Прагляд крыніцы для IPhone

{{Артаграфія}}
{{Загаловак з малой літары}}
[[Файл:IPhone at Macworld (rear view).jpg|міні|iPhone ззаду]]
'''iPhone '''([[Рэтронім]] '''арыгінальны iPhone, '''iPhone 1G або iPhone 2G) — смартфон, які быў распрацаваны і прадаваўся кампаніяй [[Apple Inc.]] Гэта iPhone першага пакаленьня, які быў абвешчаны 9 студзеня 2007 пасьля многіх гадоў чутак і спэкуляцый.

== Гісторыя ==

=== Перадгісторыя ===
Карані ўзьнікненьня iPhone ўзыходзяць да часу, калі зьявіўся і набраў папулярнасьць плэер [[iPod]]. У пэрыяд 2002—2004 гадоў дырэктара [[Apple Inc.|Apple]] [[Стыў Джобс|Стыва Джобса]] сталі наведваць першыя думкі зрабіць прыладу, якая бы аб’яднала ў сабе ўсе папулярныя прылады, якія людзям прыходзілася насіць паасобку: [[мабільны тэлефон]], [[плэер]], камунікатар.

Першая спроба стварыць тэлефон насіла кодавае імя «Purple 1» і ня выйшла на рынак<ref name="history_page4">{{Спасылка|url=http://www.wired.com/gadgets/wireless/magazine/16-02/ff_iphone?currentPage=4 | загаловак=The Untold Story: How the iPhone Blew Up the Wireless Industry, page 4 |аўтар=[http://www.wired.com Wired Magazin] | дата публікацыі=9.01.2008 | мова=en | дата=21 лютага 2008}}</ref>. Наступным этапам Apple паўдзельнічала ў стварэньні мабільнага тэлефона Motorola ROKR, які выйшаў на рынак у верасьні 2005 году. Тэлефон пазыцыянаваўся як плэер, шчыльна інтэграваны з прайгравальнікам [[iTunes]]<ref>{{Спасылка|url=http://www.motorola.com/consumer/v/index.jsp?vgnextoid=438aab651780b010VgnVCM1000008206b00aRCRD&show=productHome | загаловак=MotoROKR with iTunes | мова=en | дата=21 лютага 2008}}</ref>. Інтэрфэйс плэеру ў тэлефоне быў спраектаваны [[Apple Inc.|Apple]] і быў падобны на інтэрфэйс [[iPod]]. Аднак з прычыны няўдалага дызайну і слабой функцыянальнасьці тэлефон не атрымаў шырокага распаўсюджваньня і нават быў названы правалам году<ref>{{Спасылка | url=http://www.mobile-review.com/review/motorola-e2-1.shtml | загаловак=Агляд GSM-тэлефона Motorola ROKR E2 | аўтар=[http://www.mobile-review.com Mobile-review] | дата публікацыі=30.01.2006 | дата=21 лютага 2008}}</ref><ref>{{Спасылка | url=http://www.mobiset.ru/articles/text/?id=969 | загаловак=Мабільнікі-няўдачнікі | аўтар=[http://www.mobiset.ru/ Mobiset.ru] | дата публікацыі=12.04.2007 | дата=21 лютага 2008}}</ref>.

Нягледзячы на працу над Motorola ROKR, ужо ў лютым 2005 году [[Стыў Джобс]] пачаў перамовы з [[Апэратар мабільнай сувязі|апэратарам мабільнай сувязі]] Cingular. Распрацоўка iPhone праходзіла ў становішчы строгай сакрэтнасьці. Інжынэры, якія працавалі над рознымі часткамі прадукту, ня мелі магчымасьці мець зносіны адзін з адным; так, напрыклад, распрацоўнікі апарату мелі справу з прататыпам праграмнага забесьпячэньня, а распрацоўнікі [[праграмнае забесьпячэньне|ПА]] выпрабоўвалі яго на поплатках, пастаўляных у драўляных карпусах. Для перамоў з Cingular інжынэры Apple рэгістраваліся пад выглядам супрацоўнікаў партнэрскай кампаніі Infineon. Праект быў названы «Purple 2»<ref name="history_page4"/>.

Чуткі аб меркаваным выхадзе мабільнага тэлефону ад Apple памнажаліся з 1999 году<ref>{{Спасылка | url=http://habrahabr.ru/blog/columns/6735.html | загаловак=Храналогія слыху аб iPhone з 1999 г. | аўтар=[http://habrahabr.ru Хабрахабр] | дата публікацыі=19.12.2006 | дата=22 лютага 2008}}</ref>. Існавала маса канцэпцый меркаванага вонкавага выгляду тэлефона, часьцей за ўсё казалі пра нешта накшталт [[iPod nano]] з высоўнай [[клявіятура]]й<ref>{{Спасылка | url=http://ilnovikov.ru/37/ | загаловак=iPhonомания | дата=22 лютага 2008}}</ref>. Пасьля выхаду 18 сьнежня 2006 году аднайменнага [[VoIP]] тэлефона ад кампаніі [[Cisco]] шмат хто палічыў, што мабільны тэлефон ад Apple так і ня будзе выпушчаны<ref name="Cisco_iPhone">{{Спасылка | url=http://www.theage.com.au/news/phones--pdas/surprise-iphone-launch/2006/12/18/1166290484620.html | загаловак=Surprise iPhone launch | аўтар=[http://www.theage.com.au/ The Age] | дата публікацыі=18.12.2006 | мова=en | дата=22 лютага 2008}}</ref>.

