Nutri-Score
Nutri-Score, таксама 5-колерная метка пажыўнасьці ці 5-CNL — сыстэма ацэнкі харчаваньня(d)[1], прызначаная для спрошчанай дэманстрацыі агульнай харчовай вартасьці прадуктаў. Дзеліцца на 5 катэгорыяў, пазначаных лацінскімі літарамі ад A (найлепшая) да E (найгоршая) і адпаведнымі колерамі ад зялёнага да чырвонага.
Прынятая францускім урадам у сакавіку 2017 року[2][3][4], таксама ўхваленая іншыі дзяржавамі Эўразьвязу[5][6][7][8], Эўрапейскай камісіяй[9] і Сусьветнай арганізацыяй здароўя[4].
Разьлік
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Працэс разьліку ўзяты з распрацаванай брытанскім Агенцтвам харчовых стандартаў(d) «мадэлі WXYfm»[10]. Спрошчаны альгарытм разьліку складаецца з трох крокаў, заснаваных на пажыўных якасьцях прадуктаў:
- Балы адымаюцца (N) за ўтрыманьне розных харчовых складнікаў, прызнаных праблематычнымі, напрыклад цукру.
- Балы дадаюцца (P) за ўтрыманьне розных харчовых складнікаў, прызнаных карыснымі, напрыклад бялкоў.
- Вылічваецца агульны вынік. Звычайна бярэцца простая формула N-P, хоць існуюць выняткі.
Па агульным выніку надаецца метка ад A (найлепшы) да E (найгоршы).
Пажыўныя складнікі, якія дадаюць у Nutri-Score адмоўных балаў (N):
- высокая энэргетычная вартасьць на 100 г ці 100 мл,
- высокае ўтрыманьне цукру,
- высокае ўтрыманьне насычаных тлустых кісьляў,
- высокае ўтрыманьне солі.
Пажыўныя складнікі, якія дадаюць у Nutri-Score дадатных балаў (P):
- утрыманьне садавіны, гародніны, арэхаў і бабоў
- утрыманьне валокнаў,
- утрыманьне бялкоў,
- утрыманьне рапсавага насеньня, арэхавага і аліўкавага алею.
Акрамя вышэйапісанага альгарытму, існуюць асобныя правілы для сыроў, «тлушчавых дадаткаў» (тлушчоў, якія дадаюцца як асобныя складнікі, напрыклад алей ці масла) ды напояў.
Мэта
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Асноўнай задачай сыстэмы было маркіраваньне прадуктовых пакункаў колернай схемай Nutri-Score[11]. Зь ейнай дапамогай спажыўцы могуць параўноўваць харчовыя якасьці прадуктаў аднае катэгорыі ад розных вытворцаў. У канчатковым выніку такая схема дапаможа пакупнікам сярод падобных прадуктаў абраць такія, якія можна спажываць у большай колькасьці, а якія — ва ўмеранай (меншымі порцыямі ці радзей).
Увядзеньне Nutri-Score
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Заканадаўства Эўразьвязу не дазваляе краінам самастойна ўводзіць свае сыстэмы маркіраваньня харчовай прадукцыі, толькі падаваць рэкамэндацыі[12].
Упершыню сыстэма Nutri-Score добраахвотна прынятая ў Францыі ў 2017 року[13]. За ёй гэтую сыстэму фармальна прынялі Бэльгія (2018), Швайцарыя (2019), Нямеччына (2020), Люксэмбург (2020) і Нідэрлянды (2021)[14]. У Партугаліі, Славеніі і Аўстрыі асобныя прадуктовыя кампаніі (Nestlé, Auchan, Danone) ўвялі маркіроўку на сваіх прадуктах, хоць на афіцыйным узроўні ўхвалы не было[15][16]. Ва Ўкраіне Nutri-Score прыняла другая паводле велічыні сетка раздробавага гандлю Сільпо[17].
У такіх краінах, як Вугоршчына, Грэцыя, Італія, Латвія, Кіпр, Румынія ды Чэхія, супраціўляюцца прыняцьцю сыстэму Nutri-Score[18]. Італьянскі ўрад прапанаваў уласную сыстэму маркіраваньня, а паўднёваэўрапейскія дзяржавы асьцерагаюцца, што Nutri-Score ставіць у нявыгаднае становішча традыцыйную міжземнаморскую дыету[19].
