Прагляд крыніцы для Манрэаль

{{Муніцыпалітэт Канады
|Назва                           = Манрэаль
|Назва ў родным склоне           = Манрэаля
|Арыгінальная назва              = Montréal
|Герб                            = Armoiries de Montréal.svg
|Сьцяг                           = Flag of Montreal.svg
|Гімн                            = 
|Статус                          = 
|Правінцыя                       = [[Квэбэк]]
|Вобласьць                       = Манрэаль
|Від графства                    = 
|Графства                        = 
|Раёны гораду                    = 
|Уваходзіць у                    = 
|Від адміністрацыйнага падзелу   = 
|Улучае                          = 
|Від адміністрацыйнага цэнтру    = 
|Цэнтар                          = 
|БуйныГорад                      = 
|БуйныяГарады                    = 
|ДатаЎтварэньня                  = 16 траўня 1642
|Мэр                             = Жыральд Трамбле
|Кіраўнік2                       = 
|Назва пасады кіраўніка2         = 
|АфіцыйныяМовы                   = [[Француская мова|француская]]
|МовыВаЎжытку                    = [[Француская мова|француская]], [[Ангельская мова|ангельская]]
|Насельніцтва                    = 1 620 693
|Год перапісу                    = 2006
|Адсотак ад насельніцтва         = 
|Месца паводле насельніцтва      = 
|Сьпіс паводле насельніцтва      = 
|Шчыльнасьць                     = 4439
|Месца паводле шчыльнасьці       = 
|Нацыянальны склад               = 
|Канфэсійны склад                = 
|Плошча                          = 363,13
|Адсотак ад плошчы               = 
|Месца паводле плошчы            = 
|Сьпіс паводле плошчы            = 
|Максымальная вышыня             = 
|Сярэдняя вышыня                 = 
|Мінімальная вышыня              = 
|Шырата                          = 
|Даўгата                         = 
|Мапа                            = 
|Загаловак мапы                  = 
|Памер мапы                      = 
|Мапа адміністрацыйнай адзінкі   = 
|Памер мапы аа                   = 
|Часавы пас                      = -5
|Летні час                       = 
|Скарачэньне                     = 
|ISO                             = 
|FIPS                            = 
|Тэлефонны код                   = 
|Паштовыя індэксы                = 
|Геаграфічны код                 = +1 514 і +1 438
|Інтэрнэт-дамэн                  = 
|Код аўтамабільных нумароў       = 
|Катэгорыя ў Commons             = 
|Парамэтар1                      = 
|Назва парамэтру 1               = 
|Парамэтар2                      = 
|Назва парамэтру 2               = 
|Сайт                            = 
|Дадаткі                         = 
|Мэдыя-парамэтар1                = 
|Назва мэдыя-парамэтру 1         = 
|Мэдыя-парамэтар2                = 
|Назва мэдыя-парамэтру 2         = 
}}
'''Манрэа́ль''' ({{мова-fr|Montréal}}) — горад у [[Канада|Канадзе]], найбуйнейшы горад правінцыі [[Квэбэк]]. Знаходзіцца на высьпе Манрэаль, абкружаным [[Рака Сьвятога Лаўрэнція|ракой Сьв. Ляўрэнція]] і [[рака Рыўер дэ Прэры|ракой Рыўер дэ Прэры]]. У цэнтры гораду стаіць [[гара Мон Руаяль]] (фр. Mont-Royal) на сярэдняй францускай мове гэта гучала як Монт Рэаль, адсюль назва. Насельніцтва ў межах гораду на 2006 год — 1 620 693 жыхары. Разам з прыгарадамі насельніцтва Манрэаля складае 3 814 000 чалавек. Манрэаль — культурны, турысцкі, адукацыйны, гандлёвы, фінансавы і прамысловы цэнтр. Другая, паводле велічыні, [[Сьпіс аглямэрацыяў Канады|мэтраполія Канады]], і другі, паводле велічыні, франкамоўны горад у сьвеце (для 59,8 % насельніцтва француская мова зьяўляецца роднай, для 19,4 % — ангельская мова). Большасьць гараджан ведаюць дзьве мовы.

== Гісторыя ==
[[Файл:Bird's eye view of Montreal 1889.jpg|міні|зьлева|Манрэаль у 1889]]
Будучы Манрэаль быў заснаваны французамі ў 1642 годзе ў выглядзе [[каталіцкая місія Віль Мары|каталіцкай місіі]] пад назваю Віль Мары (фр.: Ville Marie). Віль Мары паступова ператварыўся ў важны гандлёвы цэнтр і пункт адпраўленьня французаў у глыбіню [[Новая Францыя|Новай Францыі]]. У 1760 годзе, пасьля таго, як брытанскія войскі захапілі [[Квэбэк (горад)|Квэбэк]], Віль Мары таксама трапіў пад брытанскую ўладу.

