Прагляд крыніцы для Віленскі музэй старажытнасьцяў

{{Музэй}}

'''Віленскі музэй старажытнасьцяў''' — музэйная ўстанова ў [[Вільня|Вільні]], заснаваная ў 1855 годзе [[Яўстах Тышкевіч|Яўстахам Тышкевічам]] у будынку бібліятэкі [[Віленскі ўнівэрсытэт|Віленскага ўнівэрсытэту]].

== Гісторыя ==
Адкрыцьцё музэю адбылося 1 сьнежня 1856 году. Свае калекцыі музэю перадалі браты [[Яўстах Тышкевіч|Яўстах]] і [[Канстантын Тышкевіч|Канстантын]]
[[Тышкевічы]], [[Уладзіслаў Сыракомля]], [[Адам Кіркор]], [[Тэадор Нарбут]], [[Міхал Балінскі]], [[Францішак Багушэвіч]], [[Ігнат Кулакоўскі]], [[Адам Плятэр]] і інш. На момант адкрыцьця музэю экспазыцыя складалася з калекцыі манэт і мэдалёў; калекцыі гравюраў, геаграфічных мапаў і атлясаў; калекцыі карцінаў, партрэтаў і скульптураў; калекцыі дыплёмаў, рукапісаў, аўтографаў гістарычных дзеячоў; мэмарыяльнай калекцыя з скарбамі мясцовых шляхецкіх родаў; археалягічнай калекцыі. Таксама існавала бібліятэка.

Па здушэньні [[Паўстаньне 1863—1864 гадоў|нацыянальна-вызвольнага паўстаньня]] (1863—1864) улады [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]] адабралі шмат экспанатаў з музэю і перавезьлі іх у [[Масква|Маскву]]. Рэарганізаваны і [[Русіфікацыя Беларусі|абмаскалены]] музэй існаваў зь перапынкамі да [[Першая сусьветная вайна|Першай сусьветнай вайны]]<ref>Каханоўскі Г. Віленскі археалагічны музей // {{Літаратура/ЭГБ|2к}} С. 285.</ref>. У ім былі аддзелы археалёгіі, этнаграфіі, мастацтва, зброі, мінэралёгіі, арніталёгіі. Пры музэі дзейнічала [[Віленская археалягічная камісія]] (1855—1865).

У канцы XIX ст. у фондах музэю налічвалася больш за 12 тысячаў экспанатаў, у тым ліку старажытных рукапісаў XII—XIV стагодзьдзяў, [[інкунабула]]ў, рэдкіх выданьняў XV—XVIII стагодзьдзяў, зброі, [[Слуцкі пояс|слуцкіх паясоў]], карэліцкіх габэленаў, графікі, скульптуры, партрэтаў магнацкіх родаў ([[Радзівілы|Радзівілаў]], [[Тышкевічы|Тышкевічаў]], [[Хадкевічы|Хадкевічаў]], [[Храптовічы|Храптовічаў]], [[Сапегі|Сапегаў]]), гербаў местаў [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]], этрускіх вазаў, японскіх, італьянскіх і кітайскіх тканінаў, бронзавых вырабаў, нумізматычныя калекцыі. Апроч таго, захоўваліся каменныя ідалы з [[Слуцкае княства|Случчыны]], ядры зь [[Менскі замак|Менскага замка]], старажытныя рэчы з [[Калоская царква|Калоскай царквы]] і іншае<ref>Каханоўскі Г. Віленскі археалагічны музей // {{Літаратура/ЭГБ|2к}} С. 286.</ref>.

У 1919 годзе музэй наноў адкрыўся пры Віленскім ўнівэрсытэце імя Стэфана Баторыя. У 1941 годзе фонды музэю перайшлі да [[Акадэмія навук Летувы|Акадэміі навук Летувы]]. У 1952 годзе на іх аснове ўтварыўся Віленскі гістарычна-этнаграфічны музэй, які ў 1992 году рэарганізавалі ў [[Летувіскі нацыянальны музэй]].

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Літаратура ==
* {{Літаратура/ЭГБ|2}}

[[Катэгорыя:Музэі Вільні]]