Прагляд крыніцы для Кабзар (кніга)

{{Літаратурны твор
|Подпіс выявы        = першае выданьне «Кабзара», 1840
|Электронная вэрсія  = http://www.rv-blr.com/litaratura/view/63
}}

'''«Кабза́р»''' ({{Мова-uk|Кобза́р}}) — назва зборніку паэтычных твораў [[Тарас Шаўчэнка|Тараса Шаўчэнкі]] на [[Украінская мова|ўкраінскай мове]]. Першапачатковае значэньне слова кабзар — украінскі народны пясьняр і музыка, які акампануе сабе на кобзе ([[Бандура (музычны інструмэнт)|бандуры]])<ref>Саламевіч У. І. Кабзар // {{Літаратура/БелЭн|7к}} С. 386.</ref>. У наш час пад назвай «Кабзар» разумеюць усе вершаваныя творы Шаўчэнкі, аднак «Кабзар» утрымлівае толькі частку яго паэзіі.

Упершыню «Кабзар» быў выдадзены ў 1840 годзе ў [[Санкт-Пецярбург]]у пасьля вяртаньня Шаўчэнкі з высылкі пры садзейнічаньні [[Яўген Грабінка|Яўгена Грабінкі]]. У зборнік увайшло ўсяго восем твораў: «Перебендя», «Катерина», «Тополя», «Думка» («Нащо мені чорні брови»), «До Основ’яненка», «Іван Підкова», «Тарасова ніч» і «Думи мої, думи мої, лихо мені з вами», які быў напісаны адмыслова для гэтага зборніку і зьяўляецца своеасаблівым эпіграфам ня толькі да гэтага выданьня, але і да ўсёй творчасьці Тараса Шаўчэнкі. Кніга была надрукаваная ў тыпаграфіі Ягора Фішэра ў колькасьці 1000 штук. Існуе два варыянты выданьня — з колькасьцю старонак 106 і 116. Гэта зьвязана з тым, што першы наклад выйшаў практычна не цэнзураваны. Зборнік набыў вялікую папулярнасьць з-за свайго антыімпэрскага напрамку, пасьля астатнія экземпляры надрукаваныя з купюрамі. Другое выданьне выйшла ў 1844 годзе, трэцяе — у 1860 ў друкарні Панцеляймона Куліша і было больш поўным<ref>{{Спасылка|url=https://uinp.gov.ua/istorychnyy-kalendar/kviten/26/1840-pershe-vydannya-kobzarya-tarasa-shevchenka|загаловак=1840 - перше видання "Кобзаря" Тараса Шевченка|выдавец=Український інститут національної пам'яті|мова=uk|дата публікацыі=14 лютага 2019}}</ref>. У 1962 годзе выйшла факсыміле першага выданьня з пасьляслоўем Васіля Барадзіна.

Пасьля выданьня гэтага зборніку самога Тараса Шаўчэнку пачалі называць Кабзарам. Ён нават сам пазьней у некаторых сваіх аповесьцях пачынаў падпісвацца «Кабзар Дармаграй».

На [[Беларуская мова|беларускай мове]] асобнай кнігай выдаваўся ў 1939 (паэмы «Гайдамакі», Сьлепая, «Ведзьма», «Пятрусь», Неафіты, «Марыя»; пад рэд. Я. Купалы і Я. Коласа)<ref>{{Кніга|загаловак=Кабзар|аўтар=Шэўчэнка, Т.|месца=Менск|выдавецтва=Мастацкая літаратура|год=1939|старонак=287}}</ref><ref>{{Спасылка|url=https://dkmf.by/catalog/knga-kabzar|загаловак=Кніга «Кабзар» - Дзяржаўны каталог Музейнага фонду Рэспублікі Беларусь}}</ref>, 1952 гадох<ref>{{Кніга|загаловак=Кабзар|аўтар=Шэўчэнка, Т.|месца=Мн.|выдавецтва=Дзяржаўнае выдавецтва БССР, Рэдакцыя мастацкай літаратуры|год=1952|старонак=615}}</ref>. Якуб Колас пераклаў 16 твораў Шаўчэнкі<ref>{{Спасылка|url=https://archives.gov.by/home/tematicheskie-razrabotki-arhivnyh-dokumentov-i-bazy-dannyh/vydayushhiesya-lichnosti/klasiki-susvetnaj-litaratury-yanka-kupala-i-yakub-kolas/klasik-susvetnaj-litaratury-yakub-kolas/pershyya-vydanni-tvora%D1%9E-yakuba-kolasa/peraklady/t-sha%D1%9Echenka-kabzar|загаловак=Т. Шаўчэнка. «Кабзар» | праца=Архивы Беларуси|дата=22 сакавіка 2022}}</ref>. У 2014 годзе тэкст «Кабзара» выйшаў у кнізе «І мёртвым, і жывым, і ненароджаным…».

У 1863 годзе выдадзены пераклад на польскую мову ў перакладзе [[Уладзіслаў Сыракомля|Уладзіслава Сыракомлі]]<ref>{{Кніга|загаловак=Kobzarz Tarasa Szewczenki|адказны=z małorossyjskiego spolszczył Władysław Syrokomla|месца=Wilno|выдавецтва=Nakładem A. Assa|год= 1863|старонак=120}}</ref>.

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Вонкавыя спасылкі ==
* {{Кніга|спасылка=https://books.google.by/books?id=uVklAAAAMAAJ|загаловак=Кобзарь|аўтар=Шэўчэнка, Т.|месца=Санкт-Петербург|выдавецтва=Тіп. Е. Фишера|год=1840|старонак= 115}}

[[Катэгорыя:Зборнікі вершаў]]
[[Катэгорыя:Украінская літаратура]]
[[Катэгорыя:Тарас Шаўчэнка]]