Простае ўзьняцьцё: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Цяперашняя вэрсія на 21:14, 21 чэрвеня 2015

Простае ўзьняцьцё (α, R. A. — ад анг. Right Ascension) — памер дугі нябеснага экватару ад пункту веснавога роўнадзеньня да кола схіленьня сьвяціла. Простае ўзьняцьцё разам са схіленьнем зьяўляюцца вымярэньнямі сыстэмы нябесных каардынат.

Простае ўзьняцьцё адлічваецца ва ўсходнім кірунку ад пункту веснавога роўнадзеньня. Для вымярэньня простага ўзьняцьця выкарыстоўваюць альбо градусную меру (ад 0° да 360°), або гадзінную меру (ад 0^h да 24^h). Пры гэтым 24^h = 360°.

Простае ўзьняцьцё — астранамічны эквівалент зямной даўгаты. Як простае ўзьняцьцё, гэтак і даўгата зьяўляюцца мерай кута «усход-захад» уздоўж экватара; абедзьве меры бяруць адлік ад нулявога пункту на экватары. Пачатак адліку даўгаты на Зямлі — нулявы мэрыдыян; пачатак адліку простага ўзьняцьця на небе — пункт веснавога роўнадзеньня.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Панятак простага ўзьняцьця быў вядомы яшчэ з часоў Гіпарха, які вызначаў разьмяшчэньне зорак у экватарыяльных каардынатах у II стагодзьдзі да н. э. Але Гіпарх і яго пераемнікі складалі свае каталёгі зорак у экліптычнай сыстэме каардынат.

Па вынаходзтве тэлескопу стала магчыма назіраць астранамічныя аб’екты з большай дэталізацыяй. Для таго, каб трымаць аб’ект у полі зроку праягл час, апынулася зручным выкарыстаньне экватарыяльнага мантажу, які дазваляў тэлескопу вярцецца вакол палярнай восі. У сувязі з гэтым і была прынятая экватарыяльная сыстэма каардынат.

Першым каталёгм зорак, у якім для вызначэньня каардынатаў зорак выкарыстоўваліся простае ўзьняцьцё і схіленьне, быў Historia Coelestis Britannica Джона Флэмстыда.

Глядзіце таксама[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Right ascension and declination visualized

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
-[[Файл:Equatorial coordinate system (celestial).svg|thumb|Экватарыяльная сыстэма каардынат. ''RA'' і ''Dec'' — простае ўзьняцьцё і схіленьне адпаведна.]]
+[[Файл:Equatorial coordinate system (celestial).svg|міні|Экватарыяльная сыстэма каардынат. ''RA'' і ''Dec'' — простае ўзьняцьцё і схіленьне адпаведна.]]
 '''Простае ўзьняцьцё''' (''α, R. A.'' — ад {{мова-en|Right Ascension|скарочана}}) — памер дугі [[нябесны экватар|нябеснага экватару]] ад пункту веснавога [[роўнадзеньне|роўнадзеньня]] да кола схіленьня сьвяціла. Простае ўзьняцьцё разам са [[схіленьне (астраномія)|схіленьнем]] зьяўляюцца вымярэньнямі [[сыстэма нябесных каардынат|сыстэмы нябесных каардынат]].
-Простае ўзьняцьцё адлічваецца ва ўсходнім накірунку ад пункту веснавога роўнадзеньня. Для вымярэньня простага ўзьняцьця выкарыстоўваюць альбо градусную меру (ад 0° да 360°), або гадзінную меру (ад 0<sup>h</sup> да 24<sup>h</sup>). Пры гэтым 24<sup>h</sup> = 360°.
+Простае ўзьняцьцё адлічваецца ва ўсходнім кірунку ад пункту веснавога роўнадзеньня. Для вымярэньня простага ўзьняцьця выкарыстоўваюць альбо градусную меру (ад 0° да 360°), або гадзінную меру (ад 0<sup>h</sup> да 24<sup>h</sup>). Пры гэтым 24<sup>h</sup> = 360°.
-Простае ўзьняцьцё — [[астраномія|астранамічны]] эквівалент зямной [[Даўгата|даўгаты]]. Як простае ўзьняцьцё, гэтак і даўгата зьяўляюцца мерай кута «усход-захад» уздоўж [[экватар]]а; абедзьве меры бяруць адлік ад нулявога пункту на экватары. Пачатак адліку даўгаты на [[Зямля (плянэта)|Зямлі]] — [[Грынвіцкі мэрыдыян|нулявы мэрыдыян]]; пачатак адліку простага ўзьняцьця на небе — пункт веснавога роўнадзеньня.
+Простае ўзьняцьцё — [[астраномія|астранамічны]] эквівалент зямной [[Даўгата|даўгаты]]. Як простае ўзьняцьцё, гэтак і даўгата зьяўляюцца мерай кута «усход-захад» уздоўж [[экватар]]а; абедзьве меры бяруць адлік ад нулявога пункту на экватары. Пачатак адліку даўгаты на [[Зямля|Зямлі]] — [[Грынвіцкі мэрыдыян|нулявы мэрыдыян]]; пачатак адліку простага ўзьняцьця на небе — пункт веснавога роўнадзеньня.
 == Гісторыя ==
-Панятак простага ўзьняцьця быў вядомы яшчэ з часоў [[Гіпарх]]а, які вызначаў разьмяшчэньне [[зорка|зорак]] у экватарыяльных каардынатах у [[2 стагодзьдзе да н. э.|II стагодзьдзі да н. э.]] Але Гіпарх і яго пераемнікі складалі сваі [[Астранамічны каталёг|каталёгі зорак]] у экліптычнай сыстэме каардынат.
+Панятак простага ўзьняцьця быў вядомы яшчэ з часоў [[Гіпарх]]а, які вызначаў разьмяшчэньне [[зорка|зорак]] у экватарыяльных каардынатах у [[2 стагодзьдзе да н. э.|II стагодзьдзі да н. э.]] Але Гіпарх і яго пераемнікі складалі свае [[Астранамічны каталёг|каталёгі зорак]] у экліптычнай сыстэме каардынат.
 Па вынаходзтве [[тэлескоп]]у стала магчыма назіраць [[астранамічны аб’ект|астранамічныя аб’екты]] з большай дэталізацыяй. Для таго, каб трымаць аб’ект у полі зроку праягл час, апынулася зручным выкарыстаньне экватарыяльнага мантажу, які дазваляў тэлескопу вярцецца вакол палярнай восі. У сувязі з гэтым і была прынятая экватарыяльная сыстэма каардынат.