Вялікая гавань
35°53′42″ пн. ш. 14°31′14″ з. д. / 35.895° пн. ш. 14.52056° з. д.
Вялікая гавань (па-мальтыйску: Il-Port il-Kbir) — найбуйнейшая гавань на Мальце, вядомая таксама пад сваім ангельскім назвай Гранд-Харбар. У якасьці гавані яе выкарыстоўвалі ў старажытнасьці яшчэ фінікійцы, а пазьней яна была істотна палепшана, зьявіліся докі, прыстані і ўмацаваньні.
Вялікая гавань на працягу 268 гадоў мела вялікае стратэгічнае значэньне для гасьпітальераў, а таксама не страціла яго пасьля прыходу на востраў брытанцаў.
23 верасьня 1551, 1555 ці 1556 году (паводле розных крыніцах), па Вялікай гавані прайшоў разбуральны сьмерч (F3 / F4). Сфармаваўшыся над вадой, сьмерч патапіў мноства караблёў (у тым ліку і 4 караблі Мальтыйскага ордэна), пасьля чаго выйшаў на сушу і забіў каля 600 чалавек. Нягледзячы на назву сьмерчу, сталіцы Мальты — Валеты — у той час не існавала, паколькі Вялікі магістар мальтыйскіх рыцараў асабіста заклаў першы камень у яе падстава 28 сакавіка 1566 году.
Вялікая гавань стала полем бітвы паміж гаспітальерамі і туркамі падчас Вялікай аблогі Мальты ў 1565 годзе. У гады Другой сусьветнай вайны на працягу блякады Мальты, многія майстры і ваенныя збудаваньні ў гавані, уключаючы Форт Сьвятога Эльма, былі разбураны войскамі нацысцкага блёку, у прыватнасьці Італіяй і Нямеччынай. Таксама буйны ўрон быў нанесены Валеце і яшчэ тром найбліжэйшых гарадам.
Пасьля сыходу з выспы брытанскай арміі гавань страціла сваю вайсковую значнасьць, але па-ранейшаму застаецца актыўнай у пляне міжнароднага гандлю.
На паўночным захадзе гавань замыкае паўвостраў Сэбарас, на якім занаходзіцца частка Валеты і яе прыгарады флярыны. Гэты паўвостраў таксама падзяляе Вялікую гавань з гаваньню Марсаксэт. Паўднёва-ўсходні бераг гавані сфармаваны мноствам бухт і мысаў, з боку якіх у гавань ўпадаюць чатыры невялікіх ручая. Таксама на гэтым баку разьмяшчаюцца гораду Каспікуа, Біргу і Сынгея. Большасьць насельніцтва Мальты жыве ў радыюсе трох кілямэтраў ад Вялікай гавані, што робіць гэты раён самым густанаселены ў краіне, а таксама адным з самых шчыльна заселеных у Эўропе.
Краявід гавані[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Вялікая гавань — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
