Прагляд крыніцы для Бэнфіка Лісабон

{{Футбольны клюб
|Назва            = Бэнфіка
|Лягатып          = SL Benfica logo.png
|ПоўнаяНазва      = Sport Lisboa e Benfica
|Заснаваны        = 28 лютага 1904
|Горад            = [[Лісабон]], [[Партугалія]]
|Стадыён          = [[Эштадыю да Луш]]
|Умяшчальнасьць   = 65 647
|Прэзыдэнт        = 
|Трэнэр           = 
|Чэмпіянат        = {{Папярэдні футбольны сэзон Партугаліі|БэнфікаЛісЛіга}}
|Сэзон            = {{Папярэдні футбольны сэзон Партугаліі|БэнфікаЛісСэзон}}
|Месца            = {{Папярэдні футбольны сэзон Партугаліі|БэнфікаЛіс}}
|Прыналежнасьць   = Партугальскія
}}
«'''Бэнфі́ка'''» ({{мова-pt|Benfica}}) — партугальскі футбольны клюб з гораду [[Лісабон]]у. Заснаваны ў 1904 годзе. 38-разовы [[Чэмпіянат Партугаліі па футболе|Чэмпіён Партугаліі]] і 26-разовы ўладальнік [[Кубак Партугаліі па футболе|Кубка Партугаліі]], 7-разовы ўладальнік [[Кубак партугальскай лігі па футболе|Кубка партугальскай лігі]] і 8-разовы ўладальнік [[Супэркубак Партугаліі па футболе|Супэркубка Партугаліі]]. Двухразовы ўладальнік [[Ліга чэмпіёнаў УЭФА|Кубка чэмпіёнаў]] (1961, 1962), уладальнік [[Кубак УЭФА|Кубка УЭФА]] (1983).

«Бэнфіка» ўваходзіць у «вялікую тройку» клюбаў Партугаліі разам з «[[Порту (футбольны клюб)|Порту]]» й «[[Спортынг Лісабон|Спортынгам]]». Да таго ж, клюб ніводнага разу не пакідаў найвышэйшы партугальскі дывізіён. Акрамя таго, «Бэнфіка» стала першым клюбам у чэмпіянаце Партугаліі, які не атрымліваў паразаў у сэзоне, у [[чэмпіянат Партугаліі па футболе 1972—1973 гадоў|чэмпіянаце 1972—1973 гадоў]], а таксама адзіным клюбам Эўропы, які паўтарыў гэты посьпех у [[чэмпіянат Партугаліі па футболе 1977—1978 гадоў|сэзоне 1977—1978 гадоў]]. Таксама клюб зьяўляецца адзіным партугальскім клюбам, якія прымаў удзел у васьмі фіналах эўрапейскіх клюбных турніраў. Характэрна, што ў адрозьненьне ад большасьці эўрапейскіх клюбаў, заўзятары «Бэнфікі» самі ўтрымліваюць клюб і кіруюць ім з моманту ягонага заснаваньня. Таксама «Бэнфіка» займае 22 месца ў сьпісе самых заможных камандаў плянэты, з гадавым абаротам у 111,1 млн эўра<ref>[http://www.guinnessworldrecords.com/records-2000/most-widely-supported-football-club Most widely supported football club]. Guinness World Records</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20130601023519/http://www.deloitte.com/view/en_GB/uk/industries/sportsbusinessgroup/sports/football/deloitte-football-money-league/c0d0cc64dac5c310VgnVCM3000003456f70aRCRD.htm Deloitte Football Money League 2013]. Delloite</ref>.

Прынцыповымі для «Бэнфікі» зьяўляюцца матчы з «Порту», якія ўвайшлі ў гісторыю партугальскага футболу як «Клясыка» ({{мова-pt|O Clássico|скарочана}}). Таксама клюб праводзіць прынцыповыя матчы супраць «Спортынгу», вядомыя партугальскім заўзятарам як [[дэрбі Лісабону]].