На ўзроўні Эўрапейскага Зьвязу пакуль прапрацоўваецца прыняцьцё агульнай сыстэмы маркіраваньня пярэдняй этыкеткі прадукцыі, і Nutri-Score разглядаецца адным з магчымых варыянтаў. Эўрапейская Камісія і Сусьветная арганізацыя здароўя адзначаюць неабходнасьць празрыстай, простай і інтуітыўна зразумелай сыстэмы маркіраваньня прадукцыі, аднак не аддаюць перавагу якой-кольвек зь іх[20][21].
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Nutriscore — jak powstaje i jak wykorzystywać wskaźnik Nutriscore (пол.) Праверана 2022-03-29 г.
- ^ Julia Chantal, Fabrice Etilé, Serge Hercberg Front-of-pack Nutri-Score labelling in France: an evidence-based policy // The Lancet Public Health. — 2018. — В. 4. — Т. 3. — С. e164. — ISSN 2468-2667. — DOI:10.1016/s2468-2667(18)30009-4
- ^ France becomes one of the first countries in Region to recommend colour-coded front-of-pack nutrition labelling system euro.who.int Праверана 7 April 2019 г.
- ^ а б Le logo nutritionnel arrive dans les rayons des supermarchés (фр.) // 20 February 2018 г. Праверана 7 April 2019 г.
- ^ Consommer plus sainement: le "Nutri-Score" débarque officiellement en Belgique (фр.) RTBF Info Праверана 7 April 2019 г.
- ^ Cómo funciona NutriScore, el nuevo etiquetado de alimentos: críticas y virtudes del semáforo nutricional (гішп.) // 20 November 2018 г. Праверана 7 April 2019 г.
- ^ Germany plans to introduce Nutriscore: 'This is a milestone in nutrition policy' (анг.) // 1 October 2019 г. Праверана 4 October 2019 г.
- ^ Dutch government announces support for Nutri-Score // 29 November 2019 г. Праверана 1 December 2019 г.
- ^ Le gouvernement lance officiellement son étiquetage nutritionnel coloré (фр.) Ouest-France Праверана 7 April 2019 г.
- ^ Peter Scarborough, Anna Boxer, Mike Rayner, Lynn Stockley Testing nutrient profile models using data from a survey of nutrition professionals // Public Health Nutrition. — В. 4. — Т. 10. — С. 337–345. — ISSN 1368-9800. — DOI:10.1017/s1368980007666671
- ^ Morgane Fialon, Jordi Salas-Salvadó, Nancy Babio, Mathilde Touvier, Serge Hercberg, Pilar Galan Is FOP Nutrition Label Nutri-Score Well Understood by Consumers When Comparing the Nutritional Quality of Added Fats, and Does It Negatively Impact the Image of Olive Oil? // Foods. — 2021-09-17. — В. 9. — Т. 10. — С. 2209. — ISSN 2304-8158. — DOI:10.3390/foods10092209
- ^ Petition on European food labels seeks 1m signatures (анг.) The Connexion Праверана 19 March 2021 г. Архіўная копія ад 6 December 2019 г.
- ^ Nutri-Score : un étiquetage nutritionnel pour favoriser une alimentation équilibrée (фр.). Ministère des Solidarités et de la Santé. Праверана 2022-03-29 г.
- ^ 7 European countries team up to propel Nutri-Score rollout (анг.) foodnavigator.com Праверана 2022-03-29 г.
- ^ Nestle to use Nutri-Score nutrition-labeling in Europe // 27 November 2019 г. Праверана 19 March 2021 г.
- ^ Auchan Portugal Adopts Nutri-Score On Own-Brand Products // 18 October 2019 г. Праверана 1 December 2019 г.
- ^ Офіційний сайт «Сільпо» (укр.) silpo.ua Праверана 2023-04-11 г.
- ^ Member states coalition presents latest challenge to colour-coded nutrition label (анг.) Euractiv Праверана 19 March 2021 г.
- ^ Scientists renew support for Nutri-Score amid a 'Mediterranean' uprising (анг.) Euractiv Праверана 19 March 2021 г. Архіўная копія ад 16 March 2021 г.
- ^ Joint Research Centre (European Commission), Stefan Storcksdieck genannt Bonsmann, G. Marandola, E. Ciriolo, R. van Bavel, Jan Wollgast Front-of-pack nutrition labelling schemes: a comprehensive review. — LU: Publications Office of the European Union, 2020. — ISBN 978-92-76-08971-1
- ^ State of play of WHO guidance on Front-of-the-Pack labelling (анг.) www.who.int Праверана 2022-03-29 г.