Прагляд крыніцы для Васіль Пашкоў

{{Цёзкі}}
{{Рэлігійны дзяяч}}
'''Васі́ль Алякса́ндравіч Пашко́ў''' ({{Мова-маск|Василий Александрович Пашков}}; {{Дата ў старым стылі|14 красавіка|1831|2}}, [[Масква]] — {{Дата ў старым стылі||1902|30 студзеня}}, [[Парыж]]) — расейскі рэлігійны дзяяч. Адзін з заснавальнікаў і кіраўнік руху [[Эвангельскія хрысьціяне (праханаўцы)|эвангельскіх хрысьціянаў]] Расеі.

== Жыцьцяпіс ==
Васіль Пашкоў належаў да дваранскага роду [[Пашковы]]х, які паходзіць ад паляка Рыгора Пашкевіча, што прыехаў у Масковію за часам [[Іван Жахлівы|Івана Жахлівага]]. Бацька, Аляксандар Пашкоў, даслужыўся да генэральскага чыну расейскага войска. Васіль нарадзіўся, калі бацька душыў [[Паўстаньне 1830—1831 гадоў|паўстаньне на землях Рэчы Паспалітай]]. Меў яшчэ дзьвюх сёстраў — Кацярыну і Вольгу. У 1849 року скончыў [[Пажаскі корпус]] і залічаны ў [[кавалергард]]зкі полк карнэтам. У 1858 року звольнены, за гады службы атрымаў [[ордэн сьвятога Станіслава (Расейская імпэрыя)|ордэн сьвятога Станіслава]] 3-й ступені і мэдаль «[[Мэдаль „У памяць вайны 1853—1856“|У памяць вайны 1853—1856]]» на Андрэеўскай стужцы за ўдзел у [[Крымская вайна|Крымскай вайне]].

Дзякуючы шлюбу з Аляксандрай Чарнышовай-Круглікавай павялічыў родавыя ўладаньні маёнткамі [[Чарнышовы]]х у Маскоўскай і Санкт-Пецярбурскай губэрнях. Валодаў трынаццацьцю маёнткамі ў розных губэрнях, а таксама чатырма заводамі па выплаўцы медзі на Ўрале.

Пасьля прыезду ў Пецярбург ангельскага [[лорд]]а [[Грэнвіль Ўолдыгрэйв (3-і барон Рэдстак)|Грэнвіля Рэдстака]] навярнуўся ў эвангельскае хрысьціянства, а празь некалькі гадоў пераняў пасьля Рэдстака кіраўніцтва рухам «[[Эвангельскія хрысьціяне (праханаўцы)|рэдстакістаў]]». У доме Пашковых ладзіліся эвангелізацыйныя сходы. Удзельнікі руху адчынялі танныя страўні для студэнтаў, гарбатні для працоўных, начоўкі для бяздомнікаў, майстэрні для жанчынаў, школы для бедных дзяцей, выдавалі хрысьціянскую літаратуру, распаўсюджвалі Новы Запавет. У 1884 року Пашкоў разам зь іншым пасьлядоўнікам лорда Рэдстака Мадэстам Корфам склікалі ў Пецярбургу сход прадстаўнікоў розных пратэстанцкіх дэнамінацыяў дзеля аб’яднаньня. Аднак праз 6 дзён усіх дэлегатаў арыштавала паліцыя.

[[Файл:В. А. Пашков в изгнании.jpg|значак|Васіль Пашкоў (сядзіць на козлах) у выгнаньні ў Францыі]]
Пасьля далучэньня да эвангельскага руху простага люду Расейская праваслаўная царква назвала пашкоўцаў «сэктантамі» ды «герэтыкамі» і пачала патрабаваць ад уладаў прыняць меры супраць пропаведзяў Пашкова. З 1878 року жандармэрыя спрабавала абмежаваць эвангелісцкія сходы. Кульмінацыяй стаў разгон зьезду 1884 року: Васіль Пашкоў і Мадэст Корф былі вымушаныя эміграваць з Расеі. Жыў спачатку ў Лёндане, шмат вандраваў па Брытаніі, Францыі, Аўстрыі, Італіі, Нямеччыне. Памёр у Парыжы, пахаваны на [[Рымскія некаталіцкія могілкі|пратэстанцкіх могілках]] у [[Рым]]е.

== Сям’я ==
Жонка — графіня Аляксандра Чарнышова-Круглікава, фрэйліна імпэратарскага двара, старэйшая дачка ўдзельніка вайны 1812 року палкоўніка Івана Круглікава і графіні Соф’і Чарнышовай. Разам зь сястрой Лізаветай яна далучылася да руху Грэнвіля Рэдстака і пазнаёміла зь ім свайго мужа.