Віль Мары атрымаў статус гораду ў 1832 годзе пад назваю Манрэаль. З 1844 па 1849 год Манрэаль быў сталіцаю [[Правінцыя Канада|Правінцыі Канада]]. Да 1860 году Манрэаль стаў найбуйнейшым горадам у Брытанскай Паўночнай Амэрыцы. З усталяваньнем незалежнай Канадзкай канфэдэрацыі ў 1867 годзе, Манрэаль стаў галоўным эканамічным цэнтрам новай краіны.

Насельніцтва Манрэалю перавысіла мільён чалавек у пачатку 1950-х гг. Горад атрымаў міжнародную вядомасьць, стаўшы гаспадаром [[Экспо-67]] і [[Летнія Алімпійскія гульні 1976 году|Летніх Алімпійскіх гульняў 1976]]. Падчас 1970-х гг., дамінуючая роля ў манрэальскім палітычным жыцьці перайшла ад англамоўнага насельніцтва гораду да франкамоўнага, якое складала большасьць жыхароў правінцыі Квэбэк. Манрэаль таксама страціў сваю вядучую эканамічную ролю ў [[Канада|Канадзе]], якая адышла да [[Таронта]].

З канца 1990-х гг., у горадзе назіраецца новы эканамічны росквіт.

== Клімат ==
Клімат Манрэаля лічыцца вільготным кантынэнтальным. Зімою там у сярэднім падае 2,25 м сьнегу. У год у Манрэалі падае ў сярэднім 900 мм дажджу. Найхалоднейшы месяц у Манрэалі — студзень, з сярэдняю тэмпэратураю −10.4&nbsp;°C. Найцяплейшы — ліпень, з сярэдняю тэмпэратураю 20.9&nbsp;°C.

== Дэмаграфія ==
У 2006, француская мова, была роднаю моваю 66,5% жыхароў Манрэаля разам з прыгарадамі, ангельская — 13,2% жыхароў. За імі шлі італьянская мова, з 3,5% жыхароў, арабская з 3,1%, гішпанская з 2,6%, крэол з 1,4%, кітайская з 1,2% і грэцкая з 1,2%.

Для 115 жыхароў Манрэаля і прыгарадаў роднаю зьяўляецца беларуская мова.<ref>[https://www.webcitation.org/66BBnoEK9?url=http://www12.statcan.ca/census-recensement/2006/dp-pd/tbt/Rp-eng.cfm?LANG=E «Detailed Mother Tongue (148), Single and Multiple Language Responses (3) and Sex (3) for the Population of Canada, Provinces, Territories, Census Metropolitan Areas and Census Agglomerations, 2006 Census — 20% Sample Data»]</ref>

Паводле перапісу 2006, у Манрэалі разам з прыгарадамі жывуць 740 тыс. імігрантаў, якія складаюць 20,4% ад усяго насельніцтва. Найвялікшая суполка сярод імігрантаў — людзі, якія нарадзіліся ў Італіі, якія складаюць 1,7% ад агульнага насельніцтва Манрэаля разам з прыгарадамі і 8,5% ад усіх імігрантаў. Затым ідуць выхадцы з Гаіці (1,5% ад усіх жыхароў і 7,3% ад імігрантаў) і Францыі (1,1% ад усіх жыхароў і 5,6% ад імігрантаў).

820 жыхароў Манрэаля і прыгарадаў нарадзіліся на Беларусі (0,1% ад імігрантаў). З іх 115 чалавек прыехалі ў Канаду да 1991, 90 чал. у перыяд 1991—1995, 215 чал. у перыяд 1996—2000 і 400 чал. у перыяд 2001—2006.<ref>[https://web.archive.org/web/20090324070337/http://www12.statcan.ca/english/census06/data/highlights/Immigration/Table404.cfm «Place of birth for the immigrant population by period of immigration, 2006 counts and percentage distribution, for census metropolitan areas and census agglomerations — 20% sample data»]</ref>

Паводле перапісу 2001, 84,6% жыхароў — хрысьціяне (74,5% — католікі, 7% — пратэстанты, 3% — праваслаўныя і іншыя), 3% — мусульмане. Манрэаль таксама мае вялікую суполку габрэяў.

== Адукацыя ==
У Манрэалі знаходзяцца 4 унівэрсытэты:
* [[МакГілаўскі ўнівэрсытэт]], заснаваны ў 1821 годзе, навучаньне па-ангельску
* [[Манрэальскі ўнівэрсытэт]], заснаваны ў 1878 годзе, навучаньне па-француску
* [[Квэбэцкі ўнівэрсытэт]], заснаваны ў 1968 годзе, навучаньне па-француску
* [[Унівэрсытэт Канкордыя]], заснаваны ў 1974 годзе, навучаньне па-ангельску

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}

{{Квэбэк у тэмах}}
{{Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Квэбэку}}

[[Катэгорыя:Манрэаль| ]]