Прагляд крыніцы для Ордэн мужнасьці

{{узнагарода}}
'''Ордэн мужнасьці''' ({{мова-ru|Орден Мужества}}) — дзяржаўная ўзнагарода [[Расейская Фэдэрацыя|Расейскай Фэдэрацыі]]. Заснаваны ўказам прэзыдэнта Расейскай Фэдэрацыі ад 2 сакавіка 1994 году № 442 «аб дзяржаўных узнагародах Расейскай Фэдэрацыі». Аўтар эскіза ўзнагароды — народны мастак Расейскай Фэдэрацыі [[Яўген Ухналёў]].

Ордэнам ўзнагароджваюцца грамадзяне Расейскай Фэдэрацыі, якія праявілі самаадданасьць, мужнасьць і адвагу пры ахове грамадзкага парадку, у барацьбе са злачыннасьцю, пры выратаваньні людзей падчас стыхійных бедзтваў, пажараў, катастроф і іншых надзвычайных абставінаў, а таксама за сьмелыя і рашучыя дзеяньні, учыненыя пры выкананьні вайсковага, грамадзянскага або службовага абавязку ва ўмовах, спалучаных з рызыкай для жыцьця. Ва ўстаноўленых статутам узнагароды выпадках ордэнам Мужнасьці могуць быць узнагароджаны і замежныя грамадзяне.

Па стане на 2014—2015 гады колькасьць узнагароджаньняў ордэнам Мужнасьці перавысіла 100 тысячаў. Статутам ордэна дапускаюцца паўторныя ўзнагароджаньні; вядомыя трохразовыя і чатырохразовыя кавалеры ордэну.

== Апісаньне ==
[[Файл:Cross for Courage reverse.jpg|thumb|left|Адваротны бок адзнакі|145пкс]]
Адзнака ордэну мужнасьці вырабляецца з срэбра і ўяўляе сабой роўнаканцовы крыж з закругленымі канцамі, рэльефным борцікам па краю і рэльефнымі прамянямі. У цэнтры крыжу зьмешчана рэльефная выява [[герб Расеі|Дзяржаўнага гербу Расейскай Фэдэрацыі]]<ref name="апісаньне">[http://www.consultant.ru/document/cons_doc_LAW_104589/b71dee5cdbad27a55f74bb26abd046ba8f1d6ace/ Апісаньне ордэну Мужнасьці] {{Wayback|url=http://www.consultant.ru/document/cons_doc_LAW_104589/b71dee5cdbad27a55f74bb26abd046ba8f1d6ace/ |date=20180730203255 }} // {{cite web|url=http://www.consultant.ru/document/cons_doc_LAW_104589/|title=Указ Президента РФ от 07.09.2010 N 1099 "О мерах по совершенствованию государственной наградной системы Российской Федерации" (вместе с "Положением о государственных наградах Российской Федерации", "Статутами орденов Российской Федерации, положениями о знаках отличия Российской Федерации, медалях Российской Федерации, почетных званиях Российской Федерации, описаниями названных государственных наград Российской Федерации и нагрудных знаков к почетным званиям Российской Федерации")|website=consultant.ru|publisher=[[КонсультантПлюс]]|accessdate=2017-08-04|archive-date=2021-11-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20211128064719/http://www.consultant.ru/document/cons_doc_LAW_104589/|deadlink=no}}</ref>.

На адваротным баку адзанкі, па гарызанталі, разьмешчана рэльефная надпіс: «„МУЖЕСТВО“», выкананая стылізаванымі літарамі, а таксама нумар адзнакі ордэну. Па краю — рэльефны борцік. Адлегласьць паміж канцамі крыжа складае 40 мілімэтраў<ref name="апісаньне"/>.

Знак ордэну пры дапамозе вушка і кольца злучаецца з пяцікутнай калодкай, абцягнутай шаўковай, муаравай стужкай чырвонага колеру з белымі палоскамі ўздоўж краёў. Шырыня стужкі складае 24 мілімэтра, шырыня палосак −2 мілімэтра<ref name="апісаньне"/>.

