Прагляд крыніцы для Брама

[[Файл:Subačius gate.Vilnius.Lithuania.jpg|міні|250пкс|Брама Субач у [[Вільня|Вільні]]]]
[[Файл:Niasvizh5.JPG|міні|250пкс|Слуцкая брама ў мескіх бастыённых умацаваньнях [[Нясьвіж]]у]]
'''Брама''' ({{мова-la|porta}}, {{мова-en|gate}}, {{мова-de|Tor}}) — шчыльныя, на дзьве палавіны, крытыя зьверху [[вароты]], якія закрываюць галоўны ўваход на тэрыторыю двара, гораду, завода або ў асобны будынак.

== Абарончае дойлідзтва ==
У абарончай архітэктуры брама разумеецца як найчасьцей ярусная кампазыцыя ў выглядзе [[вежа|вежы]] з каменю ці цэглы, якая служыла галоўным уваходам у абарончы комплекс ([[замак]], [[фартэцыя]], [[крэпасьць]] і інш.).

Звычайна брама ўключалася ў ланцуг абарончых сьцен і мела выразна абрончы характар. З XVI стагодзьдзя брамы набываюць складаныя дэкаратыўныя формы і багатае вонкавае афармленьне ў архітэктуры [[рэнэсанс]]у і барока, пераўтварыліся ў парадныя ўезды з пышнай дэкаратыўнай апрацоўкай.

Брама магла дасягаць вялікіх памераў і быць самастойным разьвітым абарончым збудаваньнем. Сярод дадатковых абарончых умацаваньняў якімі абсталёўваліся брамы былі рознага кшталту [[Байніца|байніцы]], [[машыкулі]], каваныя [[герсы]], падымальныя масты або ўзводы, дадатковыя фланкіруючыя вежы й інш. Для больш якаснай абароны брамы перад ёй маглі ўзводзіць [[перадбрам’е]], [[барбакан]] або на пэўнай адлегласьці ставіць вынесеную флянкіруючую [[Вежа|вежу]].

== Цывільнае дойлідзтва ==
Своеасаблівым тыпам брамы зьяўляецца [[трыюмфальная арка]]. У якасьці асобнага віду выдзяляюцца таксама брамы-[[званіца (архітэктура)|званіцы]], якія будаваліся ў [[манастыр (суполка)|манастырах]] і пры [[Царква (будынак)|цэрквах]].

== Глядзіце таксама ==
* [[Трыюмфальная арка]]
* [[Перадбрам’е]]
* [[Барбакан]]

== Літаратура ==
* {{Літаратура/Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік}}

== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}

[[Катэгорыя:Брамы| ]]
[[Катэгорыя:Абарончая архітэктура]]
[[Катэгорыя:Архітэктурныя элемэнты]]