У гэты час інжынэры Apple працавалі не пакладаючы рук, спадзеючыся выпусьціць тэлефон або хоць бы які працоўны прататып да зададзенага тэрміну<ref name="history_page1">{{Спасылка | url=http://www.wired.com/gadgets/wireless/magazine/16-02/ff_iphone?currentPage=1 | загаловак=The Untold Story: How the iPhone Blew Up the Wireless Industry, page 1 | аўтар=[http://www.wired.com Wired Magazin] | дата публікацыі=9.01.2008 | мова=en | дата=22 лютага 2008}}</ref>. iPhone быў з трыюмфам прадстаўлены на выставе MacWorld 9 студзеня 2007 году<ref name="MacWorld2007_stenography">{{Спасылка | url=http://www.engadget.com/2007/01/09/live-from-macworld-2007-steve-jobs-keynote/ | загаловак=Live from Macworld 2007: Steve Jobs keynote | аўтар=[http://www.engadget.com Engadget] | дата публікацыі=9.01.2007 | камэнтар=Стэнаграфія выступу Стыва Джобса | мова=en | дата=22 лютага 2008}}</ref><ref name="MacWorld2007_video">{{Спасылка | url=http://www.apple.com/quicktime/qtv/mwsf07/ | загаловак=MacWorld San Francisco 2007 Keynote Address | аўтар=Apple Inc. | камэнтар=Відэа-запіс прэзэнтацыі. | мова=en | дата=22 лютага 2008}}</ref>. У продаж ён паступіў 29 чэрвеня 2007 году.

=== Першы iPhone ===
Першая вэрсія iPhone не была пазбаўленая недахопаў. Найболей істотным недахопам, што выклікаў найбольшую крытыку, і найболей верагодным для ўхіленьня яго ў новай вэрсіі iPhone звалася адсутнасьць падтрымкі [[3G]], якое прыводзіць да неабходнасьці выкарыстоўваць для доступу ў інтэрнэт істотна меней хуткасны фармат [[EDGE]]<ref name="critic_3G">
{{Спасылка
| url=http://www.appleiphonereview.com/news/will-edge-make-the-iphone-a-deal-breaker/
| загаловак=Will EDGE Make the iPhone a Deal Breaker?
| аўтар=[http://www.appleiphonereview.com/ Apple iPhone Review]
| дата публікацыі=27.06.2007
| мова=en
| дата=1 чэрвеня 2008}}
</ref>. Важнасьць падтрымкі 3G для смартфонаў прыводзіла да таго, што менавіта гэты аспэкт выклікаў найбольшую колькасьць фантазіяў адносна чаканьняў яго зьяўленьня ў iPhone<ref>
{{Спасылка
| url=http://www.macnn.com/articles/08/05/11/3g.on.off.option.on.iphone/
| загаловак=iPhone 2.0 beta 5 firmware shows 3G on/off option
| аўтар=[http://www.macnn.com/ MacNN {{!}} Apple, Macintosh and iPod news]
| дата публікацыі=11.05.2008
| мова=en
| дата=1 чэрвеня 2008}}
</ref>. Незадоўга да канфэрэнцыі WWDC 2008 быў складзены сьпіс найболей цікавых меркаваных анонсаў, у якім iPhone 3G заняў першае месца як найболей верагодны<ref>
{{Спасылка
| url=http://deepapple.com/news/30957.html
| загаловак=Дзель меркаваньне: слых, вэрсіі і здагадкі WWDC 2008
| аўтар=[http://www.deepapple.com Deep Apple]
| дата публікацыі=6.06.2008
| дата=10 чэрвеня 2008}}
</ref>.

=== iPhone 3G ===
Як і чакалася, 9 чэрвеня 2008 году на канфэрэнцыі распрацоўнікаў WWDC 2008 была анансаваная новая вэрсія iPhone, названая «iPhone 3G».

Мадыфікацыі не вычэрпваліся зьяўленьнем падтрымкі мабільных сетак трэцяга пакаленьня. Сярод найболей істотных — падтрымка [[GPS]] і [[A-GPS]]; новая вэрсія апэрацыйнай сыстэмы [[OS X|iPhone OS X 2.0]]; невялікія зьмены ў дызайне (стаў ледзь тоўшчы), уключаючы зьяўленьні мадэлі белага колеру; паніжэньне кошту да 199&nbsp;$ за 8 Gb і 299&nbsp;$ за 16 Gb базавую мадэль, паступовае пашырэньне сфэры распаўсюджваньня iPhone да 70-ці краінаў на працягу некалькіх месяцаў<ref name="wwdc2008">{{Спасылка 
| url= http://www.deepapple.com/news/30980.html
| загаловак= Прамая [[онлайн]]-трансляцыя выступу Стыва Джобса на адкрыцьці канфэрэнцыі распрацоўнікаў WWDC 2008!
| аўтар=[http://www.deepapple.com Deep Apple] 
| дата публікацыі=9.06.2008 
| дата=17 чэрвеня 2008 
}}</ref>.

