Прагляд крыніцы для Нацыянальная сымболіка

[[Файл:Coat of arms of Belarus (1991–1995).svg|200пкс|значак|[[Пагоня|Беларускі нацыянальны герб]]]]
[[Файл:Flag of Belarus (1918, 1991–1995).svg|200пкс|значак|[[Бел-чырвона-белы сьцяг|Беларускі нацыянальны сьцяг]]]]

'''Нацыянальная сымболіка''' — комплекс унівэрсальных [[сэмантыка|сэмантычных]] знакаў, колераў, выяваў, якія складаюць гістарычную традыцыю і [[этнас|этнічную]] памяць [[нацыя|нацыі]] ([[народ]]а), яго [[эстэтыка|эстэтычны]] густ і сьветаўспрыманьне, [[філязофія|філазофскае]] асэнсаваньне свайго месца ў [[цывілізацыя|цывілізацыі]]<ref name="Tkacou-391">[[Міхась Ткачоў|Ткачоў М.]] Беларускія нацыянальныя сімвалы // {{Літаратура/ЭГБ|1к}} С. 391.</ref>. Мае сувязі з нацыянальна-вызвольным або культурна-адраджэнскім рухам і ўвасабляе аб’яднаньне нацыі ў змаганьні за дзяржаўнае самавызначэньне<ref>[[Аляксей Шаланда|Шаланда А.]] Кароткі нарыс гісторыі беларускай нацыянальнай і дзяржаўнай сімволікі // Герольд Litherland. № 21, 2019. С. 4.</ref>. Цесна спалучаецца з [[нацыянальная ідэя|нацыянальнай ідэяй]]<ref name="Lachouski">{{Спасылка|аўтар = [[Уладзімер Ляхоўскі|Ляхоўскі Ў.]] |прозьвішча = |імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = https://history.nn.by/?c=ar&i=218121 | загаловак = Як бел-чырвона-белы сцяг стаў нацыянальным | фармат = | назва праекту = | выдавец = [[Наша гісторыя]] | дата = 30 студзеня 2021 | мова = | камэнтар = }}</ref>.

Звычайна комплекс нацыянальнай сымболікі складаецца з гербу, сьцяга і гімну. Прапанаваны нацыянальнымі элітамі і прыняты ды замацаваны ў сьвядомасьці насельніцтва такі комплекс разглядаецца як своеасаблівы «код нацыі»<ref name="Lachouski"/>.

