Шумэр

Шумэр — старажытная краіна ў Паўднёвай Мэсапатаміі, на землях сучаснага Ірака. Існавала ў 4—2 тыс. да н. э. Старажытныя паселішчы на гэтых землях вядомыя з 4 тыс. да н. э. У 2-й пал. 4 тыс. да н. э. заселена шумэрамі, якія заснавалі тут гарады-дзяржавы: Кіш, Лагаш, Ума, Ур, Урук і інш.

На думку шэрагу сучасных гісторыкаў, першыя сталыя паселішчы шумэраў на поўдні Мэсапатаміі зьявіліся паміж 5500 і 4000 гадамі да н. э., пра што сьведчаць назвы гарадоў, рэкаў і іншых геаграфічнвых назваў на шумэрскай мове, якая ўяўляе сабой аглютынатыўны ізалят^[1]^[2]^[3].

Гэтыя пасяленцы, былі яны шумэрамі ці не, зьяўляліся носьбітамі культуры Ўбэйд, якая ў сваю чаргу разьвілася з Самарскай культуры паўночнай часткі Мэсапатаміі. Не зважаечы на тое, што ўбэйдыйцы не згадваюцца ні ў адным шумэрскім тэксце, менавіта іх сучасныя гісторыкі лічаць першая цывілізацыйная сілай у Шумэры, бо яны асушвалі балоты, займаліся сельскай гаспадаркай, гандлем і рамёствамі, у тым ліку ткацтвам, вытворчасьцю вырабаў са скуры і мэталаў, ганчарнай справай, узводзілі будынкі з каменьню^[4]^[5]^[6]^[7]^[8].

Асноўныя заняткі насельніцтва: рыбалоўства, земляробства, жывёлагадоўля, рамёствы. Эканоміка Шумэра была заснавана на ірыгацыйным земляробстве: у абшчынных, храмавых і буйнаўласьніцкіх гаспадарках выкарыстоўвалася праца вольных абшчыньнікаў, кліентаў, рабоў.

Крыніцы

^ «Ancient Mesopotamia. Teaching materials»(недаступная спасылка). Oriental Institute in collaboration with Chicago Web Docent and eCUIP, The Digital Library.
^ «The Ubaid Period (5500-4000 B.C.)» In Heilbrunn Timeline of Art History. Department of Ancient Near Eastern Art. The Metropolitan Museum of Art, New York.
^ «Beyond the Ubaid», (Carter, Rober A. and Graham, Philip, eds.), University of Durham.
^ «Sumer (ancient region, Iraq)». Britannica Online Encyclopedia
^ Kleniewski, Nancy; Thomas, Alexander R (2010-03-26). «Cities, Change, and Conflict: A Political Economy of Urban Life». Cengage Learning. ISBN 978-0-495-81222-7.
^ Maisels, Charles Keith (1993). «The Near East: Archaeology in the „Cradle of Civilization“». Routledge. — С. 139. — ISBN 978-0-415-04742-5.
^ Maisels, Charles Keith (2001). «Early Civilizations of the Old World: The Formative Histories of Egypt, the Levant, Mesopotamia, India and China». Routledge. ISBN 978-0-415-10976-5.
^ Shaw, Ian; Jameson, Robert (2002). «A dictionary of archaeology». Wiley-Blackwell. — С. 505. — ISBN 978-0-631-23583-5.

Літаратура

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя. У 12 т. Т.11. Футбол — Яя; Дадатак / Беларуская Савецкая Энцыклапедыя; Рэдкал.: П. У. Броўка (гал. рэд.) і інш. — Мн.: Бел.Сав.Эн., 1974. — 656 с.: іл., карты.
БелЭн у 18 т. Т. 17. — Мн., 2003.

Вонкавыя спасылкі

Старажытная шумэрская гісторыя. (анг.)

[1] «Ancient Mesopotamia. Teaching materials»(недаступная спасылка). Oriental Institute in collaboration with Chicago Web Docent and eCUIP, The Digital Library.

[2] «The Ubaid Period (5500-4000 B.C.)» In Heilbrunn Timeline of Art History. Department of Ancient Near Eastern Art. The Metropolitan Museum of Art, New York.

[3] «Beyond the Ubaid», (Carter, Rober A. and Graham, Philip, eds.), University of Durham.

[4] «Sumer (ancient region, Iraq)». Britannica Online Encyclopedia

[5] Kleniewski, Nancy; Thomas, Alexander R (2010-03-26). «Cities, Change, and Conflict: A Political Economy of Urban Life». Cengage Learning. ISBN 978-0-495-81222-7.

[6] Maisels, Charles Keith (1993). «The Near East: Archaeology in the „Cradle of Civilization“». Routledge. — С. 139. — ISBN 978-0-415-04742-5.

[7] Maisels, Charles Keith (2001). «Early Civilizations of the Old World: The Formative Histories of Egypt, the Levant, Mesopotamia, India and China». Routledge. ISBN 978-0-415-10976-5.

[8] Shaw, Ian; Jameson, Robert (2002). «A dictionary of archaeology». Wiley-Blackwell. — С. 505. — ISBN 978-0-631-23583-5.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]