Прагляд крыніцы для Барусія Мёнхэнглядбах

{{Футбольны клюб
|Назва            = Барусія Мёнхэнглядбах
|Лягатып          = Borussia Mönchengladbach logo.svg
|ПоўнаяНазва      = Borussia VfL 1900 Mönchengladbach e.V.
|Горад            = [[Мёнхэнглядбах]], [[Нямеччына]]
|Стадыён          = [[Барусія-Парк]]
|Умяшчальнасьць   = {{лік|54057}}
|Чэмпіянат        = {{Папярэдні футбольны сэзон Нямеччыны|БарусіяМёнЛіга}}
|Сэзон            = {{Папярэдні футбольны сэзон Нямеччыны|БарусіяМёнСэзон}}
|Месца            = {{Папярэдні футбольны сэзон Нямеччыны|БарусіяМён}}
|Прыналежнасьць   = Нямецкія
| pattern_la1 = _monchengladbach2122h
| pattern_b1 = _monchengladbach2122h
| pattern_ra1 = _monchengladbach2122h
| pattern_sh1 = _monchengladbach2122h
| pattern_so1 = _monchengladbach2122hl
| leftarm1 = FFFFFF
| body1 = FFFFFF
| rightarm1 = FFFFFF
| shorts1 = FFFFFF
| socks1 = FFFFFF
| pattern_la2 = _monchengladbach2122a
| pattern_b2 = _monchengladbach2122a
| pattern_ra2 = _monchengladbach2122a
| pattern_sh2 = _monchengladbach2122a
| pattern_so2 = _monchengladbach2122A
| leftarm2 = 000000
| body2 = 000000
| rightarm2 = 000000
| shorts2 = 000000
| socks2 = 000000
| pattern_la3 = _monchengladbach2122t
| pattern_b3 = _monchengladbach2122t
| pattern_ra3 = _monchengladbach2122t
| pattern_sh3 = 
| pattern_so3 = _valencia2122H2
| leftarm3 = 000000
| body3 = 000000
| rightarm3 = 000000
| shorts3 = 000000
| socks3 = 000000
}}
«'''Бару́сія'''» ({{мова-de|Borussia}}) — нямецкі футбольны клюб з гораду [[Мёнхэнглядбах]]у. Заснаваны ў 1900 годзе. 5-разовы [[Чэмпіянат Нямеччыны па футболе|чэмпіён Нямеччыны]] і трохразовы ўладальнік [[Кубак Нямеччыны па футболе|Кубка Нямеччыны]]. Двухразовы ўладальнік [[Ліга Эўропы УЭФА|Кубка УЭФА]] (1975, 1979). «Барусія» зьяўляецца адным з самых тытуляваных і найбольш актыўна падтрымоўваюмым заўзятарамі клюбаў Нямеччыны. Клюб налічвае больш за 93 тысячаў сяброў і зьяўляецца шостым паводле велічыні зарэгістраваным спартовым аб’яднаньнем Нямеччыны<ref>[https://www.statista.com/statistics/595935/german-bundesliga-clubs-member-numbers/ «German Bundesliga clubs membership numbers 2021»]. Statista.</ref>. Колеры клюбу — зялёны, чорны й белы, а афіцыйны сымбаль — жарабя Юнтэр ({{мова-de|Jünter|скарочана}}). Поўная назва клюбу — «Borussia Verein für Leibesübungen 1900 eV». Слова «''Барусія''» ёсьць лацінізаваны варыянт слова «''Прусія''», папулярная назва для нямецкіх спартовых клюбаў. ''«Verein für Leibesübungen»'' азначае даслоўна ''«спартовае таварыства для цялесных практыкаваньняў»'' і акрамя футболу ў клюбе маюцца таксама сэкцыі па [[гандбол]]е й [[настольны тэніс|настольным тэнісе]].

