнасьць [[Паверхневыя воды|паверхневых водаў]] (утвараюць [[калдобіна|калдобіны]], [[яр]]ы), рэкі, што ўпадаюць і выцякаюць з возера. Часта схілы ўскладняюцца азёрнымі [[тэраса (геамарфалёгія)|тэраса]]мі, якія адлюстроўваць этапы разьвіцьця возера ў [[галацэн]]е.
Радок 11: Радок 11:


== Літаратура ==
== Літаратура ==
* Андрыеўская З. Я., Галай І. П. Руска-беларускі фізіка-геаграфічны слоўнік. — Мн.: Нар. асвета, 1994. — 367 с. ISBN 985-03-0054-X. С.135.
* Андрыеўская З. Я., Галай І. П. Руска-беларускі фізіка-геаграфічны слоўнік. — Мн.: Нар. асвета, 1994. — 367 с. {{ISBN|985-03-0054-X}}. С. 135.

== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}


[[Катэгорыя:Катлавіны| ]]
[[Катэгорыя:Катлавіны| ]]

Вэрсія ад 14:10, 1 чэрвеня 2019

Катлавіна — замкнутае паніжэньне сушы з параўнальна пакатымі схіламі і плоскім дном. Глыбіні і памеры катлавінаў розныя. Некаторыя катлавіны: Кузьнецкая катлавіна, Мінусінская катлавіна, Тувінская катлавіна.

Таксама катлавінамі называюцца шырокія паніжэньні дна акіянаў. Некаторыя акіянічныя катлавіны: Усходне-Ціхакіянская катлавіна.

Азёрныя катлавіны

Азёрная катлавіна — паніжэньне зямной паверхні, замкнёнае з усіх бакоў або адкрытае ў адным ці ў двух процілеглых кірунках, калі празь яго працякае рака. У азёрных катлавінах вылучаюцца надводная (схілы і берагі) і падводная часткі (азёрныя чашы).

Схілы бываюць высокія і нізкія, пукатыя і ўвагнутыя ў залежнасьці ад паходжаньня катлавіны і геалягічнай будовы прылеглых участкаў вадазбору. На іх будову ўплываюць абразія, апоўзьневыя зьявы, эразійная дзейнасьць паверхневых водаў (утвараюць калдобіны, яры), рэкі, што ўпадаюць і выцякаюць з возера. Часта схілы ўскладняюцца азёрнымі тэрасамі, якія адлюстроўваць этапы разьвіцьця возера ў галацэне.

Найбольш разнастайныя азёрныя катлавіны на тэрыторыі Беларусі ўтвораны ледавіком і яго расталымі водамі ў эпоху валдайскага зьледзяненьня. Пашыраны таксама катлавіны, у якіх азёры ўзьніклі ў выніку намнажэньня ў іх чашах адкладаў і спуску вады пад уплывам эразійнай дзейнасьці рэк, некаторыя пад уплывам мэліярацыйных работ.

Літаратура

  • Андрыеўская З. Я., Галай І. П. Руска-беларускі фізіка-геаграфічны слоўнік. — Мн.: Нар. асвета, 1994. — 367 с. ISBN 985-03-0054-X. С. 135.

Вонкавыя спасылкі

Катлавінасховішча мультымэдыйных матэрыялаў