Уніяцтва: розьніца паміж вэрсіямі
д выдаленая Катэгорыя:Уніяцтва; дададзеная Катэгорыя:Грэка-каталіцкая царква з дапамогай HotCat |
Knedlik-Pod (гутаркі | унёсак) |
||
Радок 24: | Радок 24: | ||
* [[Харвацкая грэка-каталіцкая царква]] (Крыжэвіцкая япархія) (1611). |
* [[Харвацкая грэка-каталіцкая царква]] (Крыжэвіцкая япархія) (1611). |
||
У [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] уніяцтва ўзьнікла пасьля заключэньня [[Берасьцейская царкоўная унія|Берасьцейскай царкоўнай уніі]] ( |
У [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] уніяцтва ўзьнікла пасьля заключэньня [[Берасьцейская царкоўная унія|Берасьцейскай царкоўнай уніі]] (1596). Яшчэ ў 1577 годзе рэктар Полацкага калегіюма [[Пётар Скарга]] выдаў кнігу «Аб еднасьці царквы Божай», дзе прапанаваў плян уніі каталіцкай і праваслаўнай Цэркваў. Уніяцкая Царква вызнавала вяршэнства Біскупа Рыму, але захоўвала свае традыцыйныя грэцкія абрады. У 1595 годзе Папа Рымскі [[Клімэнт ІІ]] аб’явіў аб заключэньні уніі з Кіеўскай мітраполіяй, а праз год на Берасьцейскім царкоўным саборы яна была ўрачыста абвешчана. Пад канец 18 ст. каля трох чвэрцяў насельніцтва Беларусі былі ўніятамі.{{зноска|КізмаЛянцэвічСамахвалаў|2003|Кізіма, Лянцэвіч і Самахвалаў}} |
||
== Глядзіце таксама == |
== Глядзіце таксама == |
||
Радок 31: | Радок 31: | ||
== Крыніцы == |
== Крыніцы == |
||
{{ |
{{Крыніцы}} |
||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
||
* Гісторыя Беларусі. Ад старажытнасці да 21 ст.- Мінск, 2000 г. |
* Гісторыя Беларусі. Ад старажытнасці да 21 ст. - Мінск, 2000 г. |
||
* {{кніга|ref=КізмаЛянцэвічСамахвалаў|аўтар=Кізіма С. А., Лянцэвіч В. М., Самахвалаў Дз. С.|загаловак=Гісторыя Беларусі: Курс лекцый|месца=Мн.|выдавецтва=Выд-ва МІК|год=2003|старонак=91}} |
* {{кніга|ref=КізмаЛянцэвічСамахвалаў|аўтар=Кізіма С. А., Лянцэвіч В. М., Самахвалаў Дз. С.|загаловак=Гісторыя Беларусі: Курс лекцый|месца=Мн.|выдавецтва=Выд-ва МІК|год=2003|старонак=91}} |
||
Вэрсія ад 23:59, 23 студзеня 2018
Унія́цтва, Грэка-каталіцкая царква (ад лац. unio — саюз, аб’яднаньне) — хрысьціянская плынь, заснаваная на царкоўнай уніі розных хрысьціянскіх Цэркваў з рыма-каталіцкай на ўмовах прызнаньня першымі вяршэнства папы рымскага і каталіцкай дагматыкі пры захаваньні традыцыяў рэлігійнага культу і выкарыстаньня традыцыйна сакральнай ці народнай мовы ў богаслужэньні.
Да ўніяцкіх належаць цэрквы грэцкага (былыя праваслаўныя), армянскага, копцкага (у Эгіпце), мараніцкага (у Лібане і Сырыі) і інш. абрадаў.
У вузкім сэнсе тэрмін ужываецца да каталіцкіх цэркваў, у якіх богаслужэньне адбываецца па бізантыйскім абрадзе на грэцкай мове:
- Грэцкая каталіцкая царква (заснавана ў 1829)
- Італа-альбанская каталіцкая царква
- Мелькіцкая каталіцкая царква (1726)
У больш шырокім сэнсе — таксама і да іншых Усходніх Каталіцкіх Цэркваў бізантыйскай традыцыі, богаслужэньні ў якіх адбываюцца на іншых мовах:
- Альбанская грэка-каталіцкая царква (1628)
- Баўгарская грэка-каталіцкая царква (1861)
- Беларуская грэка-каталіцкая царква (1596)
- Вугорская грэка-каталіцкая царква (1646)
- Македонская грэка-каталіцкая царква (1918)
- Расейская грэка-каталіцкая царква (1905)
- Румынская грэка-каталіцкая царква (1697)
- Русінская грэка-каталіцкая царква (1646)
- Славацкая грэка-каталіцкая царква (1646)
- Украінская грэка-каталіцкая царква (1596)
- Харвацкая грэка-каталіцкая царква (Крыжэвіцкая япархія) (1611).
У Рэчы Паспалітай уніяцтва ўзьнікла пасьля заключэньня Берасьцейскай царкоўнай уніі (1596). Яшчэ ў 1577 годзе рэктар Полацкага калегіюма Пётар Скарга выдаў кнігу «Аб еднасьці царквы Божай», дзе прапанаваў плян уніі каталіцкай і праваслаўнай Цэркваў. Уніяцкая Царква вызнавала вяршэнства Біскупа Рыму, але захоўвала свае традыцыйныя грэцкія абрады. У 1595 годзе Папа Рымскі Клімэнт ІІ аб’явіў аб заключэньні уніі з Кіеўскай мітраполіяй, а праз год на Берасьцейскім царкоўным саборы яна была ўрачыста абвешчана. Пад канец 18 ст. каля трох чвэрцяў насельніцтва Беларусі былі ўніятамі.[1]
Глядзіце таксама
Крыніцы
Літаратура
- Гісторыя Беларусі. Ад старажытнасці да 21 ст. - Мінск, 2000 г.
- Кізіма С. А., Лянцэвіч В. М., Самахвалаў Дз. С. Гісторыя Беларусі: Курс лекцый. — Мн.: Выд-ва МІК, 2003. — 91 с.