Прагляд крыніцы для Зграфіта

[[Файл:11.08.28 Кляшт Св. Брыгіты Швецкай і р-н Азёрская-Баніфратарская 032.jpg|значак|Зграфіта ў [[Касьцёл Зьвеставаньня Найсьвяцейшай Панны Марыі і кляштар брыгітак (Горадня)#Кляштар|кляштары брыгітак]] ([[Горадня]])]]
'''Зграфі́та''' ці '''графі́та''' ({{мова-італ|sgraffito, graffito}} — літ. ''выдрапаны'') — від манумэнтальнага дэкаратыўнага [[жывапіс]]у, прынцыпы і тэхніка якога заснаваныя на прадрапваньні верхняга тонкага слою [[Тынкоўка|тынкоўкі]] да наступнага слою, паводле колеру кантраснага першаму. Вылучаецца [[Трываласьць|трываласьцю]] і ўстойлівасьцю да атмасфэрных зьмен. Выкарыстоўваецца пераважна для аздабленьня [[фасад]]аў і [[інтэр’ер]]аў [[будынак|будынкаў]].

Тэхніка зьявілася ў [[Адраджэньне|эпоху Адраджэньня]] ў [[Італія|Італіі]]. На Беларусі зьявілася ў XVI стагодзьдзі ў помніках [[рэнэсанс]]авае архітэктуры.

== Этымалёгія ==
Італьянскае слова ''sgraffito'' паходзіць ад ''graffiare'' («драпаць»), якое ў сваю чаргу паходзіць ад грэцкага {{Мова|el|γράφειν}} (''gráphein'', «пісаць»). Падобнае паходжаньне маюць і ''{{Не перакладзена|Графіта (археалёгія)|графіта|d|Q3567529}}'' ды ''[[графіці]]''.

== Беларусь ==
На [[Беларусь|Беларусі]] рэшткі зграфіта захаваліся на мурох [[Стары замак (Горадня)|Старога замку]] (XVI стагодзьдзе, цяпер затынкаваны) і [[фрыз]]е [[Касьцёл Дабравешчаньня Найсьвяцейшай Дзевы Марыі і кляштар брыгітак (Горадня)|касьцёлу кляштара брыгітак]] (сярэдзіна XVII стагодзьдзя, рэстаўраваны ў 1978) у [[Горадня|Горадні]]. Цікавасьць да сграфіта ў пэўнай ступені адрадзілася ў творах стылю [[клясыцызм]]у, прыкладам чаго могуць служыць фрагмэнты сграфітавага дэкору ў [[Ружанскі палац|Ружанскім палацы]].

З другой паловы XX стагодзьдзя выкарыстоўвалася ў [[Манумэнтальнае мастацтва|манумэнтальным мастацтве]]: дэкаратыўныя кампазыцыі ў [[фае]] [[Кінатэатар Кіеў (Менск)|кінатэатру «Кіеў»]] у [[Менск]]у (мастакі [[Г. Гаркуноў]], [[А. Кішчанка]]), у [[Кінатэатар Беларусь (Берасьце)|кінатэатры «Беларусь»]] у [[Берасьце|Берасьці]] (маст. [[Я. Крупскі]]), палацы культуры [[Менскі камвольны камбінат|Менскага камвольнага камбінату]] (мастакі [[Г. Вашчанка]], [[У. Стальмашонак]]) і інш. У тэхніцы зграфіта працавалі беларускія мастакі [[Г. Вашчанка]], [[С. Дамарад]], [[Г. Жарын]], [[А. Жгун]], [[Л. Каленік]], [[Аляксандар Кішчанка|А. Кішчанка]], [[У. Крываблоцкі]], [[З. Літвінава]], [[С. Рабашчук]], [[С. Сакалоў]], [[У. Стальмашонак]], [[В. Чайка]].

== Літаратура ==
* {{Літаратура/Архітэктура, выяўленчае і дэкаратыўна-прыкладное мастацтва (2001)}}
* Сграфіта. {{Літаратура/БЭ|14}}
* {{Літаратура/Дойлідзтва Беларусі 16 — сярэдзіны 17 ст.}}

{{Парады артыкулу|кароткі артыкул|няма крыніцаў}}

[[Катэгорыя:Жывапісныя тэхнікі]]
[[Катэгорыя:Манумэнтальны жывапіс]]
[[Катэгорыя:Італьянскія словы і выразы]]
[[Катэгорыя:Ганчарства]]