У трэцім квартале 2008 году кампанія Apple прадала 6,89 мільёна iPhone 3G. Пры гэтым не паведамляецца, якая колькасьць смартфонаў была выпушчана Apple за гэты пэрыяд.

У цяперашні час iPhone 3G прадаецца больш чым у 50 краінах, [[Беларусь|Беларусі]] ў гэтым сьпісе няма.

== Назва ==
Назва «iPhone» вельмі падыходзіла для мабільнага тэлефону ад Apple, улічваючы посьпех плэераў [[iPod]] і іншых прадуктаў кампаніі з прыстаўкай «i». Аднак гэтым разам паўстаў шэраг складанасьцяў.

[[Гандлёвая марка]] «iPhone» была зарэгістраваная 20 сакавіка 1996 году кампаніяй Infogear<ref>{{Спасылка | url=http://tarr.uspto.gov/servlet/tarr?regser=serial&entry=75076573 | загаловак=Trademark Applications and Registrations Retrieval, serial number 75076573, registration number 2293011 | аўтар=[http://tarr.uspto.gov/ United States Patent and Trademark Office] | мова=en | дата=25 лютага 2008}}</ref>. 16 сакавіка 2000 году кампанія [[Cisco Systems]] набыла Infogear разам з правамі на гандлёвую марку<ref>{{Спасылка | url=http://www.cisco.com/warp/public/146/pressroom/2000/mar00/corp_031600b.htm | загаловак=Cisco Systems to Acquire InfoGear Technology Corporation | аўтар=[http://www.cisco.com Cisco Systems] | дата публікацыі=16.03.2000 | мова=en | дата=28 лютага 2008}}</ref>. 18 сьнежня 2006 году Cisco выпусьціла лінейку [[VoIP]] тэлефонаў «Linksys iPhone WIP»<ref name="Cisco_iPhone"/>.

Пасьля аб’явы 9 студзеня 2007 году аб выпуску Apple мабільнага тэлефону з назвай «iPhone» Cisco падала ў суд на Apple за неправамернае выкарыстаньне гандлёвай маркі ([[Таварны знак|таварнага знаку]])<ref>{{Спасылка | url=http://www.cisco.com/global/RU/news/releases/1010.shtml | загаловак=Cisco падала ў суд на Apple за несанкцыянаванае выкарыстаньне свайго гандлёвага знака | аўтар=[http://www.cisco.com Cisco Systems] | дата=29 лютага 2008}} «Cisco пачалі перамовы з Apple у духу добрай волі, пасьля таго як прадстаўнікі Apple некалькі разоў прасілі падаць ім права карыстаньня найменьнем Cisco iPhone, — заявіў Марк Чэндлер ({{мова-en|Mark Chandler}}), старэйшы віцэ-прэзыдэнт і галоўны юрысконсульт Cisco. — Новы тэлефон Apple, без сумневу, зьяўляецца выдатным прадуктам, але выкарыстаць нашу гандлёвую марку без дазволу недапушчальна».</ref>. 21 лютага 2007 году кампаніі дасягнулі дамовы аб сумесным выкарыстаньні гандлёвай маркі «iPhone», дэталі якога не разгалошваюцца<ref>{{Спасылка | url=http://www.cisco.com/web/RU/news/releases/txt/1087.html | загаловак=Cisco і Apple дашлі да згоды з нагоды гандлёвай маркі iPhone | аўтар=[http://www.cisco.com Cisco Systems] | дата=29 лютага 2008}}</ref>.

== Асноўныя функцыі ==
{{Картка
|назва = {{nobr|Тэхнічныя характарыстыкі<ref>{{Спасылка | url=http://www.apple.com/iphone/specs.html | загаловак=iPhone Technical Specifications | аўтар= Apple Inc. | мова=en | дата=29 лютага 2008}}</ref>}}
|метка1 = Працэсар
|інфо1 = [[ARM (працэсар)|ARM]] 620 [[Гэрц (адзінка вымярэньня)|МГц]]<ref>{{Спасылка | url=http://www.engadget.com/2007/07/01/iphone-processor-found-620mhz-arm/ | загаловак=iPhone processor found: 620MHz ARM CPU | аўтар=[http://www.engadget.com/ Engadget] | дата публікацыі=1.06.2007  | мова=en | дата=29 лютага 2008}}</ref>
|метка2 = Экран
|інфо2 = 3,5 ″, {{nobr|[[Дазвол (кампутарная графіка)|дазвол]] — 480×320}}
|метка3 = Памяць
|інфо3 = 8 Гб, 16 Гб [[флэш-памяць|флэш-памяці]]
|метка4 = Падтрымоўваныя стандарты
|інфо4 = {{nobr|[[GSM]]/[[EDGE]]: 850, 900, 1800, 1900 МГц}} <br /> {{nobr|[[UMTS]]/[[HSDPA]]: 850, 1900, 2100 МГц}}
|метка5 = Бесправадныя тэхналёгіі
|інфо5 = {{nobr|[[Wi-Fi|Wi-Fi 802.11b/g]]}}, {{nobr|[[Bluetooth|Bluetooth 2.0 + EDR]]}}, {{nobr|[[A-GPS]]}}
|метка6 = Камэра
|інфо6 = 2 [[піксэл|мэгапіксэла]]
|метка7 = Аўдыё
|інфо7 = Убудаваны дынамік, слухаўкі. <br /> [[Частасьць]] {{nobr|20—20 000}} [[Гц]]. <br /> Фарматы: [[AAC]], [[MP3]], Audible, {{nobr|Apple Lossless}}, AIFF, [[WAV]]
|метка8 = Відэа
|інфо8 = {{nobr|[[H.264]] 640×480/320×240}}, {{nobr|[[MPEG-4]] 640x480}} у фарматах m4v, mp4, mov.
|метка9 = Апэрацыйная<br />сыстэма
|інфо9 = [[OS X]]
|метка10 = Батарэя
|інфо10 = [[Li-Ion]], нязьменная. <br /> У рэжыме гутаркі: {{nobr|[[3G]] — да 5 гадзін,}} {{nobr|[[2G]] — да 10 гадзін.}} <br /> Да 300 гадзін у рэжыме чаканьня.
|метка11 = Памеры
|інфо11 = 115,5x62,1x12,3 мм
|метка12 = Вага
|інфо12 = 133 г
}}

