Уніяцтва: розьніца паміж вэрсіямі
Knedlik-Pod (гутаркі | унёсак) д →Літаратура: пунктуацыя |
абнаўленьне зьвестак |
||
| Радок 1: | Радок 1: | ||
[[Файл:Satu Mare Greek Catholic Cathedral 5.JPG|міні|Грэка-каталіцкі катэдральны сабор у [[Сату-Марэ]], [[Румынія]]]] |
[[Файл:Satu Mare Greek Catholic Cathedral 5.JPG|міні|Грэка-каталіцкі катэдральны сабор у [[Сату-Марэ]], [[Румынія]]]] |
||
'''Унія́цтва''', ''' |
'''Унія́цтва''', '''Уніяцкія Цэрквы''' (ад {{мова-la|unio|скарочана}} — саюз, аб’яднаньне) — [[Хрысьціянства|хрысьціянскія]] супольнасьці, якія сфармаваліся ў выніку [[царкоўная унія|царкоўнай уніі]] розных хрысьціянскіх Цэркваў з [[Рыма-каталіцкі Касьцёл|рыма-каталіцкай]] на ўмовах прызнаньня першымі вяршэнства [[папа рымскі|папы рымскага]] і каталіцкай дагматыкі пры захаваньні традыцыяў рэлігійнага культу і выкарыстаньня традыцыйнай сакральнай ці народнай мовы ў богаслужэньні. |
||
Да ўніяцкіх належаць |
Да ўніяцкіх належаць Цэрквы грэцкага (былыя [[праваслаўе|праваслаўныя]]), армянскага, копцкага (у Эгіпце), мараніцкага (у Лібане і Сырыі) і інш. абрадаў. |
||
У вузкім сэнсе тэрмін ужываецца да каталіцкіх |
У вузкім сэнсе тэрмін ужываецца да каталіцкіх Цэркваў, у якіх богаслужэньне адбываецца па бізантыйскім абрадзе на [[грэцкая мова|грэцкай мове]]: |
||
* [[Грэцкая каталіцкая царква]] (заснавана ў 1829) |
* [[Грэцкая каталіцкая царква]] (заснавана ў 1829) |
||
Вэрсія ад 23:07, 4 траўня 2018
Унія́цтва, Уніяцкія Цэрквы (ад лац. unio — саюз, аб’яднаньне) — хрысьціянскія супольнасьці, якія сфармаваліся ў выніку царкоўнай уніі розных хрысьціянскіх Цэркваў з рыма-каталіцкай на ўмовах прызнаньня першымі вяршэнства папы рымскага і каталіцкай дагматыкі пры захаваньні традыцыяў рэлігійнага культу і выкарыстаньня традыцыйнай сакральнай ці народнай мовы ў богаслужэньні.
Да ўніяцкіх належаць Цэрквы грэцкага (былыя праваслаўныя), армянскага, копцкага (у Эгіпце), мараніцкага (у Лібане і Сырыі) і інш. абрадаў.
У вузкім сэнсе тэрмін ужываецца да каталіцкіх Цэркваў, у якіх богаслужэньне адбываецца па бізантыйскім абрадзе на грэцкай мове:
- Грэцкая каталіцкая царква (заснавана ў 1829)
- Італа-альбанская каталіцкая царква
- Мелькіцкая каталіцкая царква (1726)
У больш шырокім сэнсе — таксама і да іншых Усходніх Каталіцкіх Цэркваў бізантыйскай традыцыі, богаслужэньні ў якіх адбываюцца на іншых мовах:
- Альбанская грэка-каталіцкая царква (1628)
- Баўгарская грэка-каталіцкая царква (1861)
- Беларуская грэка-каталіцкая царква (1596)
- Вугорская грэка-каталіцкая царква (1646)
- Македонская грэка-каталіцкая царква (1918)
- Расейская грэка-каталіцкая царква (1905)
- Румынская грэка-каталіцкая царква (1697)
- Русінская грэка-каталіцкая царква (1646)
- Славацкая грэка-каталіцкая царква (1646)
- Украінская грэка-каталіцкая царква (1596)
- Харвацкая грэка-каталіцкая царква (Крыжэвіцкая япархія) (1611).
У Рэчы Паспалітай уніяцтва ўзьнікла пасьля заключэньня Берасьцейскай царкоўнай уніі (1596). Яшчэ ў 1577 годзе рэктар Полацкага калегіюма Пётар Скарга выдаў кнігу «Аб еднасьці царквы Божай», дзе прапанаваў плян уніі каталіцкай і праваслаўнай Цэркваў. Уніяцкая Царква вызнавала вяршэнства Біскупа Рыму, але захоўвала свае традыцыйныя грэцкія абрады. У 1595 годзе Папа Рымскі Клімэнт ІІ аб’явіў аб заключэньні уніі з Кіеўскай мітраполіяй, а праз год на Берасьцейскім царкоўным саборы яна была ўрачыста абвешчана. Пад канец 18 ст. каля трох чвэрцяў насельніцтва Беларусі былі ўніятамі.[1]
Глядзіце таксама
Крыніцы
Літаратура
- Гісторыя Беларусі. Ад старажытнасці да 21 ст. — Мінск, 2000 г.
- Кізіма С. А., Лянцэвіч В. М., Самахвалаў Дз. С. Гісторыя Беларусі: Курс лекцый. — Мн.: Выд-ва МІК, 2003. — 91 с.