З 2004 году «Барусія» хатнія матчы праводзіць на «[[Барусія-Парк|Барусія-Парку]]», але раней выступала на «[[Бёкельбэргштадыён]]е» з 1919 году. Асноўным супернікам клюбу ёсьць «[[Кёльн (футбольны клюб)|Кёльн]]», матчы супраць якога маюць імя [[Райнлядзкае дэрбі]]<ref>[http://www.bundesliga.com/en/news/Bundesliga/blmd22v-double-interview-yann-sommer-and-timo-horn.jsp «Rhineland derby double interview: Yann Sommer and Timo Horn»]. Bundesliga.</ref>. Другаснымі супернікамі ёсьць іншыя дружыны з рурскага рэгіёну, як то дортмундзкая «[[Барусія Дортмунд|Барусія]]», дусэльфорфская «[[Фартуна Дусэльдорф|Фартуна]]» і левэркузэнскі «[[Баер Левэркузэн|Баер]]».

== Гісторыя ==
=== Раньнія гады ===
[[Файл:Borussia Mönchengladbach 1900 ad018d2313.jpg|значак|зьлева|Гульцы «Барусіі» ў 1900 годзе.]]
У канцы 1899 году група маладых футбалістаў-аматараў з аднаго з раёнаў гораду вырашыла арганізаваць новы футбольны клюб. І ўжо 1 жніўня 1900 году быў афіцыйна зарэгістраваны клюб «Барусія Мёнхэнглядбах», які першапачаткова атрымаў назву «Футбольны клюб Барусія 1900 Мёнхэнглядбах» ({{мова-de|«Fußballklub Borussia 1900 Mönchengladbach»|скарочана}}). У 1903 годзе клюб быў прыняты ў [[Райнска-вэстфальскі гульнёвы зьвяз]] ({{мова-de|Rheinisch-Westfälischen Spielverband|скарочана}}){{зноска|Chronik|2015|Aretz|12–16}}. У 1914 годзе было набыта спартовае збудаваньне «De Kull»{{зноска|Chronik|2015|Aretz|30–35}}, на месцы якога пасьля перамогі Барусіі Мёнхэнглядбах у фінале кубка Нямеччыны ў 1960 годзе колькасьць месцаў на стадыёне была павялічаная ад {{лік|10000}} да {{лік|34500}} і была нададзеная новая назва — «[[Стадыён на Бэкельбэргу]]» ({{мова-de|«Bökelbergstadion»|скарочана}})<ref>{{Спасылка|url=https://scorum.ru/ru-ru/football/@asv/byl-takoi-stadion-gde-ranshe-igrala-borussiya-menkhengladbakh|загаловак=Был такой стадион. Где раньше играла Боруссия Менхенгладбах|аўтар=asv|выдавец=Scorum|мова=ru|дата=23 студзеня 2021}}</ref>. Але толькі пасьля [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайны]] пачаўся адчувальны ўздым «Барусіі» — у 1949 годзе атрымаўся выхад у самую высокую клясу ў той час — [[Заходняя Обэрліга|Найвышэйшую заходнюю лігу]] ({{мова-de|Oberliga West|скарочана}}).