=== Тэлефон ===

==== Тэлефанаваньні й галасавая пошта ====
iPhone дазваляе зьдзяйсьняць званкі, усталёўваць канфэрэнц-сувязь, у тым ліку аб’ядноўваць званкі падчас гутаркі. [[Кіраваньне голасам]] падтрымліваецца пры ўсталёўцы дадатковага софту.

Адной з асаблівасьцяў iPhone зьяўляецца візуальная [[галасавая пошта]], якая дазваляе кіраваць галасавымі паведамленьні прама ў інтэрфэйсе тэлефона. Такая функцыя стала магчымай дзякуючы таму, што мабільныя апэратары, партнэры Apple ([[AT&T]], [[T-Mobile]], [[O2]], [[Orange]], [[TeliaSonera]]), адпаведна адаптавалі свой інтэрфэйс галасавой пошты. Кампанія [[Klausner Technologies]] падала ў суд на [[Apple Inc.|Apple]] за парушэньне двух патэнтаў, зьвязаных з галасавой поштай<ref>{{Спасылка|url=http://techlabs.by/news/software/21000.html |загаловак=Галасавая пошта iPhone парушае патэнты? |аўтар=[http://www.techlabs.by TECHLabs] |дата публікацыі=04.12.2007 |дата=3 сакавіка 2008}}</ref>.

==== SMS ====
[[SMS]] у выглядзе дыялёгу, але няма імгненнай справаздачы аб дастаўцы.

==== Bluetooth ====
Заяўлены [[Bluetooth]] v2.0+EDR, але адсутнічае перадача файлаў. Ня ўсе гарнітуры сумяшчальныя. Патрабуе ўсталёўкі асобнага софту.

==== Рынгтоны ====
Рынгтоны можна купіць толькі ў iTunes Store. Усталёўка звычайных мэлёдый, як у іншых смартфонах, не прадугледжаная, але магчымая з дапамогай адмысловага ПА. На кампутарах Apple Macintosh з дапамогай бясплатнага ПА «Garage Band», уваходнага ў склад камплекта iLife, можна зрабіць рынгтоны даўжынёй да 40 сэкунд, і бясплатна іх усталяваць у iPhone.

=== Музыка, фота і відэа ===
У якасьці музычнага плэера выкарыстоўваецца праграма, візуальна падобная з выкарыстоўвальнай на плэерах iPod, але мелая значна большы функцыянал.

Экран вялікага памеру дазваляе глядзець відэа практычна ў зыходнай якасьці. Не падтрымліваецца папулярны фармат AVI, таму відэа неабходна канвэртаваць у MP4.

=== Інтэрнэт ===
Падтрымка [[EDGE]] і [[WiFi]]. Убудаваная мабільная вэрсія браўзэра [[Safari]] забясьпечвае найболей хуткі і зручны сэрфінг, нягледзячы на некаторыя абмежаваньні плятформы (такія, як адсутнасьць падтрымкі тэхналёгіі [[Flash]]), якія могуць быць зьнятыя ў будучыні. Мамэнтальнае маштабаваньне з выкарыстаньнем тэхналёгіі [[MultiTouch]]. Аўтаматычнае арыентаваньне становішча старонкі ў залежнасьці ад становішча тэлефона ў прасторы (выкарыстоўваецца [[аксэлеромэтар]]). Паўнавартасная падтрымка ўэб-стандартаў ([[CSS]], [[XHTML]], [[JavaScript]] і іншыя). Дадзены браўзэр лічыцца самым хуткім [[браўзэр]]ам на дадзены момант (2008) на мабільных прыладах падобнага формаў-фактару.

=== Асаблівасьці інтэрфэйсу ===
Выкарыстоўваецца адмысловая вэрсія сыстэмы [[OS X]], у якой карыстацкі інтэрфэйс [[Cocoa]] быў заменены на адмысловую, мабільную вэрсію, арыентаваную на працу пальцамі (без выкарыстаньня стылуса) і на мультысэнсарны экран: [[Cocoa Touch]]. Дзякуючы гэтаму распрацоўнікам прыйдзецца прыкласьці мінімум высілкаў для партаваньня праграм на iPhone за кошт аналягічнай працы праграм на сыстэме [[Mac OS X]], большая частка коду будзе працаваць дзякуючы аналягічнай архітэктуры ядра; патрабуецца толькі перапісаць карыстацкі інтэрфэйс.

