Дзекабрысты
Дзекабрысты (сьнежаньцы[1][2]; рас. Декабристы, ад слова декабрь — «сьнежань») — удзельнікі расейскага дваранскага руху, таварышы розных таемных таварыстваў другой паловы 1810-х — першай паловы 1820-х, якія арганізавалі антыўрадавае паўстаньне 14 сьнежня 1825 года і па назве месяца паўстаньня і атрымалі сваю назву. Самае раньняе ўжываньне слова «дзекабрысты» выяўлена ў дзёньніку А. Герцэна за 1842 год.
У першыя дзесяцігодзьдзі 19 стагодзьдзя частка прадстаўнікоў расейскага дваранства лічылі самадзяржаўе і прыгоннае права пагібельнымі для далейшага разьвіцьця краіны. У іх асяродзьдзі складалася адзіныя погляды, рэалізацыя якіх павінна было зьмяніць асновы расейскага жыцьця. Стварэньню ідэалёгіі будучых дзекабрыстаў спрыяла мысьлі францускіх мысьліцеляў.
Ідэі і сьветапогляд дзекабрыстаў не былі адзінымі, але ўсе яны былі накіраваны супраць самадзяржаўнага рэжыму і прыгоннага права.
З дзекабрыстамі быў зьвязаны паэт А. Пушкін.
Удзельнікі руху
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Сьпіс удзельнікаў руху:
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Вінцэсь Мудроў. Вясновая песьня шпака // Беларуская Палічка, 2021 г. Праверана 2 сьнежня 2021 г.
- ^ Мікалай Зьніч. Верш «Сьнежаньцы» // Партал «Беларуская паэзія», 2010 г. Праверана 2 сьнежня 2021 г.