Прагляд крыніцы для Сылезцы

{{Этнас
|Назва           = Сылезцы
|Колькасьць      = некалькі мільёнаў (900 тысячаў паводле афіцыйных зьвестак)
|Рэгіёны         = [[Польшча]] — 2 000 000<ref>[http://www.ies.ee/iesp/grabowska.pdf The Institute for European Studies], Ethnological institute of UW</ref>, 817 000<ref>[http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/LUD_raport_z_wynikow_NSP2011.pdf Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. Raport z wyników] - Central Statistical Office of Poland</ref> па выніках перапісу (2011)<br />[[Чэхія]] — 12 231<ref>[http://www.czso.cz/csu/2012edicniplan.nsf/t/9500339D76/$File/pvcr062.pdf ''Obyvatelstvo podle národnosti podle krajů''] - Český statistický úřad</ref> па выніках перапісу (2011), дэ-факта некалькі сотняў тысячаў<br />[[Нямеччына]] — 3 000 000<ref>"''Volkszählung vom 27. Mai 1970''" Germany (West). Statistisches Bundesamt. W. Kohlhammer, 1972, OCLC: 760396</ref>
|Мовы            = [[сылеская мова|сылеская]], [[польская мова|польская]], [[нямецкая мова|нямецкая]], [[чэская мова|чэская]]
|Рэлігіі         = [[каталіцтва]], [[пратэстантызм]]
|Блізкія этнасы  = [[заходнія славяне]], [[немцы]]
}}
'''Сылезцы''' ({{мова-szl|Ślůnzoki}}, {{мова-pl|Ślązacy}}, {{мова-cs|Slezané}}, {{мова-de|Schlesier}}) — заходнеславянскі народ, які пражывае ў [[Сылезія|Сылезіі]], якая падзеленая між [[Польшча]]й, [[Нямеччына]]й і [[Чэхія]]й.

Трываюць дыскусіі адносна таго ці сылезцы зьяўляюцца самастойным народам або этнічнай групай. Тым ня менш, 817 тысячаў жыхароў Польшчы за перапісам 2011 году назвалі сябе сылезцамі па нацыянальнасьці, што зрабіла іх найбольшай меншасьцю Польшчы. Больш за 12 тысячаў сылезцаў (2011) жывуць у Чэхіі.

Тэрмін ''сылезец'' можа таксама тычыцца агулам кожнага жыхара Сылезіі, не зважаючы на [[нацыянальнасьць]].

== Гісторыя ==
[[Файл:Babcia Agnes.jpg|зьлева|міні|200пкс|Жанчына ў сылескім строі з [[Чэскі Цішын|Чэскага Цішына]], 1914 год]]
Зь незапамятных часоў Сылезію заваёўвала нямала [[народ]]аў, [[дзяржава]]ў і [[княства]]ў. Рэзкія зьмены ў Сылезіі пад уладаю [[Чэхія|Чэхіі]]/[[Аўстрыя|Аўстрыі]], [[Польшча|Польшчы]], [[Нямеччына|Нямеччыны]] прывялі да шматмоўнасьці сылезцаў, што мелі сваю культуру, якая ўзбагачалася суседзкай.

У [[Сярэднявечча]] [[Сылезія]] была часткай [[Пясты|Пясцкага гэрцагства]], якое з часам стала ўладарствам [[Багемія|Багемскай кароны]] ў [[Сьвяшчэнная Рымская імпэрыя|Сьвяшчэннай Рымскай імпэрыі]] працягам 14 стагодзьдзя, а ў 1526 годзе Багемія перайшла пад уладу [[Габсбургі|Габсбургаў]] [[Аўстрыйская імпэрыя|Аўстрыйскай імпэрыі]]. У [[Вайна за аўстрыйскую спадчыну|вайне за аўстрыйскую спадчыну]] 1742 году большая частка Сылезіі перайшла да [[Прусія|Прусіі]]. Гэтая частка Сылезіі складала Правінцыю Сылезія (пазьней прускія правінцыі Верхняй і Ніжняй Сылезіі) да 1945 году.

Па выніках [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайны]], большасьць сылескіх земляў былі ўключаныя да [[Польшча|Польшчы]], толькі маленькія шматочкі засталіся ў Нямеччыне й [[Чэхаславаччына|Чэхаславаччыне]]. Мільёны этнічных [[немцы|немцаў]] былі выселеныя, а этнічныя сылезцы расцэньваліся польскай уладай як «мясцовыя палякі», якія проста «недастаткова дасьведчаныя аб сваёй польскасьці», ім было дазволена застацца пасьля аддзяленьня ад немцаў шляхам «засьведчаньня сваёй нацыянальнасьці». Для гэтага было дастаткова троху размаўляць верхнесылескім дыялектам [[польская мова|польскай мовы]] ([[Сылеская мова|сылескай мовай]]) або мець славянскае прозьвішча. Шматлікім такім сылезцам дазволілі застацца ў [[Аполе]]. На працягу ўсеўладзьдзя [[камунізм]]у ў Польшчы каля 600 тысячаў сылезцаў выехала да [[Нямеччына|Заходняй Нямеччыны]].

Ад часу, як камуністычная эра скончылася, пачалося сылескае нацыянальнае адраджэньне. У 1997 годзе ў [[Катавіцы|Катавіцах]] быў зарэгістраваны «Зьвяз сылезцаў» (ZLNS), які павінен быў палітычна прадстаўляць правы сылескай меншасьці, аднак ужо праз 2 месяцы мясцовы суд рэгістрацыю скасаваў.

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
* [https://web.archive.org/web/20061231202738/http://www.raslaska.aremedia.net/index.php Рух за аўтаномію Сылезіі]{{ref-pl}}
* [https://web.archive.org/web/20080419083640/http://zlns.republika.pl/ Związek Ludności Narodowości Śląskiej]{{ref-pl}}
* [http://www.nowiny.pyrsk.com/ Pjyrwšy ślůnski serwis informacyjny]{{ref-szl}}

[[Катэгорыя:Сылезія]]
[[Катэгорыя:Славяне]]