=== GPS ===
iPhone 3G, другая вэрсія камунікатара, атрымала паўнавартасную падтрымку [[A-GPS]], прычым з магчымасьцю функцыянаваць як [[GPS]] у адсутнасьці сыгналу ад правайдэра [[A-GPS]]. GPS-модуль iPhone выкарыстае тыя жа 2 антэны, што і для іншых сыстэм сувязі — 3G, Wi-fi, — таму ў складаных умовах сыгнал, атрымоўваны са спадарожніка, можа быць няўстойлівым. Пры наяўнасьці правайдэра [[A-GPS]], інфармацыю аб глябальным пазыцыянаваньні тэлефон атрымлівае ад яго з выкарыстаньнем мабільнай сувязі, у яго адсутнасьці зьвяртаецца наўпрост да спадарожніка. Варта адзначыць, што пры гэтым карты для праграмы [[#Убудаваныя праграмы|Maps]] трапляюць на iPhone зь інтэрнэту па мабільнай сувязі або Wi-fi, што робіць немагчымым выкарыстаньне GPS незалежна ад сеткі. Аднак гэтая праблема можа быць вырашаная іншымі распрацоўкамі, такімі як [[TomTom]] (якія захоўваюць карты на iPhone<ref>
{{Спасылка 
| url=http://gizmodo.com/5015930/giz-explains-what-you-didnt-know-about-the-iphone-3gs-gps
| загаловак=Giz Explains: What You Didn't Know About the iPhone 3G's GPS
| аўтар=[http://gizmodo.com/ Gizmodo, the Gadget Guide] 
| дата публікацыі=12.06.2008
| дата=17 чэрвеня
| год=2008 
}}</ref><ref>
{{Спасылка 
| url=http://deepapple.com/news/31025.html
| загаловак=GPS-навігацыя ад TomTom прыходзіць на iPhone
| аўтар=[http://www.deepapple.com Deep Apple] 
| дата публікацыі=16.06.2008
| дата=17 чэрвеня
| год=2008 
}}
</ref>), або заліваньнем кэш-файлу.

== Праграмы на iPhone ==
iPhone працуе пад кіраваньнем [[апэрацыйная сыстэма|апэрацыйнай сыстэмы]] [[OS X]] — мадыфікацыі [[Mac OS X]] для смартфону. Графічны інтэрфэйс пабудаваны на базе [[фрэймворк]]у [[Cocoa Touch]] (адпаведна, мадыфікацыі «настольнага» [[Cocoa]] для OS X), што спрашчае напісаньне і пераноснасьць праграм для распрацоўнікаў пад [[Mac OS X]]. Для распрацоўнікаў выпушчаны пакет [[iPhone SDK]] для напісаньня і адладкі праграм пад дадзены апарат.

=== Убудаваныя праграмы ===
Першапачаткова на iPhone ўсталяваныя наступныя праграмы, не зьвязаныя напроста з функцыямі тэлефона.

Асобна варта адзначыць праграмы Safari, Photos, Mail, Maps і iTunes Wi-Fi Music Store, бо яны менавіта падкрэсьліваюць асаблівасьці iPhone і акрэсу прасоўваньня ў рэклямных кампаніях Apple.

