Прагляд крыніцы для Сэрж Арош

{{Навуковец 
|Арыгінал імя         = Serge Haroche
|Навуковы кіраўнік    = [[Клёд Коэн-Тануджы]]
|Знакамітыя вучні     = 
|Вядомы як            = упершыню экспэрымэнтальна даказаў зьяву квантавай дэкагерэнцыі
|Узнагароды і прэміі  = [[Нобэлеўская прэмія ў галіне фізыкі|Нобэлеўская прэмія]]
}}
'''Сэрж Арош''' ({{мова-en|Serge Haroche|скарочана}}; нарадзіўся 11 верасьня 1944 году ў [[Касаблянка|Касаблянцы]], Марока) — францускі фізык. Ляўрэат [[Нобэлеўская прэмія ў галіне фізыкі|Нобэлеўскай прэміі]] 2012 году за працы ў галіне [[Квантавая фізыка|квантавай фізыкі]] за распрацоўку мэтодыкі квантавай тэлепартацыі (сумесна з [[Дэйвід Ўайнлэнд|Дэйвідам Ўайнландам]]).

== Біяграфія ==
Сэрж Арош нарадзіўся 11 верасьня 1944 году ў [[Касаблянка|Касаблянцы]]. Бацька Сэржа Альбэрт Арош ({{мова-fr|Albert Haroche}}; 1920—1998) — мараканец, нарадзіўся ў [[Маракеш]]ы і працаваў юрыстам. Дзявочае прозьвішча маці Валянціны Арош ({{мова-fr|Valentine Haroche|скарочана}}; 1921—1998) — Рублёва, яна нарадзілася ў Адэсе ў сям’і габрэяў, якая пераехала ў Парыж напачатку 1920-х, працавала настаўніцай. Сэрж Арош жыў у Марока да 1956 году і пасьля таго, як закончыўся францускі пратэктарат, пераехаў у Францыю. Вучыўся ў вышэйшай нармальнай школе і ўнівэрсытэце імя П’ера і Мары Кюры ў Парыжы. Ад 1967 да 1975 працаваў ў Нацыянальным Цэнтры навуковых дасьледаваньняў (CNRS) дасьледчыкам. На працягу аднаго году ад 1972 да 1973 працаваў на пасадзе запрошанага дасьледчыка ў [[Стэнфардзкі ўнівэрсытэт|Стэнфардзкім ўнівэрсытэце]] ў камандзе [[Артур Шаўлоў|Артура Шаўлоў]]. У 1975 годзе ўладкаваўся прафэсарам ва Унівэрсытэт П’ера і Мары Кюры. Адначасова выкладаў у іншых установах: Політэхнічнай школе ў Парыжы (1973—1984), [[Гарвардзкі ўнівэрсытэт|Гарвардзкім унівэрсытэце]] (1981), [[Ельскі ўнівэрсытэт|Ельскім унівэрсытэце]] (1984—1993; не ў штаце) ды Кансэрваторыі мастацтваў ды рамёстваў (2000). Ад 1994 да 2000 году ўзначальваў катэдру фізыкі [[Вышэйшая нармальная школа|Вышэйшай нармальнай школы]]. У 1996 годзе разам з калегамі па Вышэйшай нармальнай школе экспэрымэнтальна даказаў зьяву квантавай дэкагерэнцыі<ref>{{кніга|pages=875|загаловак=The Internatiobal WHO'S WHO|выданьне=78th Edition|месца=London and New York|выдавецтва=Routledge|год=2014|isbn=978-1-85743-713-3}}</ref>. Зараз Сэрж Арош жыве ў Парыжы і працуе ў [[Калеж дэ Франс]], дзе кіруе дасьледаваньнямі ў галіне квантавай фізыкі. Прафэсар катэдры квантавай фізыкі ў Калеж дэ Франс. У 1988 годзе стаў сябрам Амэрыканскага Фізычнага таварыства, у 1990 г. стаў сапраўдным сябрам гэтага таварыства. У 1988 годзе ўзнагароджаны Прэміяй Айнштайна ў галіне лязэрнай навукі (катэгорыя дасьледчыкаў у прамысловасьці і ўнівэрсытэтах). У 1992 г. атрымаў узнагароду імя Гумбальта (Нямеччына). Ён уваходзіць у склад Акадэміі навук Францыі (ад 1993) і зьяўляецца кавалерам [[Ордэн Ганаровага легіёну|ордэну Ганаровага Легіёну]] (ад 2007). У 2010 годзе абраны сябрам [[Нацыянальная акадэмія навук ЗША|Нацыянальнай Акадэміі навук ЗША]]. Ён жанаты на сацыёлягу Кладзін Арош ({{мова-fr|Claudine Haroche|скарочана}}, дзявочае прозьвішча Зэлігсон ({{мова-fr|Zeligson|скарочана}}), таксама дачцы габрэйскіх эмігрантаў з Расеі. У іх ёсьць двое дзяцей. Сэрж Арош прыходзіцца дзядзькам францускаму сьпеваку і актору Рафаэлю Арошу ({{мова-fr|Raphaël Haroche|скарочана}}).

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
* {{Спасылка|url=http://www.svaboda.org/content/article/24733628.html|загаловак=Уручаны Нобэль за фізыку|дата публікацыі=9 красавіка 2012|выдавец=Радыё Свабода}}
* {{спасылка|url=http://quantumlah.org/highlight/121009_quantum_nobel.php|загаловак=Нобэлеўская прэмія ў галіне фізыкі ў 2012 годзе прысуджаная піянэрам квантавых тэхналёгіяў|арыгінал=2012 Nobel Prize in Physics goes to pioneers of quantum technologies|дата публікацыі=9 красавіка 2012|выдавец=Centre for Quantum Technologies|мова=en}}

{{Нобэлеўская прэмія па фізыцы (2001—2025)}}

{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Арош, Сэрж}}
[[Катэгорыя:Францускія фізыкі]]
[[Катэгорыя:Кавалеры ордэна Ганаровага легіёну]]
[[Катэгорыя:Чальцы Францускай акадэміі навук]]
[[Катэгорыя:Ляўрэаты Нобэлеўскай прэміі ў галіне фізыкі]]