Мініятурная копія адзнакі ордэну мужнасьці носіцца на калодцы. Адлегласьць паміж канцамі крыжа — 15,4 мілімэтры, вышыня калодкі ад вяршыні ніжняга кута да сярэдзіны верхняй боку — 19,2 мілімэтры, Даўжыня верхняй боку — 10 мілімэтраў, даўжыня кожнай з бакавых бакоў — 16 мілімэтраў, даўжыня кожнай з бакоў, якія ўтвараюць ніжні кут, — 10 мілімэтраў<ref name="апісаньне"/>.

Пры нашэньні на форменнай вопратцы стужкі ордэну выкарыстоўваецца пляанка вышынёй 8 мм, Шырыня стужкі — 24 мілімэтры. На стужцы ордэна ў выглядзе разэткі мацуецца мініятурны малюнак адзнакі ордэну з мэталю серабрыстага колеру. Адлегласьць паміж канцамі крыжа складае 13 мілімэтраў. Дыямэтар разэткі — 15 мілімэтраў<ref name="апісаньне"/>.

== Узнагароджаньне ==
Як адзначае выданьне «[[Коммерсантъ Власть]]», ордэн Мужнасьці лічыцца «самым масавым ордэнам сучаснай Расеі»; выданьне падлічыла, на 2014 год колькасьць узнагароджаных ордэнам перавысіла 80 тысячаў<ref name="ъ">[https://www.kommersant.ru/doc/2413615 Все награды России], [[Коммерсантъ Власть]], 3 сакавіка 2014</ref>. На 2017 год, агульная колькасьць узнагароджаных пераўзыходзіла 100 тысячаў<ref name="tj чуркин">{{cite web |url=https://tjournal.ru/41272-putin-posmertno-nagradil-churkina-ordenom-muzhestva |title=Путин посмертно наградил Чуркина Орденом Мужества |author= |date=2017-02-21 |website= |publisher=[[TJ]] |accessdate=2018-08-01 |lang= }}</ref>.

Асаблівых ільгот для кавалераў ордэну Мужнасьці заканадаўствам Расейскай Фэдэрацыі не прадугледжана. Вайскоўцам, узнагароджаным ордэнам Мужнасьці, пры звальненьні з арміі належыць аднаразовая дапамога ў памеры двух акладаў.

Першае ўзнагароджаньне ордэнам Мужнасьці адбылося 11 лістапада 1994 году. Указам прэзыдэнта Расеі [[Барыс Ельцын|Барыса Ельцына]] за мужнасьць і адвагу, праяўленыя пры выратаваньні людзей з борта цеплахода «Яхрома», які церпеў бедзтва ў [[Баранцава мора|Баранцавым моры]] былі ўзнагароджаны работнікі Нар’ян-Марскага аб’яднанага авіяатраду Архангельскага рэгіянальнага ўпраўленьня паветранага транспарту: намесьнік камандзіра лётнага атрада Валеры Астапчук і камандзір верталёту Валеры Афанасьеў<ref name="ъ"/><ref name="указ 11.11.1994">{{cite web|url=http://www.kremlin.ru/acts/bank/7206|title=Указ Президента Российской Федерации от 11.11.1994 г. № 2081 «О награждении государственными наградами Российской Федерации»|author=|date=|website=[[kremlin.ru]]|publisher=Сайт Президента России|accessdate=2018-08-01|lang=|archive-date=2018-08-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20180812013845/http://www.kremlin.ru/acts/bank/7206|deadlink=no}}</ref>.

Падчас [[Расейскае ўварваньне ва Ўкраіну (2022)|расейскага ўварваньне ва Ўкраіну]] ў 2022 годзе, ордэнам Мужнасьці масава ўзнагароджвалі расейскіх вайскоўцаў, што загінулі пад час вайны<ref>[https://kavkaz-uzel.eu/articles/375905/ Коков вручил ордена семьям 14 погибших в Украине], Кавказский Узел</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20220507163628/https://63.ru/text/politics/2022/05/07/71315300/ Губернатор вручил ордена Мужества семьям погибших в спецоперации на Украине], 63.ru</ref>.

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

[[Катэгорыя:Узнагароды, якія зьявіліся ў 1994 годзе]]
[[Катэгорыя:Ордэны Расеі]]