* '''Calculator''' — просты калькулятар з падтрымкай 4-х асноўных арытмэтычных дзеяньняў і адным вочкам памяці. У OS X 2.0 плянуецца ўкараненьне інжынэрнага рэжыму калькулятара (пры ляндшафтнай арыентацыі iPhone) з падтрымкай больш складаных функцыяў, а таксама пашырэньне функцыянальнасьці базавага рэжыму праграмы<ref>{{Спасылка|url=http://www.engadget.com/2008/03/18/iphone-firmware-2-0-hands-on/
| загаловак=iPhone firmware 2.0 hands-on
| аўтар=[http://www.engadget.com/ Engadget] 
| дата публікацыі=18.03.2007
| мова=en
| дата=6 чэрвеня 
| год=2008}}: «In addition to having a new sideways scientific mode(!), the basic calculator now does commas and has new, useful functions for the math nerds; both the calc and the iTunes icons have changed».
</ref>.
* '''Calendar''' — каляндар-штодзёньнік. Можа быць сынхранізаваны з праграмай [[iCal]].
* '''Clock''' — гадзіньнік з падтрымкай [[Часавы пас|гадзінных паясоў]], будзільнік (з магчымасьцю незалежнай канфігурацыі некалькіх будзільнікаў), сэкундамэр і таймэр. Некаторыя лічаць Clock адной з найболей удалых рэалізацыяў дадзеных функцый на мабільных тэлефонах<ref>
{{Спасылка 
| url=http://www.engadget.com/2007/07/03/iphone-review-part-3-apps-and-settings-camera-itunes-wrapup/ 
| загаловак=iPhone review, part 3: Apps and settings, camera, iTunes, wrap-up
| аўтар=[http://www.engadget.com/ Engadget] 
| дата публікацыі=3.07.2007
| мова=en
| дата=6 чэрвеня 
| год=2008}}: «Jet setters and chefs should appreciate the Clock widget, one of the better implementations of a world clock and timer (among other things) we’ve seen on a phone».
</ref>.
* '''Maps''' — вэрсія праекту [[Google Maps]], аптымізаваная для iPhone. Магчымасьць пошуку на карце па адрасе або тэлефоне, пракладка аптымальнага маршруту з улікам дарожнага руху, выгляд са спадарожніку й іншыя функцыі Web-вэрсіі праекту. Да недахопаў можна аднесьці адсутнасьць падтрымкі вонкавага [[GPS-навігатар]]у па Bluetooth і нестандартную апрацоўку дакрананьня да экрана двума пальцамі — памяншэньне выявы (у іншых дастасунках для гэтай мэты выкарыстоўваецца падвойная пстрычка па павялічанай выяве)<ref>
{{Спасылка
| url=http://www.engadget.com/2007/07/03/iphone-review-part-3-apps-and-settings-camera-itunes-wrapup/ 
| загаловак=iPhone review, part 3: Apps and settings, camera, iTunes, wrap-up
| аўтар=[http://www.engadget.com/ Engadget]
| дата публікацыі=3.07.2007
| мова=en
| дата=3 чэрвеня
| год=2008}}: «Too bad the iPhone can’t make use of a Bluetooth GPS receiver (wink, wink Apple!)». «Our biggest complaint about the maps app, though, is something we mentioned earlier: inconsistent gesture input. Gmaps is the only app in the iPhone where two-finger single tap zooms out».
</ref>.
* '''Mail''' — [[паштовы кліент]]. Хоць Mail мае ўсе базавыя магчымасьці для працы з [[электронная пошта|электроннай поштай]], ён выклікаў масу крытыкі з боку розных выданьняў і карыстачоў. Да асноўных недахопаў ставяцца складаная працэдура выдаленьня паведамленьняў, доўгая загрузка ліста, адсутнасьць сынхранізацыі з кампутарнымі паштовымі праграмамі, адсутнасьць опцыі «утоеная копія», недахопы ў падтрымцы [[IMAP]] і [[POP3]] і іншыя. Крытыкі сходзяцца ў меркаваньні, што Mail — адно з слабых месцаў iPhone<ref>
{{Спасылка
| url=http://www.engadget.com/2007/07/03/iphone-review-part-2-phone-mail-safari-ipod/
| загаловак=iPhone review, part 2: Phone, Mail, Safari, iPod
| аўтар=[http://www.engadget.com/ Engadget]
| дата публікацыі=3.07.2007
| мова=en
| дата=6 чэрвеня
| год=2008}} Падзел «Mail»: «There’s no other way than to come out and say it: we are extremely disappointed in the iPhone’s email app».
</ref><ref>
{{Спасылка
| url=http://www.winsupersite.com/reviews/iphone_06.asp
| загаловак=Apple iPhone Review Part 6: Internet
| аўтар=[http://www.winsupersite.com/ Paul Thurrott's SuperSite for Windows]
| дата публікацыі=4.09.2007
| мова=en
| дата=6 чэрвеня
| год=2008}} «While the iPhone’s email application, Mail, benefits greatly from the large screen of the device, the actual email support it delivers is sub-par, even by smart phone standards».
</ref>.
* '''Notes''' — напісаньне і захоўваньне нататак. Вельмі просты дастасунак, пазбаўлены вялікай колькасьці функцый, натуральных для іншых праграм iPhone: не падтрымліваецца ляндшафтны рэжым, няма магчымасьці перасоўваньня па нататках пры дапамозе жэсту перагортваньня, немагчыма зьмяніць шрыфт тэксту.
* '''Photos''' — мэнэджар фатаграфіяў, які прадстаўляе магчымасьць праглядаць фатаграфіі ў розным памеры і пры абедзьвюх арыентацыях экрана, паварочваць, павялічваць і памяншаць іх. Інтэрфэйс узаемадзеяньня шырока выкарыстае тэхналёгію [[Multitouch]]: для пераходу да наступнай фатаграфіі можна выкарыстаць жэст перагортваньня, для памяншэньня/павелічэньня фатаграфіі трэба ссунуць/рассунуць два пальца. Фатаграфіі могуць быць арганізаваныя ў альбомы; магчымы прагляд у рэжыме [[слайд-шоў]]. Photos сынхранізуецца з праграмамі [[iPhoto]] і [[Aperture]] на {{nobr|[[Mac OS X]]}}; таксама можна імпартаваць фатаграфіі з тэчкі на кампутары, што актуальна для карыстачоў іншых апэрацыйных сыстэм і фота-арганайзэраў.
* '''Safari''' — [[вэб-браўзэр]] для iPhone. Асноўнай асаблівасьцю Safari зьяўляецца магчымасьць праглядаць Web-старонкі ў поўнапамернай вэрсіі без падганяньня да шырыні экрана, а замест гэтага маштабаваньні ўсяго зьмесьціва старонкі. Карыстач мае магчымасьць павялічыць любую частку старонкі з дапамогай стандартных жэстаў iPhone. Таксама ў Safari зручна рэалізаваная падтрымка ўкладак, у сувязі з чым карыстач можа адначасова ажыцьцяўляць загрузку і прагляд некалькіх старонак. У сувязі з гэтымі і іншымі асаблівасьцямі Safari прызнаны адным з найлепшых браўзэраў для смартфонаў<ref>{{Спасылка
| url=http://arstechnica.com/reviews/hardware/iphone-review.ars/6
| загаловак=iPhone in depth: the Ars review. Home run: Safari on iPhone.
| аўтар=[http://arstechnica.com/ The Art of Technology]
| дата публікацыі=9.07.2007
| мова=en
| дата=9 чэрвеня
| год=2008}}</ref><ref>{{Спасылка
| url=http://www.engadget.com/2007/07/03/iphone-review-part-2-phone-mail-safari-ipod/
| загаловак=iPhone review, part 2: Phone, Mail, Safari, iPod
| аўтар=[http://www.engadget.com/ Engadget]
| дата публікацыі=3.07.2007
| мова=en
| дата=9 чэрвеня 
| год=2008}} Падзел «Safari»: «Ease of use aside, there’s no question that the iPhone’s build of Safari serves up the most true-to-PC web browsing experience available for a phone today. Opera Mini and S60’s native browser (which happens to be based on the same core as Safari, coincidentally) do commendable jobs, but the iPhone has taken it to the next level».</ref>. Верагодна, менавіта зручная арганізацыя [[Вэб-сэрфінг]]у на ўзроўні кампутара зьявіўся асноўнай складнікам посьпеху iPhone на рынку мабільнага інтэрнэту. Safari напісаны на тым жа рухавіку, што і аднайменны браўзэр для Mac OS X, што зьяўляецца адначасова і дадатнай, і адмоўнай яго бокам. Да недахопаў Safari ставяцца адсутнасьць падтрымкі двух асноўных [[ад-он]]аў для браўзэраў — [[Java-аплет]]аў і [[Adobe Flash]].
* '''Stocks''' — [[віджэт]] для сачэньня за курсамі акцый.
* '''YouTube''' — дастасунак для прагляду відэа-ролікаў з сэрвэра [[YouTube]]. Цесная інтэграцыя з iPhone дазволіла зрабіць зручнейшую навігацыю па сэрвэры, пошук, падтрымку найболей папулярных і іншых абраных сьпісаў. Зь недахопаў варта вылучыць адсутнасьць падтрымкі [[аксэлеромэтар|аксэлеромэтра]]: навігацыя па YouTube ажыцьцяўляецца толькі ў партрэтным рэжыме, у той час як прагляд кліпа — толькі ў ляндшафтным<ref>{{Спасылка
| url=http://www.engadget.com/2007/07/03/iphone-review-part-3-apps-and-settings-camera-itunes-wrapup/
| загаловак=iPhone review, part 3: Apps and settings, camera, iTunes, wrap-up
| аўтар=[http://www.engadget.com/ Engadget]
| дата публікацыі=3.07.2007
| мова=en
| дата=1 чэрвеня
| год=2008}}: «For some reason, the YouTube app forces video lists to be shown in portrait and playback to be landscape — the rotation sensor has no bearing here whatsoever, same as in iPod playing video».</ref>.
* '''Weather''' — актуальнае надвор’е ў зададзеным горадзе і прагноз надвор’я на 7 дзён. Дастасунак па дызайне і функцыянальнасьці практычна цалкам супадае з аднайменным [[віджэт]]ам [[Mac OS X]]. Зьвесткі аб надвор’і бяруцца з сэрвэра [[Yahoo!]].