=== Выхад у Бундэсьлігу ===
[[Файл:Fußballspiel Holstein Kiel gegen Borussia Mönchengladbach in der Aufstiegsrunde (Gruppe I) zur 1. Bundesliga, 4-2 (Kiel 77.585).jpg|значак|зьлева|Кваліфікацыйная гульня 1965 году за выхад у [[Бундэсьліга|Бундэсьлігу]] супраць «[[Гольштайн Кіль|Гольштайну]]».]]
24 жніўня 1960 году «Барусія» стала ўладальнікам свайго першага нацыянальнага тытулу — [[Кубак Нямеччыны па футболе|Кубка Нямеччыны]], перамогшы ў фінале зь лікам 3:2 футбольны клюб «[[Карльсруэ (футбольны клюб)|Карльсруэ]]»<ref>{{Спасылка|url=https://www.fussballdaten.de/dfb-pokal/1960/|загаловак=DFB-Pokal 1959/1960|выдавец=Fussballdaten|мова=de|дата=23 студзеня 2021}}</ref>. У наступным годзе клюб атрымаў сваю вядомую назву «Borussia VfL 1900 Mönchengladbach eV»<ref>{{Спасылка|url=https://www.euro-football.ru/team/borussiya_m/history|загаловак=История команды "Боруссия М"|мова=ru|дата=23 студзеня 2021|выдавец=Euro-Football.ru}}</ref>. 26 чэрвеня 1965 году клюб выйшаў у прафэсійную найвышэйшую футбольную лігу Нямеччыны — [[Бундэсьліга|Бундэсьлігу]], заснаваную двума гадамі раней. «Барусія» перамагла ў рэлегацыйных матчах, пасьля таго як скончыла сэзон у [[Заходняя рэгіянальная ліга чэмпіянату Нямеччыны па футболе|Заходняй рэгіянальнай лізе]] ({{мова-de|Regionalliga West|скарочана}}) першай. Другую пуцёўку ў Бундэсьлізе ў тым жа годзе таксама ўпершыню разыграла «[[Баварыя Мюнхэн|Баварыя]]» зь [[Мюнхэн]]у.

=== Залатыя гады ===
[[Файл:Hennes Weisweiler im Vorbereitungstrainingslager Schöneck.jpg|значак|[[Генэс Вайсвайлер]] трэнаваў «Барусію» амаль дзесяць гадоў, не зважаючы на тое, што у быцьцё футбалістам гуляў за «[[Кёльн (футбольны клюб)|Кёльн]]».]]
«Глядбах» пачаў свой шлях у Бундэсьлізе ў [[Чэмпіянат Нямеччыны па футболе 1965—1966 гадоў|сэзоне 1965—1966 гадоў]]. У першым жа матчы клюб згуляў унічыю з нойнкірхэнскай «[[Барусія Нойнкірхэн|Барусіяй]]», а ў першым хатнім матчы глядбахцы ўшчэнт перамаглі бэрлінскую «[[Тасманія Бэрлін|Тасманію]]» зь лікам 5:0. У наступным сэзоне клюб паказаў бамбардзірскую здольнасьць, забіўшы 70 галоў. На рахунку нападніка [[Гэрбэрт Ляўмэн|Гэрбэрта Ляўмэна]] значылася 18 трапных стрэлаў, [[Бэрнд Руп]] адзначыўся 16 разоў, а [[Юп Гайнкес]] улучыў 14 мячоў у браму супернікаў. Дзякуючы добрай розьніцы мячоў, дружына змагла завяршыць сэзон на 8 месцы ў табліцы. Перамогчы ў матчы 18 туру «[[Шальке-04 Гельзэнкірхэн|Шальке-04]]» зь лікам 11:0, дружына ўсталявала рэкорд сваёй самай буйной перамогі ў Бундэсьлізе<ref>[https://archive.is/20120801102238/http://www.dfb.de/index.php?id=96807 «18. Spieltag, Borussia Mönchengladbach — Schalke 04, 7. Januar 1967»]. Deutscher Fußball-Bund.</ref>. Посьпехі мелі збочны эфэкт, бо заробная плата гульцоў падскочыла, і таму нялёгка было ўтрымаць добрых гульцоў у клюбе. Юп Гайнкес пераехаў у «[[Гановэр-96 (футбольны клюб)|Гановэр-96]]» за 275 тысяч марак, Бэрнд Руп перайшоў у «[[Вэрдэр Брэмэн|Вэрдэр]]», а браўншвайскі «[[Айнтрахт Браўншвайг|Айнтрахт]]» падпісаў [[Гергард Эльфэрт|Гергарда Эльфэрта]]. Клюб выкупіў [[Пэтэр Мэер|Пэтэра Мэера]] і [[Пэтэр Дытрых|Пэтэра Дытрыха]] і тым самым кампенсаваў сыход дасьведчаных гульцоў.

