Прагляд крыніцы для Даніла Раманавіч

{{Палітык
|дата_нараджэньня=1201 або 1204}}
[[Файл:Yurko_Shkvarok.Istoriya_Ukrajiny-Rusy_virshamy-11.png|thumb|]]
'''Дані{{націск}}ла Рама{{націск}}навіч Га{{націск}}ліцкі''' ({{мова-uk|Данило Галицький}}; [[1201]], па іншых дадзеных [[1204]]<ref>{{Артыкул|аўтар=Толочко А. П.|загаловак=Известен ли год рождения Даниила Романовича Галицкого?|выданьне=Средневековая Русь|выпуск=7|месца=М.|год=2007}}</ref> — {{ДС|||1264}}) — князь галіцкі (1205—1206, 1211—1212, 1229—1231, 1233—1235, 1238—1264), валынскі (1215—1231), [[Вялікія князі кіеўскія|вялікі князь кіеўскі]] (1240), першы кароль Русі (1254—1264), палітычны дзеяч, дыплямат і военачальнік.  Пасьля доўгай і напружанай барацьбы аднавіў і адбудаваў [[Галіцка-Валынскае княства|Галіцка-Валынскую дзяржаву]], створаную яго бацькам. З пераменным посьпехам адбіваў [[Мангола-татарскае нашэсьце|мангольскую экспансію]], адначасова нэўтралізуючы ваенныя спробы заходніх суседзяў умешвацца ва ўнутраныя справы яго дзяржавы.

== Жыцьцяпіс ==

Сын [[Раман Мсьціславіч|Рамана Мсьціслававіча]]. У Данілы быў брат [[Васілька Раманавіч|Васілька]].

З 1211 княжыў у [[Галіцкае княства|Галіцкім княстве]] у 1212 выгнаны. Першая жонка — Ганна Мсьціслаўна, дачка Мсьціслава Ўдалага. У гэтым шлюбе нарадзіліся сыны Іраклій, [[Леў Данілавіч|Леў]], [[Раман Данілавіч|Раман]], Мсьціслаў, [[Шварн]]<ref>{{Спасылка|url=http://www.spsl.nsc.ru/history/descr/daniil2.htm|загаловак=Жизнеописание Даниила Галицкого / сб. ПРОМЕТЕЙ. т.16, Тысячелетие русской книжности, М. Молодая гвардия|мова=ru|аўтар=Ужанков А. Н.|дата публікацыі=1990}}</ref>. З 1221 — на [[Валынь|Валыні]]. У 1229 завяршыў абьяднанне валынскіх зямель, у склад якіх былі ўключыны [[Бярэсьце]], [[Кобрын]], [[Бельск-Падляскі|Бельск]], [[Дарагічын (Падляскае ваяводзтва)|Драгічын]]; яму падпарадкоўваліся таксама тураўскія і пінскія князі. У 1223 удзельнічаў у [[Бітва на Калцы|бітве супраць мангола-татараў на рацэ Калка]], быў паранены. Разьбіў войска [[Тэўтонскі ордэн|Тэўтонскага ордэна]] ў Драгічынскай бітве (1237 ці 1238). У 1238 годзе канчаткова авалодаў Галічам, у 1239 — [[Кіеў|Кіевам]], стаў [[вялікія князі кіеўскія|вялікім князем кіеўскім]].

Спрыяў разьвіцьцю гарадоў, прыцягваючы туды рамесьнікаў і купцоў. Пры ім былі пабудаваны [[Холм]], [[Львоў]], [[Крэменец]], [[Данілаў (Цярнопальская вобласьць)|Данілаў]] (не захаваўся), [[Стажок]] (зараз сяло ў Тарнопальскай вобласьці), быў абноўлены [[Дарагічын (Падляскае ваяводзтва)|Драгічын]]. Перанёс сталіцу Галіцка-Валынскага княства з [[Галіч]]а ў Холм.

Ваяваў супраць Польшчы і Вугоршчыны (1245), літоўскіх князёў, прымусіў [[яцьвягі|яцьвягаў]] плаціць даніну. Канфліктаваў з літоўскімі князямі [[Міндоўг]]ам і [[Войшалк]]ам. Сын Данілы Раманавіча [[Шварн Данілавіч|Шварн]] быў жанаты з дачкой Міндоўга, а другі сын — [[Раман Данілавіч|Раман]] — атрымаў ад Міндоўга [[Наваградзкае княства|Наваградзкае]], [[Ваўкавыскае княства|Ваўкавыскае]] і [[Слонімскае княства|Слонімскае]] княствы.

Каб стварыць кааліцыю супраць [[мангола-татары|мангола-татараў]], у 1254 прыняў ад [[Папа Рымскі|рымскага папы]] каралеўскую карону (каранаваўся ў [[Дарагічын (Падляскае ваяводзтва)|Драгічыне]]). Выступаў супраць пашырэньня [[каталіцтва]]. У 1259 быў вымушаны прызнаць залежнасьць ад манголаў і ў 1260—1261 гадах па іх загадзе зьнішчыць некаторыя гарадзкія ўмацаваньні ў княстве.

Пэрыяд яго княжаньня быў часам найбольшага эканамічна-культурнага ўздыму і палітычнага ўзмацненьня [[Галіцка-Валынскае княства|Галіцка-Валынскай дзяржавы]]. Мяжа княства праходзіла па [[Карпаты|Карпатах]], [[Днепр|Дняпры]] і [[Дунай|Дунаі]], пры ім яно стала адной з найбуйнейшых дзяржаў у [[Эўропа|Эўропе]].

== Крыніцы ==
{{зноскі}}

== Літаратура ==
* ''[[Мікола Ермаловіч|Ермаловіч М.]]'' Старажытная Беларусь: Полацкі і Новагародскі перыяды, 2-е выд. — Мн.: Маст. літ., 1990. — 366 с.: іл. ISBN 985-02-0503-2
* ''[[Анатоль Грыцкевіч|Грыцкевіч А.]]'' Даніла Галіцкі // {{літаратура/ЭГБ|3}}
* ''Грыцкевіч А.'' Даніла Галіцкі // {{літаратура/БЭ|6}}

{{бібліяінфармацыя}}
{{Парады артыкулу|артаграфія}}

[[Катэгорыя:Князі галіцка-валынскія]]
[[Катэгорыя:Вялікія князі кіеўскія]]