Полька

Вокладка нотаў «Полькі гіпапатама», выдадзенай у Нью-Ёрку напачатку 1850-х

По́лька (па-чэску: pulka — «палова кроку») — хуткі, народны чэскі танец^[1], а таксама жанр танцавальнай музыкі. Музычны памер полькі — 2/4. Полька зьявілася ў сярэдзіне XIX стагодзьдзя ў Багеміі (сучасная Чэхія), і з 1840-х гадоў пашырылася ў Эўропе як бальны танец^[1].

Назва

Назва танца паходзіць ад чэскага слова pulka^[2], якое азначае «палова кроку», паколькі рытм полькі патрабуе хутка пераступаць ногі — з нагі на нагу.

З-за сугучнасьці назвы польку часта памылкова лічаць польскім танцам. Акрамя таго, ня варта блытаць польку са швэдзкім танцам польска.

Клясычная музыка

Полькі пісаў Ёган Штраўс і яго сын Ёган Штраўс. Гэты жанр часта сустракаецца ў творчасьці чэскіх кампазытараў Бэдржыха Сьметаны, Антаніна Дворжака й іншых.

Беларуская народная полька

У 1850-я гады полька атрымала пашырэньне сярод беларусаў^[3]. Полька хоць і зьяўляецца запазычаным танцам, блізкая народнай беларускай харэаграфіі, яна моцна трансфармавалася ў нацыянальным пляне пры гэтым аказаўшы моцны ўплыў на іншыя танцы^[4]. Увайшоўшы ў побыт беларусаў, яна трансфармавалася ў нацыянальным духу. У розных рэгіёнах узьніклі лякальныя варыянты, якія асыміляваліся зь мясцовым харэаграфічным фальклёрам і станавіліся народнымі. Лёгкасьць пранікненьня полькі ў беларускую харэаграфію абумоўлена пэўнай блізкасьцю яе да беларускіх нацыянальных харэаграфічных традыцыяў^[1].

2/4 памер полькі добра зьліўся зь беларускім традыцыйным танцам, які меў аналягічны памер^[5]. Так, напрыклад, «Трасуха» зьяўляецца сымбіёзам тыпавога народнага танца, ад якога яна й атрымала сваю назву, і полькі^[4]. Часьцей за ўсё на Беларусі полька выконваецца парамі, якія рухаюцца паўкрокамі з паваротамі па крузе. Танец упрыгожваецца разнастайнымі дробнымі па^[1], часта суправаджаецца прыпеўкамі.

Беларускія полькі надзвычай багатыя па сваіх харэаграфічным і музычным малюнкам, яны адрозьніваюцца вялікай ладавай і інтанацыйнай разнастайнасьцю^[4]. Полька патрабавала ад танцораў і майстэрства, і фізычнай выносьлівасьці^[6].

Як і кадрыля, полька таксама мае мноства лякальных варыянтаў: «Барысаўская», «Віцяблянка», «Гаўкаўская», таксама назвы даваліся па асаблівасьцях харэаграфіі: «Цераз нагу», «З падкіндэсам», «З прысюдамі», «На пяце», «Вінтом» і гэтак далей^[4].

Крыніцы

^ ^а ^б ^в ^г Этнаграфія Беларусі: Энцыклапедыя / Рэд.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1989.
^ Polka History of Dance
^ Міхась Шавыркін. Полька беларуская // Зьвязда : газэта. — 15 лютага 1997. — № 32 (23133). — С. 8. — ISSN 1990-763x.
^ ^а ^б ^в ^г Чурко Ю. М. Вянок беларускіх танцаў.- Мн.: Беларусь, 1994. — 88 с ISBN 5-33801097-8
^ Структурный принцип классификации народной хореографии. (рас.)
^ Полька беларуская

Вонкавыя спасылкі

Полька — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

[ЭБ-1] а ^б ^в ^г Этнаграфія Беларусі: Энцыклапедыя / Рэд.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1989.

[2] Polka History of Dance

[3] Міхась Шавыркін. Полька беларуская // Зьвязда : газэта. — 15 лютага 1997. — № 32 (23133). — С. 8. — ISSN 1990-763x.

[ВБТ-4] а ^б ^в ^г Чурко Ю. М. Вянок беларускіх танцаў.- Мн.: Беларусь, 1994. — 88 с ISBN 5-33801097-8

[ССТ-5] Структурный принцип классификации народной хореографии. (рас.)

[6] Полька беларуская

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]