Малітва
Малітва - гэта зварот верніка да Бога, багоў, іншых звышнатуральных істот альбо істот, зьвязаных з Богам, а таксама кананізаваны тэкст гэтага звароту.
Малітва часта прымае форму пакланеньня, хвалы, просьбы альбо проста выказваньня сваіх думак. Малітва таксама часта прымае форму рытуалу.
У Бібліі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Сьвяты Дух дапамагае тым людзям, якія моляцца. «Таксама Дух умацоўвае нас у немачах нашых, бо ня ведаем, аб чым маліцца, як належыць, але Сам Дух моліцца за нас невыказнымі ўздыхамі» (Рым. 8:26).
Малітва — гэта размова верніка з Богам. Хрысьціянства сьцьвярджае, што яна неабходна нам, як паветра й ежа, таму што ўсё ад Бога й няма нічога свайго: жыцьцё, здольнасьці, здароўе, ежа й усё дадзена нам Богам. Таму й у радасьці, і ў смутку, і калі ў чымсьці маем патрэбу, хрысьціяне павінны зьвяртацца да Бога ў малітве. Асновай хрысьціянства зьяўляецца не сума нейкіх абстрактных ведаў, а жывы вопыт зносін з Богам як Нябесным Айцом. Таму немагчыма ўявіць хрысьціяніна, які б не маліўся. Менавіта малітва дазваляе хрысьціянам адчуць радасьць прысутнасьці Бога ў іх жыцьці. Для чалавека, які моліцца, Бог — не абстрактная ідэя, а родны й улюбёны чалавек, які крочыць з чалавекам па жыцьці. Маліцца — значыць знаходзіцца ў тым асаблівым унутраным стане, калі духоўны пачатак у чалавеку ўваходзіць у таямнічы й непасрэдны кантакт з Богам і тагасьветным нябачным сьветам.
Малітва - гэта ахвяраваньне розуму й сэрца Богу, глыбокая павага чалавека да Бога. Малітва Гасподняя: Ойча наш (Мц. 6, 9-13), якой Гасподзь наш Езус Хрыстус навучыў апосталаў і якую яны перадалі ўсім веруючым у Езуса, несумненна, варта назваць узорам для ўсіх малітваў альбо агульнай хрысьціянскай малітвай.
|
Канец усяму блізкі. Таму будзьце мудрымі й пільнымі ў малітвах! 1 Петр. 4:7 | 
|
|
|
Заставайцеся ў малітве й чувайце з падзякай! Кол. 4:2 |
|
Сьвятыя аб малітве[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
|
|
Многія з нашых малітваў - гэта малітвы маленьня, і людзі схільныя думаць, што маленьне - гэта ніжэйшая ступень малітвы; Лепш дзякаваць, чым хваліць. На самай справе падзяка й пахвала - гэта выраз менш глыбокіх адносін. На нашым узроўні паўверы прасьцей хваліць ці дзякаваць Богу, чым давяраць Яму настолькі, каб прасіць Яго аб нечым зь верай. Нават напалову веруючыя могуць зьвярнуцца да Бога з падзякай, калі зь імі здараецца прыемнае; і бываюць моманты ўзьнёсласьці, калі кожны здольны сьпяваць для Бога. Але нашмат цяжэй мець такую непадзельную веру, каб прасіць Бога ўсім сэрцам і ўсімі думкамі з поўным даверам. Ня трэба грэбліва глядзець на малітвы, бо ўменьне іх узносіць — гэта праверка рэальнасьці нашай веры. |
|
— Антоній, мітрапаліт Сурозскі
|
|
Малітва - прычына збаўленьня й несьмяротнасьці душы. Малітва - гэта зьмярцьвеньне думак пра пажадлівасьці цялеснага жыцьця. Старанна маліцца — значыць памерці для сьвету. Таму што адрачыся ад сябе — значыць быць цярплівым у малітве. З гэтага вынікае, што любоў да Бога можна знайсьці ў адрачэньні сваёй душы. |
|
— Прападобны Ісаак Сырын
|
|
Вынікам малітвы зьяўляецца тое, што мы з Богам. А хто з Богам, той далёкі ад праціўніка Ягонага. |
|
— сьвяціцель Грыгорый Ніскі
|
|
Богу не патрэбныя нашы малітвы! Ён ведае, у чым мы маем патрэбу, яшчэ да таго, як мы аб нечым просім,... малітва нам неабходная: яна прысвойвае Бога ў чалавеку... Перш чым пачаць якую-небудзь справу, узьнёсшы малітву да Бога, прыцягні ёю Божае благаслаўленьне на свае ўчынкі й судзіце па ім учынкі вашыя: думка пра малітву спыняецца ад таго, каб рабіць рэчы, якія супярэчаць запаведзям Божым. |
