Тры законы робататэхнікі: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (гутаркі | унёсак)
д Bot: Migrating 37 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q23758 (translate me)
Радок 25: Радок 25:
[[Катэгорыя:Робататэхніка]]
[[Катэгорыя:Робататэхніка]]
[[Катэгорыя:Штучны інтэлект]]
[[Катэгорыя:Штучны інтэлект]]

[[ar:القوانين الثلاثة للروبوتات]]
[[bn:রবোটিক্সের তিনটি সূত্র]]
[[bg:Трите закона на роботиката]]
[[ca:Lleis de la robòtica]]
[[cs:Zákony robotiky]]
[[da:De tre love (AI)]]
[[de:Robotergesetze]]
[[el:Τρεις νόμοι της ρομποτικής]]
[[en:Three Laws of Robotics]]
[[es:Tres leyes de la robótica]]
[[eo:Tri leĝoj de robotiko]]
[[fr:Trois lois de la robotique]]
[[ko:로봇공학의 삼원칙]]
[[io:La tri robotala-legi]]
[[id:Tiga Hukum Robot]]
[[it:Tre leggi della robotica]]
[[he:שלושת חוקי הרובוטיקה]]
[[kn:ರೋಬಾಟ್ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಮೂರು ನಿಯಮಗಳು]]
[[ka:რობოტიკის სამი კანონი]]
[[lv:Trīs robottehnikas likumi]]
[[hu:A robotika három törvénye]]
[[ms:Tiga Hukum Robotik]]
[[nl:De drie wetten van de robotica]]
[[ja:ロボット工学三原則]]
[[pl:Etyka robotów]]
[[pt:Leis da Robótica]]
[[ro:Cele trei legi ale roboticii]]
[[ru:Три закона роботехники]]
[[simple:Three Laws of Robotics]]
[[sk:Zákony robotiky]]
[[sl:Trije zakoni robotike]]
[[fi:Robotiikan kolme pääsääntöä]]
[[sv:Robotikens lagar]]
[[th:กฎ 3 ข้อของหุ่นยนต์]]
[[uk:Три закони робототехніки]]
[[ug:روبوتلارنىڭ ئۈچ قانۇنى]]
[[zh:机器人三定律]]

Вэрсія ад 12:57, 9 сакавіка 2013

Тыповы робат у «эпоху» да Азімаўскіх Законаў — у мультфільме Супэрмэн. Ужо Першы Закон забараніў бы робату атакаваць людзей.

Тры законы робататэхнікі ў навуковай фантастыцы — абавязковыя правілы паводзінаў для робатаў, упершыню сфармуляваныя Айзэкам Азімавым у апавяданьні «Карагод» (анг. Runaround) у 1942 годзе. Паводле Законаў:

  1. Робат ня можа нашкодзіць чалавеку або, празь нячыннасьць, дазволіць, каб чалавеку нашкодзілі.
  2. Робат мусіць падпарадкоўвацца загадам людзей, калі толькі гэтыя загады не супярэчаць Першаму Закону.
  3. Робат мусіць дбаць пра сваю бясьпеку, калі толькі падобнае дбаньне не супярэчыць Першаму і Другому Законам.

Тром Законам, а таксама магчымым прычынам і вынікам іх парушэньня, прысьвечаны цыкль апавяданьняў Азімава пра робатаў. У некаторых зь іх, наадварот, разглядаюцца неперадбачаныя вынікі тарнаваньня робатамі Трох Законаў (напрыклад, у апавяданьні «Люстраны адбітак(en)»).

Арыгінальныя Законы пазьней ня раз удакладняліся як самім Азімавым, гэтак і іншымі пісьменьнікамі. У некаторых творах Азімаў нязначна зьмяняў законы, каб з другога боку адлюстраваць узаемадзеяньне робатаў зь людзьмі і іншымі робатамі. У пазьнейшых творах, у якіх робаты кіравалі ўрадам цэлых плянэт і чалавечых цывілізацыяў, Азімаў таксама дадаў чацьверты, Нулявы Закон, які папярэднічаў астатнім:

0. Робат ня можа нашкодзіць чалавецтву або, празь нячыннасьць, дазволіць, каб чалавецтву нашкодзілі.

У рамане «Робаты і Імпэрыя» 1986 году Азімаў прапанаваў іншы Нулявы Закон:

0. Робат ня можа нашкодзіць чалавеку, калі толькі ня зможа давесьці, што, у выніку, нанесеная шкода здабудзе карысьць для ўсяго чалавецтва.

Законы робататэхнікі праходзяць лейтматывам праз шматлікія творы навуковай літаратуры, як то кнігі, кіно, ці іншыя віды мастацтва.

Глядзіце таксама