Такай-Хэдзьялья: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Вэрсія ад 16:52, 28 красавіка 2015

Такай-Хэдзьялья (Такай) (па-вугорску: Tokaj) — вінаробчы раён, дзе вырабляюць такайскія віны зь белых гатункаў вінаграду. Асноўная частка рэгіёну знаходзіцца на тэрыторыі Вугоршчыны; меншая і не такая славутая яго частка — на поўдні Зэмпліна (7 вёсак у Трэбішаўскі раён) у Славакіі.

Гісторыя вінаробства ў Такаі

Самае першае сьведчаньне аб існаваньні такайскага вінаробства адносіцца да 1550 году. Вугорскі паэт Іштван Чуйяк зь Мішкальцу па-вугорску: Miscolczi Czulyak István ўзьвялічыў у сваім вядомым жартоўным гімне «Jocoserium» такайскія віны з Тарцаля і Мезеша.

Сучасны спосаб вытворчасьці лепшых такайскіх вінаў (з дапамогай высакароднай плесьні Botrytis cinerea) быў вынайдзены капэлянам сям’і Ракацы. У 1683 годзе польскія рыцары, якія зьнялі турэцкую аблогу Вены, прывезьлі такайскае віно ў Рэч Паспалітую. У 1703 годзе князь Ракацы даслаў партыю віна Людовіку XIV- з тага часу віно стала вядома і ў Францыі.

У 1908 годзе была афіцыйна зацьвержана зона вытворчасьці такайскіх він. У той час Вугоршчына і Славакія ўваходзілі ў адзінае дзяржаўнае ўтварэньне — Аўстра-Вугоршчыны; гэтым тлумачацца пазьнейшыя прэтэнзіі Славакіі (да якой пасьля падзела краіны адышла частка вінаробчага раёну Такай на вытворчасьць такайскіх він.

Пасьля прыхода да ўлады камуністаў у 1949 годзе шмат якія з традыцыяў вытворчасьці Такая былі парушаны. Толькі ў 1990-ыя гады старажытныя мэтады вытворчасьці віна пачалі адраджацца, ў тым ліку і пад дзяржаўным кантролем.

Славацкі Такай

Прэтэнзіі Славакіі на вытворчасьць такайскіх він лічыцца гістарычна абаснаванымі. У 1908 годзе, калі была афіцыйна зацьверджана зона вытворчасьці такайскіх він, Вугоршчына і Славакія ўваходзілі ў Аўстра-Вугоршчыну; пасьля падзелу імпэрыі да Славакіі адышла частка такайскіх вінаграднікаў — 7 вёсак у Трэбішаўскім раёне на поўдні Зэмпліна.

У сярэдзіне 20 стагодзьдзя вугорцы лічылі за лепшае проста скупляць практычна усё віно, якое выраблялася на славацкай частцы такайскіх вінаграднікаў, пасьля чаго рэалізоўвалі пад назвай вугорскага такая.

У 1989 годзе славацкія вінаробы паставілі на рынак славацкі такай (Tokajske vino), што выклікала доўгачасовую судовую справу паміж дзьвюма краінамі, якая дагэтуль не разьвязаная. Некаторыя тыпы славацкіх такайскіх він, якія вырабляюцца цяпер, вельмі высокай якасьці, але значна больш танныя.

Абарона гандлёвай маркі

Вугорскія вінаробы змагаюцца за выключнае права на гандлёвую марку «Такай». Складаная судовая справа са Славакіяй — не адзіны выпадак такога кшталту: у 2008 Вугоршчына здолела дамагчыся пераназваньня эльзаскага віна такай піно гры ў піно гры д’эльзас. Пры гэтым віно з назвай «Такай» працягвае вырабляць крымскі завод Масандра.

Глядзіце таксама

Такайскія віны

Літаратура

Токай // Джонсон Х., Робинсон Дж. Вино: Атлас мира. М.: Изд-во Жигульского, 2002. с, 250—251.
Токай-Хедьялья // Каллек К. вино: иллюстрированая энциклопедия. М.: Лабиринт-Пресс. 2003. С. 224—227, 239