== Гісторыя ==
28 лютага 1904 году пасьля трэнавальных заняткаў па футболе купка спартоўцаў сустрэліся аптэцы ''Farmacia Franco'' з мэтай стварэньня грамадзкага футбольнага клюбу «Спорт-Лісабон», які б аб’ядноўваў паміж сабой толькі партугальскіх гульцоў<ref>[https://www.dn.pt/dossiers/desporto/benfica/as-vitorias-historicas/o-nascimento-do-benfica-1004405.html «O nascimento do Benfica»]. Diário de Notícias.</ref>{{Зноска|Pereira|2009|Pereira|143}}. На пасяджэньні прысутнічала 24 чалавекі, у тым ліку [[Космэ Даміян]]. На сустрэчы Жузэ Роза Радрыгіш быў прызначаны на пасаду прэзыдэнта клюбу разам з Даніелам душ Сантушам Брыту, які заняў пасалу сакратара. Мануэл Гурладзі быў абраны клюбным скарбнікам. Заснавальнікі вырашылі, што чырвоны і белы будуць клюбнымі колерамі, а лягатып арганізацыі будзе складацца з выявы арла і футбольнага мяча<ref>[https://web.archive.org/web/20190821200907/https://www.slbenfica.pt/en-us/slb/historia/fundacao.aspx «Foundation»]. S.L. Benfica.</ref><ref name="zerozero">[https://www.zerozero.pt/text.php?id=87 «História Benfica»]. ZeroZero.</ref>.

[[Файл:Benfica1904.jpg|міні|зьлева|Першыя гульцы клюбу на фатаздымку 1904 году.]]
13 верасьня 1908 году «Спорт-Лісабон» паводле сумеснай дамоўленасьці ўключыла ў сваю структуру «Спорт-Бэнфіку» і зьмяніла сваю назву на «Спорт Лісабон-і-Бэнфіка». Не зважаючы на зьліцьцё, абодва клюбы працягвалі сваю дзейнасьць асобна. «Спорт-Лісабон» меў сваю футбольную дружыну, пакінуўшы свае колеры, лягатып і дэвіз. «Спорт-Бэнфіка» захавала за свабой спартовую пляцоўку<ref name="estadios">[https://web.archive.org/web/20210804205558/https://www.slbenfica.pt/en-us/slb/historia/estadios-anteriores/historia-dos-estadios «History of the Stadiums»]. S.L. Benfica.</ref>, прэзыдэнта і раду. Абодва клюбы вызначылі, што дата заснаваньня сумеснага ўтварэньня павінна супадаць з «Спорт-Лісабонам», бо менавіта гэты клюб быў самым вядомым зь іх і даволі папулярных у горадзе, дзякуючы сваім футбольным заслугам. Што тычыцца лягатыпу, «Спорт-Лісабон» усё ж такі дадаў да яго роварнае кола, бо [[роварны спорт]] быў самым пасьпяховым сярод усіх аддзелаў «Спорт-Бэнфікі». Акрамя таго, два суб’екты мелі адных і тых жа чальцоў, што дапамагло стабілізаваць дзейнасьць аб’яднанай арганізацыі<ref name="zerozero"/>. Тым ня менш, праблемы з выбарам пляцоўкі засталася. У першыя гады клюбы быў вымушаны мяняць лякацыю праз самыя розныя чыньнікі, у тым ліку праз высокую арэндную плату.