«Барусія» і мюнхэнская «Баварыя» правялі 1970-я гады ў жорсткай барацьбе за перавагу ў лізе. «Баварыя» адкрыла рахунак, стаўшы чэмпіёнам у [[Чэмпіянат Нямеччыны па футболе 1968—1969 гадоў|сэзоне 1968—1969 гадоў]], аднак «Барусія» нанесла зваротны ўдар у наступным сэзоне, а потым перамагла й у наступным чэмпіянаце, упершыню ў гісторыі Бундэсьлігі абараніўшы тытул чэмпіёна. 20 кастрычніка 1971 году ў матчы розыгрышу [[Ліга чэмпіёнаў УЭФА|Кубка эўрапейскіх чэмпіёнаў]] глядбахцы зьнішчылі мілянскі «[[Інтэрнацыянале Мілян|Інтэрнацыянале]]» зь лікам 7:1, але вынікі матчу былі ануляваныя УЭФА, бо падчас гульні ў італьянскага нападніка [[Рабэрта Банінсэньна]] была кінутая бляшанка з колай, і гульцу, нават, прыйшлося зьвяртацца па мэдычную дапамогу<ref>[http://www.spiegel.de/sport/fussball/0,1518,368130,00.html «Jahrhundertteams: Fohlen im Rausch»]. Der Spiegel.</ref>. Пасьля паразы ў гасьцёх у Міляне зь лікам 4:2, паўторны матч у Бэрліне скончыўся без галоў, таму «Барусія» была вымушаная пакінуць турнір. Пасьля вылету «Барусія» атрымала суцяшальную перамогу над «[[Кёльн (футбольны клюб)|Кёльнам]]» зь лікам 2:1 у [[дэрбі Райнлянду]] і здабыла свой другі Кубка Нямеччыны ў гісторыі. Пераможны гол забіў [[Гюнтэр Нэцэр]], для якога гэты матч стаўся апошнім у складзе клюбу, бо надалей ён перайшоў у табар мадрыдзкага «[[Рэал Мадрыд|Рэалу]]»<ref>[https://web.archive.org/web/20080602063839/http://de.fifa.com/worldfootball/clubfootball/news/newsid=555952.html «Real Madrid und die Deutschen — Eine ganz besondere Beziehung»]. FIFA.</ref>.

Першым фіналам эўракубкаў для клюбу стаў фінальны матч 9 траўня 1973 году. «[[Лівэрпул (футбольны клюб)|Лівэрпул]]» атрымаў перамогу ў першым матчы зь лікам 3:0, які быў перанесены праз моцны дождж. 23 траўня адбылася гульня ў адказ, дзе нямецкія футбалісты дома перамаглі ангельцаў, але толькі зь лікам 2:0, чаго не хапіла дзеля таго, каб здабыць агульную перамогу<ref>[https://web.archive.org/web/20070322051608/http://www.borussia.de/de/uefa-pokal-finale_1973,115266,0.html «UEFA-Pokal-Finale 1973, Nach großem Regen unter die Räder»]. Borussia Mönchengladbach.</ref>. Наступныя сэзоны былі адзначаныя сыходам вядомых гульцоў, аднак галоўны нападнік Глядбаху застаўся. У [[чэмпіянат Нямеччыны па футболе 1973—1974 гадоў|сэзоне 1973—1974 гадоў]] з 30 галамі на сваім рахунку Юп Гайнкес стаў найлепшым бамбардзірам Бундэсьлігі, упершыню футбаліст мёнхэглябдаскай «Барусіі» дамогся такога рэкорду. У тым першым сэзоне пасьля сыходу Нэцэра «Барусія» фінашавала на адзін пункт ніжэй за «Баварыю». Забіўшы 93 мячы, «Барусія» ўсталявала новы клюбны рэкорд. У наступныя гады «Барусія» сканчвала сэзон на 3, 5 і 2 месцах.