|
— эпіскап Ігнацій (Бранчанінаў)
|
|
Малітва перамагае існаваньне сваёй сілай. |
|
— св. Іван Залатавусты
Плён малітвы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Першым плёнам малітвы, па словах сьвяціцеля Ігнація (Бранчанінава), зьяўляюцца ўвага і эмоцыя Сьвяц. Ігнацій сьцьвярджае:
|
|
Гэтыя плёны зьяўляюцца перш за ўсё зь любой правільна выкананай малітвы, галоўным чынам зь Езусавай малітвы, практыка якой вышэйшая за сьпеў псальмаў і іншыя малітоўныя словы. З увагі ўзьнікае эмоцыя, а з эмоцыі паглыбляецца ўвага. Яны ўмацоўваюцца, нараджаючы адно аднаго... Як праўдзівая малітва, так і ўвага і эмоцыі - гэта Божы дар. |
|
Адчуваньне прысутнасьці Бога таксама зьяўляецца адным з плёнаў малітвы. «Калі падчас малітвы ці чытаньня Сьвятога Пісаньня ў нас абуджаецца адчуваньне прысутнасьці Бога, гэта вялікі дабрадатны дар», — піша архіэпіскап Павел. Гавораць пра цеплыню сэрца й душэўны спакой як плён малітвы. Сьвяты Грыгорый Ніскі называе сярод пладоў малітвы прастату, любоў, пакору, цярплівасьць і лагоднасьць. Гэта значыць малітва паступова перамяняе чалавека, робіць яго падобным да Бога.
Наколькі малітва несумяшчальная зь нянавісьцю альбо варожасьцю да іншых, настолькі яна цесна зьвязана зь любоўю й спачуваньнем, якія таксама зьяўляюцца яе плёнам. Па словах прападобнага Ісаака Сырына, сэрца праўдзіва малітоўнага чалавека гарыць любоўю да ўсіх людзей, нават ворагаў і ерэтыкоў, да ўсяго стварэньня Божага.
Гэта значыць малітва вядзе да поўнага перамяненьня ўсяго чалавека, яго радыкальнай зьмены да лепшага. Гэта па сутнасьці галоўны плён малітвы. Уладыка Іларыён піша, што калі чалавек моліцца, але не становіцца лепш, калі чытае каноны й акафісты, а застаецца халодным і каменным сэрцам, значыць, яго малітва яшчэ не прынесла належнага плёну. Таму хрысьціянін заўсёды павінен клапаціцца аб тым, каб усё яго жыцьцё адпавядала малітве, гэта значыць, каб яна стала пастаянным “хаджэньнем перад Богам”.
Малітва як літаратурны жанр[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Дасьледаваньню генезісу й эвалюцыі малітвы як літаратурнага жанру прысьвечана навуковая манаграфія «Малітва як літаратурны жанр: генезіс і эвалюцыя» (2008) украінскага навукоўца й філёляга Ірыны Даніленка[1][2].
Малітва ў дхармічных рэлігіях[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
У дхармічэскіх рэлігіях - будызьме й індуізьме - малітва зьдзяйсьняецца паўтарэньнем сьвятых імёнаў Бога - джапа.
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Даниленко Ірина Іванівна. Жанрова модифікація канону молитви в ліриці XVII—XX століть / Автореферат дисертації на здобуття вченого ступеня доктора філологічних наук. — Київ, 2009. — КНУ ім. Т. Шевченка
- ^ Даниленко І. І. Молитва як літературний жанр: генеза та еволюція: Монографія. Шаблён:Webarchive — Миколаїв: Вид-во МДГУ ім. Петра Могили, 2008. — 304 с. ISBN 978-966-336-095-9
Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Як звершувати молитовне правило — відповідає Святий Феофан Самітник Шаблён:Webarchive (рас.)
- Єпископ Іларіон (Алфєєв). Таїнство Віри. Вступ в Православне Догматичне Богослів'я. — Клин: Фонд Християнське Життя, 2004. (рас.)
- Why we Orthodox Christians pray? Bp. Christodoulos of the Holy Metropolis Greek Orthodox Church discusses the purpose of Orthodox Christian prayer — Чаму мы, праваслаўныя хрысьціяне, молімся? Гутарка з грэцкім біскупам Нью-Ёрку Хрыстадулам Шаблён:Webarchive (відео файл) (анг.)
- Молитва — могутній засіб Шаблён:Webarchive
Молитва за Україну