У прашыўку 2.0 дададзеныя iTunes і AppStore.

=== Web-дастасункі ===

=== iPhone SDK ===
iPhone мае некалькі адмысловую вэрсію апэрацыйнай сыстэмы Mac OS X, аптымізаваную пад невялікі экран, сэнсарнае кіраваньне пальцам (магчыма некалькі адначасовых дотыкаў) і працэсар [[ARM (працэсар)|ARM]]. Працэс напісаньня і адладкі праграм максымальна палягчае асяродзьдзе для распрацоўнікаў — iPhone SDK. Гэта пакет зь некалькіх праграм, якія могуць спатрэбіцца для стварэньня эфэктыўнага дастасунка на iPhone. У іх ліку:
* '''[[XCode]]''' — напісаньне асноўнага коду, адладка, эмуляцыя працы iPhone для запуску і тэставаньні праграм
* '''Interface Builder''' — стварэньне інтэрфэйсу праграмы, сувязь паміж падзеямі інтэрфэйсу і кодам праграмы
* '''Instruments''' — аналіз эфэктыўнасьці выкарыстаньня рэсурсаў, нагрузкі на працэсар. Захаваньне дампа памяці і аналіз кода ў кожны момант яго выкананьня для наступнага аналізу і аптымізацыі

== Храналёгія абнаўленьняў ==

=== Апаратныя абнаўленьні iPhone ===
* 9 чэрвеня 2007 г., '''iPhone''', першае пакаленьне
* 11 ліпеня 2008 г., '''iPhone''', другое пакаленьне

