Прагляд крыніцы для Генэральная акруга Беларусь

{{Адміністрацыйная адзінка
|Назва                           = Генэральная акруга Беларусь
|Назва ў родным склоне           = Генэральнай акругі Беларусь
|Арыгінальная назва              = Generalbezirk Weißruthenien
|Герб                            = Reichsadler.svg
|Сьцяг                           = Flag of Nazi Germany (1933-1945).svg
|Краіна                          = [[Трэці Райх]] 
|Гімн                            = 
|Статус                          = 
|Уваходзіць у                    = [[Райхскамісарыят Остлянд]]
|Улучае                          = 
|Цэнтар                          = [[Менск]]
|БуйныГорад                      = 
|БуйныяГарады                    = 
|ДатаЎтварэньня                  = 
|Кіраўнік                        = [[Вільгельм Кубэ]] (1941—1943);<br />[[Курт фон Готбэрг]] (1943—1944)
 |Назва пасады кіраўніка         = 
|Кіраўнік2                       = 
 |Назва пасады кіраўніка2        = 
|АфіцыйныяМовы                   = 
|Насельніцтва                    = 
 |Год перапісу                   = 
 |Адсотак ад насельніцтва        = 
 |Месца паводле насельніцтва     = 
 |Шчыльнасьць                    = 
 |Месца паводле шчыльнасьці      = 
 |Нацыянальны склад              = 
 |Канфэсійны склад               = 
|Плошча                          = 53 660
 |Адсотак ад плошчы              = 
 |Месца паводле плошчы           = 
|Максымальная вышыня             = 
|Сярэдняя вышыня                 = 
|Мінімальная вышыня              = 
|Шырата                          = 
|Даўгата                         = 
|Мапа                            = Map of General District White Ruthenia.png
 |Памер мапы                     = 
|Мапа адміністрацыйнай адзінкі   = 
 |Памер мапы аа                  =  
|Часавы пас                      = 
|Скарачэньне                     = 
|ISO                             = 
|FIPS                            = 
|Тэлефонны код                   = 
|Паштовыя індэксы                = 
|Інтэрнэт-дамэн                  = 
|Код аўтамабільных нумароў       = 
|Катэгорыя ў Commons             = 
|Парамэтар1                      = 1941—1944
|Назва парамэтру 1               = Час існаваньня
|Сайт                            = 
|Дадаткі                         = 
|Колер фону парамэтраў           = {{Колер|Нямеччына}}
|Колер фону герб-сьцяг           = 
}}
'''Генэра́льная акру́га «Белару́сь»''' ({{мова-de|Generalbezirk Weißruthenien|скарочана}}) — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў складзе [[Райхскамісарыят Остлянд|Райхскамісарыяту «Остлянд»]], створана нацысцкай Нямеччынай на акупаванай тэрыторыі [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|СССР]] і заходнебеларускіх земляў, што да верасьня 1939 году знаходзіліся ў складзе [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікі]]. Цэнтар месьціўся ў [[Менск]]у.

Напачатку акруга ўлучала тэрыторыю [[Наваградзкае ваяводзтва (1921—1939)|Наваградзкага ваяводзтва]], часткі [[Віленскае ваяводзтва (1926—1939)|Віленскага]] і [[Палескае ваяводзтва|Палескага ваяводзтваў]] [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікі]], а таксама тэрыторыю [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Беларускай ССР]] і [[Смаленск|Смаленшчыну]]. Была падзеленая на чатыры галоўныя вобласьці ({{мова-de|Hauptgebieten|скарочана}}) з цэнтрамі ў [[Віцебск]]у, [[Магілёў|Магілеве]], Менску й Смаленску. У 1942 годзе ўлада нямецкае цывільнае адміністрацыі была абмежаваная. Смаленшчына і значная частка Беларускай ССР (акрамя [[Барысаў|Барысава]], Менску і [[Слуцак|Слуцку]]) адышлі пад кантроль нямецкіх вайсковых уладаў. Генэральная акруга на той час падзялялася на абласныя камісарыяты ({{мова-de|Gebietskommissariate|скарочана}}) з цэнтрамі ў [[Баранавічы|Баранавічах]], [[Вялейка|Вялейцы]], [[Ганцавічы|Ганцавічах]], [[Глыбокае|Глыбокім]], [[Ліда|Лідзе]], Менску, [[Наваградак|Наваградку]], [[Слонім]]е й Слуцку.