Вонкавыя спасылкі

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
 [[Файл:Tokaj - Hegyalja-06.jpg|200пкс|міні|Вінаграднікі Такая-Хэдзьяльі]]
-'''Такай-Хэдзьялья (Такай)''' ({{мова-hu|Tokaj}}) — вінаробчы раён, дзе вырабляюць [[такайскія віны]] зь белых гатункаў [[вінаград]]у. Асноўная частка рэгіёну знаходзіцца на тэрыторыі [[Вугоршчына|Вугоршчыны]]; меньшая і не такая славутая яго частка — на поўдні [[Зэмплін]]а (7 вёсак у [[Трэбішаў|Трэбішаўскі раён]]) у [[Славакія|Славакіі]].
+'''Такай-Хэдзьялья (Такай)''' ({{мова-hu|Tokaj}}) — вінаробчы раён, дзе вырабляюць [[такайскія віны]] зь белых гатункаў [[вінаград]]у. Асноўная частка рэгіёну знаходзіцца на тэрыторыі [[Вугоршчына|Вугоршчыны]]; меншая і не такая славутая яго частка — на поўдні [[Зэмплін]]а (7 вёсак у [[Трэбішаў|Трэбішаўскі раён]]) у [[Славакія|Славакіі]].
 == Гісторыя вінаробства ў Такаі ==
@@ Радок 8: / Радок 8: @@
 Сучасны спосаб вытворчасьці лепшых такайскіх вінаў (з дапамогай высакароднай плесьні [[Botrytis cinerea]]) быў вынайдзены [[капэлян]]ам сям’і [[Ракацы]]. У [[1683]] годзе польскія рыцары, якія зьнялі турэцкую аблогу [[Вена|Вены]], прывезьлі такайскае віно ў [[Рэч Паспалітая|Рэч Паспалітую]]. У [[1703]] годзе князь Ракацы даслаў партыю віна [[Людовік XIV|Людовіку XIV]]- з тага часу віно стала вядома і ў [[Францыя|Францыі]].
-У [[1908]] годзе была афіцыйна зацьвержана зона вытворчасьці такайскіх він. У той час [[Вугоршчына]] і [[Славакія]] ўваходзілі ў адзінае дзяржаўнае ўтварэньне — [[Аўстра-Вугоршчына|Аўстра-Вугоршчыны]]; гэтым тлумачацца пазьнейшыя прэтэнзіі [[Славакія|Славакіі]] (да якой пасьля падзела краіны адышла частка вінаробчага раёна Такай на вытворчасьць такайскіх він.
+У [[1908]] годзе была афіцыйна зацьвержана зона вытворчасьці такайскіх він. У той час [[Вугоршчына]] і [[Славакія]] ўваходзілі ў адзінае дзяржаўнае ўтварэньне — [[Аўстра-Вугоршчына|Аўстра-Вугоршчыны]]; гэтым тлумачацца пазьнейшыя прэтэнзіі [[Славакія|Славакіі]] (да якой пасьля падзела краіны адышла частка вінаробчага раёну Такай на вытворчасьць такайскіх він.
-Пасьля прыхода да ўлады камуністаў у [[1949]] годзе шмат якія з традыцый вытворчасьці Такая былі парушаны. Толькі ў [[1990]]-ыя гады старажытныя мэтады вытворчасьці віна пачалі адраджацца, ў тым ліку і пад дзяржаўным кантролем.
+Пасьля прыхода да ўлады камуністаў у [[1949]] годзе шмат якія з традыцыяў вытворчасьці Такая былі парушаны. Толькі ў [[1990]]-ыя гады старажытныя мэтады вытворчасьці віна пачалі адраджацца, ў тым ліку і пад дзяржаўным кантролем.
 == Славацкі Такай ==
@@ Радок 17: / Радок 17: @@
 У сярэдзіне [[20 стагодзьдзе|20 стагодзьдзя]] вугорцы лічылі за лепшае проста скупляць практычна усё віно, якое выраблялася на славацкай частцы такайскіх вінаграднікаў, пасьля чаго рэалізоўвалі пад назвай вугорскага такая.
-У [[1989]] годзе славацкія вінаробы паставілі на рынак славацкі такай (Tokajske vino), што выклікала доўгачасовую судовую справу паміж дзьвюма краінамі, якая да гэтага часу не разьвязаная. Некаторыя тыпы славацкіх такайскіх він, якія вырабляюцца цяпер, вельмі высокай якасьці, але значна больш танныя.
+У [[1989]] годзе славацкія вінаробы паставілі на рынак славацкі такай (Tokajske vino), што выклікала доўгачасовую судовую справу паміж дзьвюма краінамі, якая дагэтуль не разьвязаная. Некаторыя тыпы славацкіх такайскіх він, якія вырабляюцца цяпер, вельмі высокай якасьці, але значна больш танныя.
 == Абарона гандлёвай маркі ==