[[Прымэйра-Ліга|Партугальская ліга]] была зафундавана ў 1934 годзе, і, у дэбютны сэзон «Бэнфіка» заняла 3 месца. У наступных трох розыгрышах лісабонскі клюб станавіўся найлепшых у краіне, перамагаючы ў чэмпіянаце, дзякуючы ў тым ліку галоўнаму трэнэру вугорцу [[Ліпа Гэрцка]]{{Зноска|Pereira|2009|Pereira|118}}. На працягу 1940-х гадоў «Бэнфіка» яшчэ тройчы фінішавала на першым радку і чатыры разы здабывала [[Кубак Партугаліі па футболе|Кубак Партугаліі]], а ў 1943 годзе яшчэ адзін вугорскі трэнэр [[Янаш Біры]] здабыў з клюбам першы дубль, то бок перамогу ў лізе і кубку ў адзін сэзон{{Зноска|Pereira|2009|Pereira|139}}. Першы міжнародны посьпех клюбу прыпаў на 1950 год, калі дружына здабыла [[Лацінскі кубак]], стаўшы, такім чынам, адзіным партугальскім клюбам, які здолеў дасягнуць такога посьпеху{{Зноска|Pereira|2009|Pereira|180}}. У фінале партугальцы выгулялі «[[Бардо (футбольны клюб)|Бардо]]», дзякуючы голу [[Жулію Карэя да Сылва|Жуніньню]] ў перагуляным матчы на [[Нацыянальны стадыён (Лісабон)|Нацыянальным стадыёне]] ў Лісабоне<ref>«Bicampeões para a história». Visão. Portugal: Impresa Publishing. 2015. — С. 42. — ISSN 0872-3540.</ref>. Гэта быў першы міжнародны трафэй, здабыты партугальскім клюбам{{Зноска|Pereira|2009|Pereira|165}}<ref>[https://desporto.sapo.pt/futebol/primeira_liga/artigo/2016/05/20/benfica-soma-77-trofeus-e-deixa-fc-porto-a-tres-e-sporting-a-30 «Benfica soma 77 troféus e deixa FC Porto a três e Sporting a 30»]. SAPO Desporto.</ref>. У 1957 годзе клюб чарговы раз дасягнуў фіналу, але гэтым разам трываў паразу ад мадрыдзкага «[[Рэал Мадрыд|Рэалу]]» на «[[Сант’яга Бэрнабэў (стадыён)|Сант’яга Бэрнабэў]]». З абраньнем на пасаду прэзыдэнту Жаакіма Фэрэйры Багальлю ў 1952 годзе і прыходам у структуру трэнэра [[Ота Глорыя]] ў 1954 годзе, «Бэнфіка» стала больш зарганізаванай і прафэсійнай камандай{{Зноска|Pereira|2009|Pereira|120}}, пераехаўшы на новы 40-тысячны стадыён «[[Эштадыю да Луш]]», які ў 1960 годзе быў пашыраны да 70 тысяч глядацкіх месцаў<ref name="estadios"/><ref>[https://archive.today/20140501144856/http://www.slbenfica.pt/pt-pt/estadio/estadiosanteriores/estadiodoslb.aspx «Estádio do Sport Lisboa e Benfica (1954)»]. S.L. Benfica</ref>. На працягу 1950-х гадоў лісабонцы тройчы выгулялі ў розыгрышах лігі і шэсьць разоў здабывалі айчынны кубак. Не зважаючы на тое, што клюб стаўся чэмпіёнам краіны ў [[чэмпіянат Партугаліі па футболе 1954—1955 гадоў|сэзоне 1954—1955 гадоў]], арганізатары не запрасілі дружыну да ўдзелу ў дэбютным розыгрышу [[Ліга чэмпіёнаў УЭФА|Кубка эўрапейскіх чэмпіёнам]]. Такім чынам, клюб дэбютаваў у спаборніцтвах пад эгідай УЭФА толькі ў [[Кубак эўрапейскіх чэмпіёнаў 1957—1958 гадоў|сэзоне 1957—1958 гадоў]] матчамі супраць гішпанскай «[[Сэвільля (футбольны клюб)|Сэвільлі]]»<ref>[https://www.uefa.com/newsfiles/240459.pdf#page=6 «50 years of European Cup»]. UEFA. 2004. — С. 6—7.</ref>.