У шлюбе мелі сына Аляксандра і трох дачок — Соф’ю, Вольгу ды Марыю.

У 1886 року Аляксандра паехала зь дзецьмі да мужа ў эміграцыю. Удавеўшы, вярнулася з дочкамі Вольгай і Марыяй у Расею. Памерла ў Францыі, пахаваная ў [[Вэрсаль (горад)|Вэрсалі]].

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Літаратура ==
{{Пачатак сьпісу крыніцаў|3}}
* {{Артыкул |аўтар = Бачинин В. А. |загаловак = Евангельское пробуждение в Петербургском высшем свете (полковник В. А. Пашков, граф М. М. Корф, министр А. П. Бобринский и другие)|спасылка = http://uuchurch.ru/christianideavol3.pdf |аўтар выданьня = Бачинин В. А. |выданьне = Христианская мысль: социология, политическая теология, культурология |тып = регулярное научно-просветительское издание |месца = Санкт-Петербург |выдавецтва = «Новое и старое» |год = 2005 |том = III |старонкі = 7—27 |ref = Бачинин}}
* {{Артыкул |аўтар = Голомбиевский А. А. |загаловак = Василий Александрович Пашков |аўтар выданьня = Панчулидзев С. |выданьне = Сборник биографий кавалергардов. 1724—1899 : По случаю столетнего юбилея Кавалергардского её величества государыни императрицы Марии Фёдоровны полка |тып = Сборник статей |месца = Санкт-Петербург|выдавецтва = Экспедиция заготовления государственных бумаг |год = 1908 |том = 4 |старонкі = 172—175 |ref = Голомбиевский}}
* {{Кніга |аўтар = Животов Н. Н. |назва = Церковный раскол Петербурга в связи с общероссийским расколом : Очерки, [печатавшиеся в газете «День»] |выданьне = Т. Ф. Кузин |месца = Санкт-Петербург |год = 1891 |старонак = 164 |ref = Животов }}
* {{Кніга |аўтар = Карев А. В. |назва = Русское евангельско-баптистское движение |адказны = Каретникова М. С. |выданьне = Альманах по истории русского баптизма |месца = Санкт-Петербург |выдавецтва = Библия для всех |год = 2001 |старонкі = 85—186 |старонак = 312 |isbn = 5-7454-0507-4 |ref = Карев }}
* {{Кніга |аўтар = Кале В. |назва = Евангельские христиане в России и Советском Союзе. Иван Степанович Проханов (1869—1935) и путь евангельских христиан и баптистов. Перевод с нем. Скворцова П. И. |арыгінал = Evangelische Christen in Russland und der Sovetunion [Sowjetunion]. Ivan Stepanovich Prochanov (1869 — 1935) und der Weg der Evangeliumschristen und Baptisten. Von Wilhelm Kahle |выдавецтва = Онкен — Вуперталь и Кассель |год = 1978 |старонак = 627 |ref = Кале}}
* {{Артыкул |аўтар = Кругликов В. П. |загаловак = Служение семьи Пашковых в Нижегородской губернии с 1870 по 1910 годы |аўтар выданьня = Московская богословская семинария евангельских христиан-баптистов |выданьне = Вестник МБС ЕХБ |тып = журнал |месца = Москва |год = 2014 |нумар = 2 |старонкі = 65—71 |ref = Кругликов}}
* {{Кніга |аўтар = Коррадо Ш.|назва = Философия служения полковника Пашкова. Перевод с англ. Каретниковой М. С.|арыгінал = The Philosohy of Ministry of Colonel Vasiliy Pashkov |месца = Санкт‑Петербург |выдавецтва = Библия для всех |год = 2005|старонка = 197  |isbn = 5‑7454‑0909‑6 |ref = Коррадо }}
* {{Артыкул |аўтар = Корф М. М. |загаловак = М. М. Корф и В. А. Пашков (Из воспоминаний Корфа) |спасылка = http://mbchurch.ru/upload/iblock/d31/bv_1947_5.pdf |выданьне = Братский вестник |тып = журнал |год = 1947 |нумар = 5 |старонкі = 39—44 |ref = Корф}}
* {{Артыкул |аўтар = Куропаткина О. В. |загаловак = Оппозиционные религиозные движения в Северной Европе и России XIX — начала XX века: национально-культурный аспект |спасылка = https://religio.amursu.ru/index.php/ru/new-archive/2-articles/931-oppozitsionnye-religioznye-dvizheniya-v-severnoj-evrope-i-rossii-19-nachala-20-veka-natsionalno-kulturnyj-aspekt |аўтар выданьня = Амурский государственный университет |выданьне = Религиоведение |тып = научная статья |месца = Благовещенск |год = 2020 |выпуск = 1 |старонкі = 29—35 |issn = 2072-8662|ref = Куропаткина }}