У лютым 1944 году ў склад Генэральнай акругі «Беларусь» перадалі [[Вільня|Вільню]] з ваколіцамі, якая была часткай акругі «Летува»<ref>{{Літаратура/Краіна Беларусь. Вялікае Княства Літоўскае (2012)|к}} С. 384.</ref>, а таксама Берасьцейскі, Кобрынскі і Пінскі гебіты<ref>[http://www.territorial.de/ukra/wolhyn/wolh.htm#fn2 Territoriale Veränderungen in Deutschland und deutsch verwalteten Gebieten 1874—1945. {{ref-de}}]</ref>, якія раней знаходзіліся ў складзе [[Генэральная акруга Валынь-Падольле|Генэральнай акругі Валынь-Падольле]] [[Райхскамісарыят Украіна|Райхскамісарыяту Ўкраіна]].

== Школа ==
У 1942—1943 гады ў Генэральнай акрузе Беларусі стварылі 4- і 7-клясныя школы на беларускай мове. Зь іх 600 працавала ў Менскай акрузе і па 400 — у [[Баранавічы|Баранавіцкай]], [[Вялейка|Вялейскай]] і [[Глыбокае|Глыбоцкай]]<ref name="а">{{Артыкул|аўтар=[[Натальля Голубева]].|загаловак=Калябаранты. Цана адраджэньня|спасылка=https://zviazda.by/be/news/20210312/1615518267-kalabaranty-cana-adradzhennya|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=газэта|год=13 сакавіка 2021|нумар=[https://zviazda.by/be/number/47-29416 47 (29416)]|старонкі=[https://zviazda.by/sites/default/files/13sak-5_optim_2.pdf 5]|issn=1990-763x}}</ref>.

== Падпольле ==
У частцы Генэральнай акругі «Беларусь», створанай з акупаванай тэрыторыі БССР, найбольш моцным падпольлем зьяўлялася савецкая антынямецкая партызанка. У Заходняй Беларусі савецкія партызаны былі нашмат слабейшымі, перш за ўсё з-за недахопу падтрымкі ад мясцовага насельніцтва<ref>Jan Szumski: Sowietyzacja Zachodniej Białorusi 1944—1953. Propaganda i edukacja w służbie ideologii. Wyd. 1. Kraków: ARCANA sp. z o.o., 2010. {{ISBN|978-83-60940-21-1}}. (pol.)</ref>. Трываў там польска-савецкі канфлікт, які на Наваградчыне ператварыўся ў вайну паміж польскай [[Армія Краёва|Арміяй Краёвай]] і савецкімі партызанамі. Дадатковым фактарам быў беларускі нацыянальны рух. Нямецкая акупацыйная ўлада наўмысна правакавала нацыянальныя канфлікты, у выніку чаго стасункі паміж беларусамі і палякамі пагоршыліся, але не да ступені адкрытага канфлікту<ref>Юры Грыбоўскі: Польска-беларускі канфлікт у Генеральнай акрузе «Беларусь» (1941—1944 гг.), сс. 116—167. Białoruskie Zeszyty Historyczne 25, 2006</ref>.

== Гаўляйтэры ==
* [[Вільгельм Кубэ]] (1 верасьня 1941 — 22 верасьня 1943)
* [[Курт фон Готбэрг]] (27 верасьня 1943 — жнівень 1944)

== Глядзіце таксама ==
* [[Генэральны камісарыят Беларусь]]
* [[Генэральная акруга Валынь-Падольле]]

== Крыніцы ==
{{Крыніцы|2}}

[[Катэгорыя:Другая сусьветная вайна на Беларусі]]