=== Гісторыя вэрсіяў iPhone OS X ===
* '''1.0''' — чэрвень 2007 г, першая вэрсія [[OS X|iPhone OS X]]
* '''1.0.1''' — ліпень 2007 г.
* '''1.0.2''' — жнівень 2007 г.
* '''1.1.1''' — верасень 2007 г.
* '''1.1.2''' — лістапад 2007 г.
* '''1.1.3''' — студзень 2008 г.
* '''1.1.4''' — красавік 2008 г.
* '''2.0''' — 11 ліпеня 2008 г., падтрымка [[SDK|iPhone SDK]] і [[AppStore]], [[3G]], [[GPS]]
* '''2.0.1''' — жнівень 2008 г.
* '''2.0.2''' — жнівень 2008 г.
* '''2.1''' — верасень 2008 г., выхад новай вэрсіі iTunes 8

== Крытыка ==
iPhone нярэдка падвяргаюць крытыцы за адсутнасьць або нядосыць сучасную рэалізацыю некаторых функцыяў, тыповых для [[смартфон]]аў такой коштавай катэгорыі. Асноўныя пярэчаньні:
* нядосыць функцыянальная праца з SMS: немагчымасьць налады гукавога апавяшчэньня аб прыёме паведамленьня; абмежаваньні, зьвязаныя з новай сыстэмай дыялёгаў; немагчымасьць налады справаздачы аб атрыманьні; адсутнасьць шаблёнаў для паведамленьняў; адсутнасьць пошуку ў целе ліста і інш.<ref name="critic_sms">
{{Спасылка
| url=http://www.mobile-review.com/articles/2007/iphone-sms.shtml
| загаловак=SMS-паведамленьні на iPhone
| аўтар=[http://www.mobile-review.com Mobile-review]
| дата публікацыі=21.08.2007
| дата=27 траўня
| год=2008}}
</ref>.
* Малыя магчымасьці [[Bluetooth]], абмежаваныя толькі падтрымкай бесправадной гарнітуры: немагчымасьць выкарыстаньня бесправадных [[стэрэа]]-слухавак для праслухоўваньня музыкі, немагчымасьць перадачы файлаў па Bluetooth<ref name="critic_bluetooth">
{{Спасылка
| url=http://arstechnica.com/reviews/hardware/iphone-review.ars/11
| загаловак=iPhone in depth: the Ars review
| аўтар=[http://arstechnica.com/index.ars Ars Technica]
| дата публікацыі=9.07.2007
| мова=en
| дата=29 траўня
| год=2008}}
</ref>.
* Абмежаваная магчымасьць для напісаньня праграм для iPhone: вольна распаўсюджвацца могуць толькі вельмі абмежаваныя па функцыянале web-дастасункі, паўнавартасныя ж праграмы, напісаныя з дапамогай [[iPhone SDK]], могуць распаўсюджвацца толькі праз [[Apple Store]], прычым з 30% камісіяй Apple<ref name="critic_apps">
{{Спасылка
| url=http://www.publicknowledge.org/node/1431
| загаловак=Apple allows indy apps with SDK, so long as you go through Apple's iTunes App Store
| аўтар=[http://www.publicknowledge.org/ Public Knowledge]
| дата публікацыі=6.03.2008
| мова=en
| дата=29 траўня
| год=2008}}
</ref>.
* Палітыка прывязкі да сотавага апэратару, пры якой у дадзенай краіне iPhone можна выкарыстаць толькі з адным апэратарам (хоць па законах некаторых краінаў, напрыклад, Францыі iPhone ўсё ж прадаецца без прывязкі да апэратара, але па істотна большым кошце).
* Адсутнасьць убудаванага [[кард-рыдэр]]у і, такім чынам, немагчымасьць павелічэньня памяці. Немагчымасьць самастойнай замены [[акумулятар]]у<ref name="critics_other">
{{Спасылка
| url=http://www.engadget.com/2007/01/09/the-iphone-is-not-a-smartphone/
| загаловак=The iPhone is not a smartphone
| аўтар=[http://www.engadget.com/ Engadget]
| дата публікацыі=9.01.2007
| мова=en
| дата=1 чэрвеня
| год=2008}}
</ref>.

== Глядзіце таксама ==
* [[foobar2000]]
* [[IPhone 5S]]

== Крыніцы ==
{{Крыніцы|2}}

== Вонкавыя спасылкі ==
* [http://www.apple.com/iphone/ Афіцыйны сайт] {{ref-en}}
* [http://www.apple.com/ru/iphone/ Афіцыйны сайт] {{ref-ru}}
* [https://web.archive.org/web/20080928082957/http://russianiphone.ru/ Сайт iPhone-суполкі Расеі] {{ref-ru}}
* [http://bloq.iphone-dev.org/ Сайт праграмістаў для iPhone]{{Недаступная спасылка|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} {{ref-en}}
* [http://ripdev.com/ Сайт распрацоўнікаў дадатковага праграмнага забесьпячэньня, які паляпшае расейскую лякалізацыю для iPhone] {{ref-ru}}
* [https://web.archive.org/web/20081003023313/http://pyobjc.ru/ Праграмаваньне на Objective-C для iPhone / iPod Touch] {{ref-ru}}

{{Апаратнае забесьпячэньне Эпл з 1998}}
{{Apple}}

[[Катэгорыя:Смартфоны]]
[[Катэгорыя:Мэдыя-плэеры]]
[[Катэгорыя:Apple]]
[[Катэгорыя:Зьявіліся ў 2007 годзе]]