Уніяцтва: розьніца паміж вэрсіямі
д націскі |
д Bot: Migrating 17 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1546359 (translate me) |
||
| Радок 39: | Радок 39: | ||
[[Катэгорыя:Уніяцтва| ]] |
[[Катэгорыя:Уніяцтва| ]] |
||
[[Катэгорыя:Усходнія Каталіцкія Цэрквы]] |
[[Катэгорыя:Усходнія Каталіцкія Цэрквы]] |
||
[[be:Уніяцтва]] |
|||
[[cs:Řeckokatolická církev]] |
|||
[[de:Griechisch-Katholische Kirche]] |
|||
[[et:Kreekakatoliku kirik]] |
|||
[[en:Greek Catholic Church]] |
|||
[[hr:Grkokatoličanstvo]] |
|||
[[it:Chiesa uniate]] |
|||
[[no:Den gresk-katolske kirke]] |
|||
[[pl:Kościoły greckokatolickie]] |
|||
[[pt:Uniata]] |
|||
[[ro:Greco-catolici]] |
|||
[[rue:Ґрекокатолицька церьков]] |
|||
[[ru:Грекокатолики]] |
|||
[[sk:Gréckokatolícka cirkev]] |
|||
[[sr:Гркокатолицизам]] |
|||
[[sh:Grkokatoličanstvo]] |
|||
[[uk:Греко-католицькі церкви]] |
|||
Вэрсія ад 09:55, 9 сакавіка 2013
Унія́цтва (ад лац. unio — саюз, аб’яднаньне) — хрысьціянская плынь, заснаваная на царкоўнай уніі розных хрысьціянскіх Цэркваў з рыма-каталіцкай на ўмовах прызнаньня першымі вяршэнства папы рымскага і каталіцкай дагматыкі пры захаваньні традыцыяў рэлігійнага культу і выкарыстаньня традыцыйна сакральнай ці народнай мовы ў богаслужэньні.
Да ўніяцкіх належаць цэрквы грэцкага (былыя праваслаўныя), армянскага, копцкага (у Эгіпце), мараніцкага (у Лібане і Сырыі) і інш. абрадаў.
У вузкім сэнсе тэрмін ужываецца да каталіцкіх цэркваў, у якіх богаслужэньне адбываецца па бізантыйскім абрадзе на грэцкай мове:
- Грэцкая каталіцкая царква (заснавана ў 1829)
- Італа-альбанская каталіцкая царква
- Мелькіцкая каталіцкая царква (1726)
У больш шырокім сэнсе — таксама і да іншых Усходніх Каталіцкіх Цэркваў бізантыйскай традыцыі, богаслужэньні ў якіх адбываюцца на іншых мовах:
- Альбанская грэка-каталіцкая царква (1628)
- Баўгарская грэка-каталіцкая царква (1861)
- Беларуская грэка-каталіцкая царква (1596)
- Вугорская грэка-каталіцкая царква (1646)
- Македонская грэка-каталіцкая царква (1918)
- Расейская грэка-каталіцкая царква (1905)
- Румынская грэка-каталіцкая царква (1697)
- Русінская грэка-каталіцкая царква (1646)
- Славацкая грэка-каталіцкая царква (1646)
- Украінская грэка-каталіцкая царква (1596)
- Харвацкая грэка-каталіцкая царква (Крыжэвіцкая япархія) (1611).
У Рэчы Паспалітай уніяцтва ўзьнікла пасьля заключэньня Берасьцейскай царкоўнай уніі (1596). Яшчэ ў 1577 годзе рэктар Полацкага калегіюма Пётар Скарга выдаў кнігу «Аб еднасьці царквы Божай», дзе прапанаваў плян уніі каталіцкай і праваслаўнай Цэркваў. Уніяцкая Царква вызнавала вяршэнства Біскупа Рыму, але захоўвала свае традыцыйныя грэцкія абрады. У 1595 годзе Папа Рымскі Клімэнт ІІ аб’явіў аб заключэньні уніі з Кіеўскай мітраполіяй, а праз год на Берасьцейскім царкоўным саборы яна была ўрачыста абвешчана. Пад канец 18 ст. каля трох чвэрцяў насельніцтва Беларусі былі ўніятамі.[1]
Глядзіце таксама
Крыніцы
Літаратура
- Гісторыя Беларусі. Ад старажытнасці да 21 ст.- Мінск, 2000 г.
- Кізіма С. А., Лянцэвіч В. М., Самахвалаў Дз. С. Гісторыя Беларусі: Курс лекцый. — Мн.: Выд-ва МІК, 2003. — 91 с.