* {{Кніга |аўтар = {{nobr|Лесков Н. С.}} |назва = Великосветский раскол |спасылка = https://rusneb.ru/catalog/000199_000009_003590422/ |адказны = Соч. Н. С. Лескова |месца = Санкт-Петербург |выдавецтва = тип. В. Тушнова |год = 1877 |ref = Лесков }}
* {{Кніга |аўтар = Ливен С. П.|назва = Духовное пробуждение в России |спасылка = http://litresp.ru/chitat/ru/Л/liven-sofiya-pavlovna/duhovnoe-probuzhdenie-v-rossii |месца = Корнталь|выдавецтва = Свет на Востоке |год = 1967|старонка = 125 |ref = Ливен}}
* {{Кніга |аўтар = Никитин Ф. Н. |назва = В. А. Пашков (1831―1902): жизнь и служение |адказны = Цорн, Вальдемар |выданьне =Первое |месца = Корнталь |выдавецтва = Свет на Востоке |год = 2020|старонак = 224 |isbn = 978-3-944772-86-8 |ref = Никитин }}
* {{Артыкул |аўтар = Никитин Ф. Н.|загаловак = Движение пашковцев как начало евангельского христианства на Северо-Западе России|спасылка = https://www.academia.edu/41309475/Движение_пашковцев_как_начало_евангельского_христианства_на_Северо-Западе_России|аўтар выданьня = АНО «Центр этнорелигиозных исследований» |выданьне = Религия в постсекулярном мире. Бюллетень |тып = монография |месца = Санкт-Петербург |выдавецтва = Любавич |год = 2019 |нумар = 3—4 (13―14) |старонкі = 189—198 |isbn = 978-5-907207-40-0 |ref = Никитин Ф. Н.}}
* {{Артыкул |аўтар = Никитин Ф. Н. |загаловак = К вопросу о взаимодействии В. А. Пашкова с религиозными диссидентами Российской империи (по архивным источникам) |выданьне = Богомыслие |тып = богословский альманах |месца = Одесса |год = 2019 |нумар = 24 |старонкі = 223—237 |issn = 2523-4188 |ref = Никитин2 }}
* {{Артыкул |аўтар = Никитин Ф. Н. |загаловак = Религиозная и социальная деятельность В. А. Пашкова в Петербурге |спасылка = https://d2e80a8a-a260-411c-9a3c-1b18db9f3325.filesusr.com/ugd/c21151_778ba0b626d74e86ba00768d6a18016b.pdf |выданьне = Russian Colonial Studies |тып = научная статья |месца = Санкт-Петербург |выдавецтва = Ассоциация по сохранению и изучению историко-культурного наследия «экспедиционный добровольческий корпус» |год = 2019 |нумар = 2 |старонкі = 106—126 |isbn = 2686-9217 |ref = Никитин Ф.}}
* {{Артыкул |аўтар = Никитин Ф. Н. |загаловак = Современная конфессиональная историография и историографические мифы (на примере движения пашковцев) |аўтар выданьня = Томский государственный университет |выданьне = Творческая лаборатория историка: горизонты возможного (к 90-летию со дня рождения Б. Г. Могильницкого): материалы Всероссийской научной конференции с международным участием (Томск, 3-4 октября 2019 г.) |тып = научная статья |месца = Томск |выдавецтва = Томского университета |год = 2019 |том = 1 |старонкі = 326—330 |isbn = 978-5-7511-2592-9 |ref = Никитин }}
* {{Артыкул |загаловак = Пашков и пашковщина |выданьне = Странник |тып = журнал |год = 1883 |нумар = 3 |старонкі = 25—30 |ref = Странник }}
* {{Артыкул |аўтар = Попов В. А. |загаловак = Евангельские христиане — Пашковцы: Возникновение и духовно-просветительское служение |спасылка = http://www.word4you.ru/publications/13711/ |аўтар выданьня = Одесская богословская семинария ЕХБ |выданьне = Богомыслие |тып = альманах |месца = Одесса |выдавецтва = |год = 1998 |выпуск = 7 |старонкі = 128—159 |issn = 0135—5473 |ref = Попов }}
* {{Артыкул |аўтар = Прохоров К. А. |загаловак = Между Западом и Востоком: заметки о начале евангельского движения в России|спасылка = https://cyberleninka.ru/article/n/mezhdu-zapadom-i-vostokom-zametki-o-nachale-evangelskogo-dvizheniya-v-rossii |выданьне = Богословские размышления |тып = Евро-Азиатский журнал богословия |выдавецтва = Евро-Азиатская теологическая ассоциация |год = 2012 |нумар = 13 |старонкі = 53—78 |issn = 2415-783X |ref = Прохоров}}