Ачоленая вугорцам [[Бэла Гутман|Бэлам Гутманам]], «Бэнфіка» стала самым моцным клюбам кантынэнту, атрымаўшы перамогу ў Кубку эўрапейскіх чэмпіёнаў у [[Кубак эўрапейскіх чэмпіёнаў 1960—1961 гадоў|сэзоне 1960—1961 гадоў]]. У фінале партугальцы выгулялі ў гішпанскай «[[Барсэлёна (футбольны клюб)|Барсэлёны]]» зь лікам 3:2<ref>[https://www.uefa.com/news/newsid=2157317.html «Benfica end Madrid’s golden age»]. UEFA.</ref>. У наступным сэзоне «Бэнфіка» абараніла свой тытул, атрымаўшы перамогу ў фінале ў матчы супраць «Рэалу» зь лікам 5:3<ref>[https://www.uefa.com/news/newsid=2157401.html «Eusébio stars in Benfica’s second triumph»]. UEFA.</ref>. Дзякуючы перамогам клюб атрымаў права згуляць у [[Міжкантынэнтальны кубак|Міжкантынэнтальным кубку]] ў якасьці прадстаўніка ад Эўропы, аднак, кубак ня здолеў скарыцца партугальцам. У выніку тытул атрымаў уругвайскі «[[Пэньяроль Мантэвідэо|Пэньяроль]]»<ref>[https://web.archive.org/web/20210630025934/https://www.fifa.com/news/intercontinental-cup-1961-514912 «Intercontinental Cup 1961»]. FIFA.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20200308131712/https://www.fifa.com/news/extraordinary-pele-crowns-santos-lisbon-1782903 «Extraordinary Pele crowns Santos in Lisbon»]. FIFA.</ref>. Пазьней «Бэнфіка» яшчэ тройчы дасягнула фіналаў Кубка эўрапейскіх чэмпіёнаў, тываючы ў іх паразу ад «[[Мілян (футбольны клюб)|Міляну]]» ў 1963 годзе, «[[Інтэрнацыянале Мілян|Інтэру]]» ў 1965 годзе і «[[Манчэстэр Юнайтэд]]у» ў 1968 годзе<ref name="zerozero"/>. У 1960-я гады дамінаваньне клюбу адчувалася і ўва айчынных спаборніцтвах, то бок «Бэнфіка» восем разоў станавілася чэмпіёнам Партугаліі і тры разы атрымлівала партугальскі кубак. Многія з гэтых посьпехаў зьвязаныя з выбітным гульцом [[Эўсэбію]] — адзінымм гульцом, які атрымліваў «[[Залаты мяч]]», выступаючы ў партугальскім клюбе{{Зноска|Pereira|2009|Pereira|43}}<ref>[https://maisfutebol.iol.pt/benfica/28-12-2015/foi-ha-50-anos-que-eusebio-recebeu-a-bola-de-ouro «Foi há 50 anos que Eusébio recebeu a Bola de Ouro»]. Maisfutebol.</ref>.