== Склад ==
: ''Актуальны на 12 верасьня 2024 году''
{{Склад}}
{{Гулец|1|{{Сьцяг Швайцарыі}}|Бр|[[Ёнас Омлін]]|капітан|1994}}
{{Гулец|2|{{Сьцяг Італіі}}|Аб|[[Фабіё К’ярадыя]]||2005}}
{{Гулец|3|{{Сьцяг Японіі}}|Аб|[[Ко Ітакура]]||1997}}
{{Гулец|5|{{Сьцяг Нямеччыны}}|Аб|[[Марвін Фрыдрых]]||1995}}
{{Гулец|7|{{Сьцяг Аўстрыі}}|ПА|[[Кевін Штэгер]]||1993}}
{{Гулец|8|{{Сьцяг Нямеччыны}}|ПА|[[Юліян Вайгль]]||1995}}
{{Гулец|9|{{Сьцяг Францыі}}|Нап|[[Франк Анара]]||1996}}
{{Гулец|10|{{Сьцяг Нямеччыны}}|ПА|[[Флёрыян Нойгаўс]]||1997}}
{{Гулец|11|{{Сьцяг Нямеччыны}}|Нап|[[Тым Кляйндынст]]||1995}}
{{Гулец|13|{{Сьцяг Японіі}}|Нап|[[Сіё Фукуда]]||2004}}
{{Гулец|14|{{Сьцяг Францыі}}|Нап|[[Алясан Плеа]]||1993}}
{{Гулец|16|{{Сьцяг Нямеччыны}}|ПА|[[Філіп Зандэр]]||1998}}
{{Гулец|19|{{Сьцяг Францыі}}|Нап|[[Натан Н’Гуму]]||2000}}
{{Гулец|20|{{Сьцяг Нямеччыны}}|Аб|[[Люка Нэц]]||2003}}
{{Падзел складу}}
{{Гулец|21|{{Сьцяг Нямеччыны}}|Бр|[[Тобіяс Зыпэль]]||1988}}
{{Гулец|22|{{Сьцяг Аўстрыі}}|Аб|[[Штэфан Ляйнэр]]||1992}}
{{Гулец|25|{{Сьцяг Нямеччыны}}|Нап|[[Робін Гак]]||1998}}
{{Гулец|26|{{Сьцяг Нямеччыны}}|Аб|[[Люкас Ульрых]]||2004}}
{{Гулец|27|{{Сьцяг Нямеччыны}}|ПА|[[Рока Райц]]||2002}}
{{Гулец|28|{{Сьцяг Армэніі}}|Нап|[[Грант-Леон Ранас]]||2003}}
{{Гулец|29|{{Сьцяг ЗША}}|Аб|[[Джо Скалі]]||2002}}
{{Гулец|30|{{Сьцяг Швайцарыі}}|Аб|[[Ніка Эльвэдзі]]||1996}}
{{Гулец|31|{{Сьцяг Чэхіі}}|Нап|[[Томаш Чванчара]]||2000}}
{{Гулец|33|{{Сьцяг Нямеччыны}}|Бр|[[Морыц Нікаляс]]||1997}}
{{Гулец|34|{{Сьцяг Нямеччыны}}|Нап|[[Чарлз Гэрман]]||2006}}
{{Гулец|38|{{Сьцяг Люксэмбургу}}|Нап|[[Івандра Боржыс Саншыш|Івандра Саншыш]]||2004}}
{{Гулец|41|{{Сьцяг Нямеччыны}}|Бр|[[Ян Альшоўскі]]||2001}}
{{Канец складу}}

=== Рэзэрвовая каманда ===
* [[Барусія Мёнхэнглядбах II]]

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Літаратура ==
* {{Кніга|аўтар=Aretz, Markus; Giebeler, Stephan; Kreuls, Elmar|загаловак=Borussia Mönchengladbach: Die Chronik|месца=Göttingen|выдавецтва=Die Werkstatt GmbH|год=2015|старонак=175|isbn=9783730702123|ref=Chronik}}

== Вонкавыя спасылкі ==
* [http://www.borussia.de/ Афіцыйны сайт]

{{Бундэсьліга чэмпіянату Нямеччыны па футболе}}

[[Катэгорыя:Мёнхэнглядбах]]