== Беларуская нацыянальная сымболіка ==
{{Асноўны артыкул|Сымболіка Беларусі}}

Комплекс [[Беларусы|беларускай]] нацыянальнай сымболікі ўвасабляе гістарычны герб [[Пагоня|Пагоня]] і створаны на яго аснове [[бел-чырвона-белы сьцяг]]<ref name="Tkacou-391"/>:
* [[Пагоня]] — дзяржаўны герб [[Беларусь|Беларусі]], традыцыйны нацыянальны герб беларусаў<ref name="Tkacou-391"/>, з колераў якога ўтвараецца нацыянальны бел-чырвона-белы сьцяг. Гэта выява ўзброенага вершніка на белым кані на чырвонай [[Тарча (геральдыка)|тарчы]]. Вершнік трымае ў паднятай правай руцэ меч, у левай — [[Тарча (дасьпехі)|тарчу]] з [[Крыж#Патрыяршы|шасьціканцовым крыжам]]. Дзяржаўны герб [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] і [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]], [[Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь|гістарычна-культурная каштоўнасьць Беларусі]]<ref>[https://web.archive.org/web/20201130173053/https://pravo.by/document/?guid=3961&p0=C20700578 Пастанова Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь 14 траўня 2007 г. № 578 «Аб статусе гісторыка-культурных каштоўнасцей»]</ref>
* [[Бел-чырвона-белы сьцяг]]{{Заўвага|У назьве сьцяга ўжываецца адметная скарочаная форма прыметніка (''бел-''), якая ёсьць адзнакай высокага (паэтычнага) стылю. Таксама сустракаецца азначэньне сьцяга з звычайнай поўнай формай прыметніка — ''бела-чырвона-белы сьцяг''. Тым часам скарот ''БЧБ'', на думку мовазнаўцы [[Вінцук Вячорка|Вінцука Вячоркі]], у гутарковай мове лепей замяняць на ''наш сьцяг''.}}<ref>[[Вінцук Вячорка|Вячорка В.]] [https://www.svaboda.org/a/biel-cyrvona-biely/30172690.html Ці правільна казаць «бел-чырвона-белы»? А слову ўжо сто гадоў], [[Радыё Свабода]], 19 верасьня 2019 г.</ref> — гістарычны нацыянальны сьцяг беларусаў<ref name="Tkacou-391"/>, дзяржаўны сьцяг Беларусі (з 1918 году). Гэта палотнішча памерамі 1:2, з трох роўных гарызантальных палосаў — дзьвюх белых і адной чырвонай між імі. Утвараецца зь беларускіх нацыянальных колераў<ref>Пастанова Вучонага савета [[Інстытут гісторыі|Інстытута гісторыі]] [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|АН Беларусі]] ад 12 верасня 1991 года // Народная газета. 7 лютага 1995. С. 1.</ref> на аснове традыцыйнага нацыянальнага гербу Пагоні<ref name="Tkacou-391"/>. Гістарычна-культурная каштоўнасьць беларускага народа<ref name="tut.by_11.11.2020">[https://web.archive.org/web/20210116203513/https://news.tut.by/society/707492.html Ученые из НАН Беларуси объяснили, почему «Жыве Беларусь» и БЧБ — не «циничные и оскорбительные»], [[TUT.BY]], 11.11.2020 г.</ref>, зьвязаная зь дзьвюма найважнейшымі падзеямі беларускай гісторыі — [[Трэцяя Ўстаўная грамата|абвяшчэньнем незалежнасьці]] [[Беларуская Народная Рэспубліка|нацыянальнай дзяржавы]] 25 сакавіка 1918 году і [[Дэклярацыя аб дзяржаўным сувэрэнітэце Беларусі|яе аднаўленьнем]] 25 жніўня 1991 году<ref name="Navumcyk-10.11.2020">[[Сяргей Навумчык|Навумчык С.]] [https://www.svaboda.org/a/30940395.html Ці патаптаўся б амапавец па фатаздымку сваёй маці], [[Радыё Свабода]], 10 лістапада 2020 г.</ref>.

На статус беларускага нацыянальнага гімну прэтэндуюць некалькі твораў, сярод якіх вылучаецца дзяржаўны гімн [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]] — [[Мы выйдзем шчыльнымі радамі]]<ref name="Viacorka">[[Вінцук Вячорка|Вячорка В.]] [https://www.svaboda.org/a/himn-i-dziejaslovy/29837829.html Чаму дзяржаўным гімнам БНР стаў ваяцкі марш «Мы выйдзем шчыльнымі радамі»?], [[Радыё Свабода]], 23 сакавіка 2019 г.</ref>.

Апроч таго, у якасьці аднаго з нацыянальных сымбаляў разглядаецца дэвіз [[Жыве Беларусь!]]<ref name="Plachimovic">[https://nn.by/?c=ar&i=266594 Дацэнт канстытуцыйнага права: Варта дадаць у Канстытуцыю яшчэ адзін дзяржаўны сімвал — дэвіз «Жыве Беларусь!»], [[Наша Ніва]], 13 студзеня 2021 г.</ref>.

== Заўвагі ==
{{Заўвагі}}

== Крыніцы ==
{{Крыніцы|2}}

== Літаратура ==
* [[Аляксей Шаланда|Шаланда А.]] Кароткі нарыс гісторыі беларускай нацыянальнай і дзяржаўнай сімволікі // Герольд Litherland. № 21, 2019. С. 3—10.
* {{Літаратура/ЭГБ|1}} 

== Вонкавыя спасылкі ==
* {{Спасылка|аўтар = [[Уладзімер Ляхоўскі|Ляхоўскі Ў.]] |прозьвішча = |імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = https://history.nn.by/?c=ar&i=218121 | загаловак = Як бел-чырвона-белы сцяг стаў нацыянальным | фармат = | назва праекту = | выдавец = [[Наша гісторыя]] | дата = 30 студзеня 2021 | мова = | камэнтар = }}

[[Катэгорыя:Дзяржава]]
[[Катэгорыя:Сымбалі]]