Тэлесыгнал
Тэлевізійны сыгнал — сукупнасьць электрычных сыгналаў, утрымліваючых інфармацыю пра тэлевізійныя выявы і гук. Тэлесыгнал можа перадавацца па радыё або па кабелю. Паняцьце «тэлесыгнал» часьцей за ўсё ўжываецца ў дачыненьні да аналягавага тэлебачаньня, бо лічбавае ТБ аперую такім паняцьцем, як паток зьвестак.
Склад тэлесыгналу
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Поўны тэлевізійны сыгнал каляровага аналягавага тэлебачаньня ўяўляе сабой сукупнасьць трох сыгналаў: відэасыгналу, які нясе інфармацыю аб яркасьці малюнку, каляровы паднясучы з закадаванай інфармацыяй аб колеры малюнка, і гукавога сыгналу. Кожны зь пералічаных сыгналаў для перадачы на адлегласьць выкарыстоўвае сваю апорную частату, якая вызначаецца канкрэтным стандартам тэлевізійнага вяшчаньня і нумарам карыстаемага каналу. Розьніца апорных частот відэасыгналу і гуку строга стандартызаваны ў кожнай краіне і не залежыць ад нумара каналу вяшчаньня.
На міжнароднай канфэрэнцыі ў Стакгольме ў 1961 року былі прынятыя стандарты тэлевізійных вяшчальных сыстэм, якія вызначаюць асноўныя характарыстыкі тэлевізійнага сыгналу для кожнай сыстэмы. Кожнаму стандарту прысвоена літара ад A да M, якая ў спалучэньні з ужытымі стандартамі раскладаньня і кадаваньня колеру, цалкам апісвае сукупнасьць характарыстык аналягавых тэлевізійных сыстэм ва ўсім сьвеце.
| Стандарт | Год выпуску | Колькасьць радкоў | Частата кадраў | Шырыня паласы канала (МГц) | Шырыня паласы відэа (МГц) | Разнос апорных відэа і гуку (МГц) | Шырыня бакавых палос (МГц) | Палярнасьць відэа | Мадуляцыя гуку | Разнос частот апорнай і паднясучай (МГц) | Суадносіны магутнасьці апорных відэа і гуку | Каляровая сыстэма |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| A | 1936 | 405 | 25 | 5 | 3 | −3.5 | 0.75 | пазытыўная | амплитудная | 4:1 | — | |
| B | 1950 | 625 | 25 | 7 | 5 | +5.5 | 0.75 | нэгатыўная | частотная | PAL/SECAM | ||
| C | 1953 | 625 | 25 | 7 | 5 | +5.5 | 0.75 | пазытыўная | амплітудная | — | ||
| D | 1948 | 625 | 25 | 8 | 6 | +6.5 | 0.75 | нэгатыўная | частотная | SECAM/PAL | ||
| E | 1949 | 819 | 25 | 14 | 10 | ±11.15 | 2.00 | пазытыўная | амплітудная | — | ||
| F | 819 | 25 | 7 | 5 | +5.5 | 0.75 | пазытыўная | амплітудная | — | |||
| G | 625 | 25 | 7 | 5 | +5.5 | 0.75 | нэгатыўная | частотная | 4.43 | 5:1 | PAL/SECAM | |
| H | 625 | 25 | 8 | 5 | +5.5 | 1.25 | нэгатыўная | частотная | 4.43 | 5:1 | PAL | |
| I | 1962 | 625 | 25 | 8 | 5.5 | +5.9996 | 1.25 | нэгатыўная | частотная | 4.43 | 5:1 | PAL |
| J | 1953 | 525 | 30 | 6 | 4.2 | +4.5 | 0.75 | нэгатыўная | частотная | NTSC | ||
| K | 625 | 25 | 8 | 6 | +6.5 | 0.75 | нэгатыўная | частотная | 4.43 | 5:1 | SECAM/PAL | |
| K' | 625 | 25 | 8 | 6 | +6.5 | 1.25 | нэгатыўная | частотная | SECAM | |||
| L | 625 | 25 | 8 | 6 | -6.5 | 1.25 | пазытыўная | амплітудная | 4.43 | 8:1 | SECAM | |
| M | 1941 | 525 | 30 | 6 | 4.2 | +4.5 | 0.75 | нэгатыўная | частотная | 3.58 | NTSC** | |
| N | 1951 | 625 | 25 | 6 | 4.2 | +4.5 | 0.75 | нэгатыўная | частотная | PAL |
Палярнасьць мадуляцыі відэасыгналу
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Палярнасьцю мадуляцыі відэасыгналу называецца стандарт, які вызначае, які ўзровень сыгналу лічыцца чорным, а які — белым. У залежнасьці ад стандарту тэлевяшчаньня палярнасьць можа быць «нэгатыўнай» і «пазытыўнай». Пры нэгатыўнай палярнасьці максымальная яркасьць адпавядае нулявому ўзроўню апорнай, пры пазытыўнай — максымальнаму. Першыя тэлевізійныя стандарты выкарыстоўвалі пазытыўную мадуляцыю, аднак такая сыстэма мела нізкую перашкодаўстойлівасьць. Любыя імпульсныя перашкоды (напрыклад, ад аўтамабільнага запальваньня) адлюстроўваліся на экране ў выглядзе яркіх кропак і ліній, вельмі прыкметных. Пры нэгатыўнай мадуляцыі гэтыя ж перашкоды адлюстровываюцца чорнымі кропкамі, прыкметнымі значна менш. Таму пераважная большасьць сучасных вяшчальных стандартаў для аналягавага ТБ прадугледжваюць нэгатыўную палярнасьць мадуляцыі.
