Верхаянск

Верхаянск
Дата заснаваньня:	1638
Краіна:	Расея
Плошча:	25 км²
Вышыня:	127 м н. у. м.
Насельніцтва:	▼768 чал. (2023)
Тэлефонны код:	41165
Паштовы індэкс:	678530
Геаграфічныя каардынаты:	67°33′0″ пн. ш. 133°23′0″ у. д.
Верхаянск на мапе Расеі Верхаянск
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Верхая́нск (па-расейску: Верхоянск, па-якуцку: Верхоянскай) — места (з 1817) ў Расеі ў складзе Верхаянскага ўлуса (раёна) Якутыі. Насельніцтва скаладе 1201 чалавек (2010 г.). Разьмешчаны за Паўночны палярны кругам, на правым беразе ракі Яна, у 92 км на паўднёвы захад ад адміністрацыйнага цэнтра Верхаянскага ўлуса рабочага пасёлку Батагай. Заснаваны ў 1638 годзе атрадам енісейскіх казакоў на чале з Посьнікам Івановым Губаром, як казацкае зімоўе.

Верхаянск — адно з самых, нараўне з сялом Аймякон халодных месцаў на Зямлі. Самая нізкая зарэгістраваная тут тэмпэратура −67,8 С. Яе зафіксаваў 15 студзеня 1885 году Сяргей Кавалік, ураджэнец Магілёўскай губэрні, сярэдняя тэмпэратура студзеня −49,5 °C. У 1969 г. усталяваны абэліск «Полюс холаду». Быў месцам выгнаньня. На сёньня зьяўляецца гаспадарчы цэнтар лесапрамысловага пункта. У месцы маецца рачная прыстань.

Маецца Дом культуры, сярэдняя агульнаадукацыйная, спартовая ды музычная школы, краязнаўчы музэй.

Літаратура

• Верхаянск. // Беларуская савецкая энцыклапедыя. Т. ІІІ. Мінск. 1971. С. 42.
• Верхаянск. // Беларуская энцыклапедыя ў 18 тамах. Т. 4. Мінск. 1997. С. 108.
• Верхоянск. // Энциклопедия Якутии. Т. 1. Москва. 2000. С. 31.