Прагляд крыніцы для Сьлепата

[[Файл:Long_cane.jpg|міні|100пкс|справа|[[Белы кій]], міжнародны сымбаль сьлепаты]]
'''Сьлепата''', '''сьлепасьць''' (у «Беларускай граматыцы для школ» Браніслава Тарашкевіча — '''сьляпота''') — [[мэдыцына|мэдычны]] тэрмін, які разумее пад сабой поўную адсутнасьць [[зрок]]у альбо сур’ёзнае яго пашкоджаньне. Розныя шкалы былі распрацаваны дзеля апісаньня ступені страты зроку й вызначэньня сьлепаты<ref>International Council of Ophthalmology. [https://web.archive.org/web/20090921162133/http://www.icoph.org/pdf/visualstandardsreport.pdf «International Standards: Visual Standards — Aspects and Ranges of Vision Loss with Emphasis on Population Surveys»].</ref>. Поўная сьлепасьць ёсьць поўная адсутнасьць якой-небудзь формы [[оптыка|аптычнага]] ўспрыманьня сьвятла.

Тэрмін «сьлепата» часьцяком выкарыстоўваецца дзеля апісаньня цяжкіх парушэньняў здольнасьці гляджэньня пры захаваньні пэўнага рэшткавага зроку. Такім чынам, з адукацыйнага й (рэ)абілітацыйнага пункту гледжаньня існуюць наступныя катэгорыі сьлепаты:
* Татальная (цалкавітая, поўная) сьлепата
** Татальная сьлепата без адчуваньня сьвятла (чалавек у такім стане ня бачыць абсалютна нічога);
** Сьлепата з адчуваньнем сьвятла, якая падзяляецца на дзьве катэгорыі ў залежнасьці ад здольнасьці асобы пазначыць крыніцу сьвятла;
** Сьлепата з адчуваньнем колераў
* Практычная (частковая, з рэшткавым зрокам) сьлепата ({{мова-en|legal blindness}})
** Сьлепата з адчуваньнем руху рукі перад тварам
** Сьлепата з рэшткавым сылюэтным (контурным) зрокам
** Сьлепата з рэшткавым формава-прадметным зрокам («частковы зрок»)
Апошнюю катэгорыю («сьляпыя з рэшткавым формава-прадметным зрокам» замест «часткова відушчых») запрапанавала Вэнэра Дзяніскіна, расейскі дэфэктоляг і рэабілітоляг, якая сама належыць да гэтае катэгорыі невідушчых. Паводле заканадаўства большае часткі краінаў сьвету да сьляпых (невідушчых) залічваюцца асобы, што маюць ня больш за 4% рэшткавага зроку, асобы з рэштаю зроку ад 5 да 40 адсоткаў лічацца ''слабавідушчымі''<ref>Belote, Larry. [https://web.archive.org/web/20061109230846/http://www.larrybelote.com/Files/Low%20Vision%20Education%20and%20Training/Extending%20the%20Boundaries%20of%20Service.DOC «Low Vision Education and Training: Defining the Boundaries of Low Vision Patients.»] A Personal Guide to the VA Visual Impairment Services Program.</ref>. Аднак у ЗША максымальная рэшта зроку, што дазваляе сьцьвярдзіць сьлепасьць чалавека, складае 10% (0,1), то бок, згодна з амэрыканскім заканадаўствам, невідушчым лічыцца кожны чалавек, які ня здольны ўбачыць другі радок на табліцы вастрыні зроку.

Адчуваньне сьвятла ў невідушчых можа мець правільную альбо няправільную праекцыю. Людзі, што маюць адчуваньне сьвятла з правільнаю праекцыяй, здольныя пазначыць ня толькі наяўнасьць сьвятла, але й кірунак, зь якога яно паходзіць.

У [[Паўночная Амэрыка|Паўночнай Амэрыцы]] й большасьці краінаў [[Эўропа|Эўропы]], практычная сьлепата вызначаецца як вастрыня зроку ў 6/60 альбо менш. Гэта азначае, што сьляпы чалавек павінен стаяць у 6 мэтрах ад аб’екта (ці бліжэй), каб яго ўбачыць з дапамогай карэктуючых [[лінза]]ў з той жа ступеньню выразнасьці, зь якой чалавек з добрым зрокам можа яго ўбачыць на адлегласьці 60 мэтраў.

== Крыніцы ==
{{Зноскі}}

== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Blindness|выгляд=міні}}
{{Накід:Мэдыцына}}

[[Катэгорыя:Зрок]]
[[Катэгорыя:Захворваньні вачэй]]
[[Катэгорыя:Захворваньні нэрвовай сыстэмы]]
[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]]