== Склад ==
: ''Актуальны на 13 верасьня 2024 году''
{{Склад}}
{{Гулец|1|{{Сьцяг Украіны}}|Бр|[[Анатоль Трубін]]||2001}}
{{Гулец|3|{{Сьцяг Гішпаніі}}|Аб|[[Альвара Фэрнандэс Карэрас|Альвара Фэрнандэс]]||2003}}
{{Гулец|4|{{Сьцяг Партугаліі}}|Аб|[[Антонію Жуан Пэрэйра Сылва|Антонію Сылва]]||2003}}
{{Гулец|6|{{Сьцяг Даніі}}|Аб|[[Аляксандар Ба]]||1997}}
{{Гулец|7|{{Сьцяг Швайцарыі}}|Нап|[[Зэкі Амдуні]]|{{Падказка|ар.|арэнда}} [[Бэрнлі (футбольны клюб)|Бэрнлі]]|2000}}
{{Гулец|8|{{Сьцяг Нарвэгіі}}|ПА|[[Фрэдрык Аўрснэс]]||1995}}
{{Гулец|9|{{Сьцяг Бразыліі}}|Нап|[[Артур Кабрал]]||1998}}
{{Гулец|10|{{Сьцяг Турэччыны}}|ПА|[[Аркун Кёкчу]]||2000}}
{{Гулец|11|{{Сьцяг Аргентыны}}|Нап|[[Анхэль Дзі Марыя]]||1988}}
{{Гулец|14|{{Сьцяг Грэцыі}}|Нап|[[Вангеліс Паўлідыс]]||1998}}
{{Гулец|17|{{Сьцяг Турэччыны}}|Нап|[[Керэм Актуркаглу]]||1998}}
{{Гулец|18|{{Сьцяг Люксэмбургу}}|ПА|[[Леандру Барэйру]]||2000}}
{{Гулец|21|{{Сьцяг Нарвэгіі}}|Нап|[[Андрэас Шэльдэруп]]||2004}}
{{Гулец|23|{{Сьцяг Францыі}}|ПА|[[Суаліё Мэйтэ]]||1994}}
{{Падзел складу}}
{{Гулец|24|{{Сьцяг Партугаліі}}|Бр|[[Самуэл Суарыш]]||2002}}
{{Гулец|25|{{Сьцяг Аргентыны}}|Нап|[[Джанлюка Прэстыяньні]]||2006}}
{{Гулец|28|{{Сьцяг Буркіна-Фасо}}|Аб|[[Іса Кабарэ]]|{{Падказка|ар.|арэнда}} [[Манчэстэр Сіці|Ман. Сіці]]|2001}}
{{Гулец|30|{{Сьцяг Аргентыны}}|Аб|[[Нікаляс Атамэндзі]]|капітан|1988}}
{{Гулец|32|{{Сьцяг Аргентыны}}|Нап|[[Бэнхамін Рольэйсэр]]||2000}}
{{Гулец|37|{{Сьцяг Нямеччыны}}|Аб|[[Ян-Нікляс Бэстэ]]||1999}}
{{Гулец|44|{{Сьцяг Партугаліі}}|Аб|[[Тамас Араужу]]||2002}}
{{Гулец|47|{{Сьцяг Партугаліі}}|Нап|[[Т’ягу Гаўвэя]]||2001}}
{{Гулец|61|{{Сьцяг Партугаліі}}|ПА|[[Флярэнтыну Луіш]]||1999}}
{{Гулец|75|{{Сьцяг Партугаліі}}|Бр|[[Андрэ Нугейра Гоміш|Андрэ Гоміш]]||2004}}
{{Гулец|81|{{Сьцяг Альбаніі}}|Аб|[[Адрыян Байрамі]]||2002}}
{{Гулец|84|{{Сьцяг Партугаліі}}|ПА|[[Жуан Рэгу]]||2005}}
{{Гулец|85|{{Сьцяг Партугаліі}}|ПА|[[Рэнату Саншыш]]|{{Падказка|ар.|арэнда}} [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж|ПСЖ]]|1997}}
{{Канец складу}}

== Крыніцы ==
{{Крыніцы|2}}

== Літаратура ==
* {{Кніга
|аўтар         = Pereira, Luís Miguel
|частка        = 
|загаловак     = Bíblia do Benfica
|арыгінал      = 
|спасылка      = 
|выданьне      = 
|месца         = Carcavelos
|выдавецтва    = Prime Books
|год           = 2009
|том           = 
|старонкі      = 
|старонак      = 
|isbn          = 978-989-655-005-9
|ref           = Pereira
}}

== Вонкавыя спасылкі ==
* [http://www.slbenfica.pt/ Афіцыйны сайт]

{{Супэрліга чэмпіянату Партугаліі па футболе}}
{{Пераможцы Лігі чэмпіёнаў УЭФА}}

[[Катэгорыя:Спорт у Лісабоне]]
[[Катэгорыя:Футбольныя клюбы, заснаваныя ў 1904 годзе]]
[[Катэгорыя:Клюбы Прымэйра-Лігі]]
[[Катэгорыя:Клюбы-пераможцы Лігі чэмпіёнаў УЭФА]]
[[Катэгорыя:Футбольныя клюбы, якія ніколі не выляталі]]