* {{Артыкул |аўтар = Пругавин А. С. |загаловак = Пашковцы (Из путевых набросков)|спасылка = https://viewer.rusneb.ru/ru/rsl60000299559?page=344&rotate=0&theme=white |выданьне = Русская мысль |тып = журнал |месца = Москва |выдавецтва = Типография А. И. Мамонтова и К., Леонтьевский переулок № 5 |год = 1884 |месяц = май|нумар = 5 |старонкі = 336—350 |ref = Пругавин}}
* {{Кніга |аўтар = Пругавин А. С. |назва = Раскол внизу и раскол вверху: очерки современного сектантства |спасылка = https://archive.org/details/raskol_snizu_i_raskol_vverhu/page/n417/mode/2up |выданьне = А. С. Суворина |месца = Санкт-Петербург |год = 1882 |старонак = 431|ref = Пругавин}}
* {{Кніга |аўтар = Пузынин А. П.|назва = Традиция евангельских христиан. Изучение самоидентификации и богословия от момента её зарождения до наших дней |месца = Москва|выдавецтва = Библейско-богословский институт св. апостола Андрея|год = 2010|старонак = 523|isbn = 978-5-89647-235-3 |ref = Пузынин}}
* {{Кніга |аўтар = Савинский С. Н. |назва = История евангельских христиан баптистов Украины, России, Белоруссии (1867 — 1917) |месца = СПб. |выдавецтва = Библия для всех |год = 1999 |isbn = 5-7454-0376-4 |ref = Савинский}}
* {{Артыкул |аўтар = Синичкин А. В. |загаловак = История ЕХБ в иллюстрациях: Обращение Василия Александровича Пашкова 1874 год |спасылка = http://www.word4you.ru/publications/16651/ |выданьне = Слово-для-тебя.рф |тып = христианский просветительский портал |ref = Синичкин }}
* {{Артыкул |аўтар = Степанов В. |назва = Достоевский и Лесков как свидетели евангельского пробуждения в Санкт-Петербурге (1874—1884). Из сборника: Материалы научно-исторических конференций «Феномен российского протестантизма» (СПб.: Гамма, 2016) |спасылка = http://gazeta.mirt.ru/stat-i/cerkov/post-1962/ |выданьне = Мирт |тып = газета |месца = Санкт-Петербург |год = 2016 |месяц = 10 |дзень = 31 |нумар = 4 (95) |ref = Степанов }}
* {{Артыкул |аўтар = Тюкина В. В. |загаловак = «Знакомцы давние…» (О неизвестных портретах из Ветошкина, имения Пашковых) |спасылка = http://baza.vgdru.com/1/24363/all.htm?o= |аўтар выданьня = Куприянова Н. И., Шиян Л. И. |выданьне = Записки краеведов. Очерки. Статьи. Воспоминания. Документы. Хроника |тып = Сборник статей |месца = Нижний Новгород |выдавецтва = Волго-Вятское книжное издательство |год = 1991 |выпуск = 9 |старонак = 271 |старонкі = 125—146 |isbn = 5742003684 |наклад = 10000 |ref = Тюкина }}
* {{Артыкул |аўтар = Харченко К. |загаловак = Кто вы, полковник Пашков |выданьне = Богомыслие |тып = богословский альманах |месца = Одесса |год = 2019 |нумар = 24 |старонкі = 190—222 |issn = 2523-4188 |ref = Харченко }}
* {{Артыкул |аўтар = Чертков В. Г. |загаловак = В. А. Пашков (некролог) |выданьне = Свободное слово |тып = журнал |месца = Крайстчерч |год = 1902 |нумар = 3 |старонкі = 22—23 |ref = Чертков }}
* {{Артыкул |аўтар = Янышев, И., Пашков В. А. |загаловак = Сущность учения г. Пашкова, изложенная им самим (переписка г. Пашкова с о. протоиереем И. Янышевым |выданьне = Церковный вестник |тып = журнал |год = 1880 |месяц = 5 |дзень = 10 |нумар = 19 |старонкі = 3—7 |ref = Янышев}}
{{Канец сьпісу крыніцаў}}

== Вонкавыя спасылкі ==
* {{Літаратура/ЭСБЭ|Пашковцы}}
* {{Літаратура/ЭСБЭ|Пашковы}}

{{Бібліяінфармацыя}}

{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Пашкоў, Васіль Аляксандравіч}}
[[Катэгорыя:Расейскія эвангельскія хрысьціяне]]
[[Катэгорыя:Выпускнікі Пажаскага корпусу]]
[[Катэгорыя:Кавалергарды]]
[[Катэгорыя:Пахаваныя на некаталіцкіх могілках Рыму]]