У Вялікабрытаніі і Францыі якія выкарыстоўвалі ў 60-х гадах сыстэмы тэлебачаньня з пазытыўнай мадуляцыяй, тэлевізары ўтрымлівалі спэцыяльную ланцуг, якая дазваляла інвэртаваць імпульсныя перашкоды для іх адлюстраваньня менш прыкметнымі чорнымі кропкамі. Парог інвертаваньня мог зьмяняцца спэцыяльным рэгулятарам. Пры выбары занадта нізкага парога сьвятла малюнка маглі адлюстроўвацца на экране ў выглядзе нэгатыву.
Прынцып фармаваньня тэлесыгналу ў каляровым тэлебачаньні
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Для перадачы каляровага вяшчаньня ў аналягавым тэлебачаньні прымяняецца гэтак званы ПКТС (Поўны Каляровы Тэлевізійны Сыгнал), які ўтрымлівае «паднясучую», мадуляваную сыгналам каляровасьці.
У аналягавым тэлебачаньні існуюць тры асноўныя сыстэмы перадачы сыгналаў каляровага тэлебачаньня
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Гук у тэлевізійным сыгнале
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Для перадачы гуку разам з тэлевізійным малюнкам ва ўсіх сыстэмах з нэгатыўнай палярнасьцю відэа выкарыстоўваецца частотная мадуляцыя, аналягічная FM-радыё. Астатнія сыстэмы з пазытыўнай палярнасьцю прадугледжваюць амплітудную мадуляцыю гукавай апорнай. У сыстэмах з частотнай мадуляцыяй магчымая перадача стэрэагуку па тэхналёгіях, аналягічным FM-радыёстанцыям. Акрамя гэтага, існуюць аналягавыя тэлевізійныя стандарты, такія, як NICAM, якія прадугледжваюць лічбавую перадачу гуку ў тэлевізійным сыгнале.
Наладкавы тэлевізійны сыгнал
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Адмысловым тыпам тэлевізійнага сыгналу зьяўляецца наладкавы тэлевізійны сыгнал, служачы стандартнай мерай пры наладзе тэлевізійных прыймачоў. Сыгналы генэруюцца або тэлецэнтрам ў тэхналягічных паўзах вяшчаньня, або партатыўнымі генэратарамі сыгналу. Як правіла, наладкавы сыгнал зьмяшчае малюнак спэцыяльнай табліцы, якая дазваляе дакладна вызначыць межы кадра на экране, цэнтроўку, зьвядзеньне прамянёў і правільную колераперадачу.
Літаратура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Мамчев Г. В Основы радиосвязи и телевидения. — Горячая линия -Телеком, 2007. — 416 с. — (Специальность. Для высших учебных заведений). — ISBN 5-93517-267-4
- Смирнов А. В. Основы цифрового телевидения. — М:: Горячая линия - Телеком, 2001. — 224 с. — ISBN 5-93517-059-0
- Зима З.А., Колпаков И.А., Романов А.А., Тюхтин М.Ф. Системы кабельного телевидения. — М.:: МГТУ имени Баумана, 2004. — 600 с. — ISBN 5-7038-2508-3
- Волков С.В Сети кабельного телевидения. — М.:: Горячая Линия-Телеком, 2004. — 616 с. — ISBN 5-93517-190-2