Спадарожнікі Плютона

У Плютона вядомыя пяць спадарожнікаў: паводле аддаленасьці ад плянэты гэта Харон, Стыкс, Нікс, Кербэр і Гідра. Харон, найбольшы зь іх, усяго ўдвая меншы па дыямэтры за Плютон, таму сыстэму Плютон—Харон часам лічаць падвойнай плянэтай.

Харон

Харон упершыню назіралі ў 1978 годзе. Яго дыямэтар складае каля 1200 км, што толькі ўдвая менш за дыямэтар Плютона. Памеры Плютона і Харона атрымалася вызначыць даволі дакладна дзякуючы таму, што Харон праходзіў перад дыскам Плютона і стала магчымым зрабіць разьлікі на аснове зьмен бляску сыстэмы Плютон-Харон. Веды пра існаваньне Харона дазволілі ўдакладніць масу Плютона, якая мае дастаткова малое значэньне. Плютон і Харон круцяцца сынхронна, гэта значыць заўсёды павернутыя адзін да аднаго адным бокам.

Барыцэнтар сыстэмы Плютон—Харон знаходзіцца па-за паверхняй Плютона, таму некаторыя астраномы лічаць Плютон і Харон падвойнай карлікавай плянэтай (падвойнай плянэтнай сыстэмай).

Паводле праекту Рэзалюцыі 5 XXVI Ґенэральнай асамблеі Міжнароднага астранамічнага зьвязу (2006) Харону (нараўне з Цэрэрай і аб’ектам Эрыс) меркавалася прысвоіць статут плянэты. Паводле праекту рэзалюцыі, у такім разе Плютон—Харон будзе лічыцца падвойнай плянэтай.^[1] Аднак, у канчатковым варыянце рэзалюцыі было іншае рашэньне: было ўведзена паняцьце карлікавая плянэта. Да гэтага новага клясу аб’ектаў былі аднесеныя Плютон, Цэрэра ды аб’ект 2003 UB₃₁₃. Харон ня быў уключаны ў лік карлікавых плянэт.

Гідра й Нікс

Два вонкавыя спадарожнікі, якія атрымалі назвы Гідра (былы S/2005 P1) і Нікс (былы S/2005 P2), былі адкрытыя ў выніку паўторнага аналізу фатаграфій Хабла, зробленых у траўні 2005. Аб адкрыцьці было абвешчана ў кастрычніку 2005. Паколькі альбеда спадарожнікаў невядома, то складана вызначыць іх памеры. Калі лічыць альбеда спадарожнікаў роўным паказчыку Харона, то іх дыямэтры ацэньваюцца 125 км і 140 км (але магчымая памылка ў два разы). Радыюс арбіты меншага спадарожніка — 49 тыс. км, гэта значыць ён знаходзіцца ў 2,5 разы далей ад Плютона, чым Харон. Іншы спадарожнік рухаецца па арбіце радыюсам 65 000 км. Пэрыяды звароту складаюць каля 11 і 14 сутак адпаведна (усе дадзеныя прыблізныя).

Калі ў Плютона і ёсьць яшчэ іншыя спадарожнікі, то іх памеры не перавышаюць 20 км.

Харон і два спадарожніка знаходзяцца ў арбітальным рэзанансе; за той час, калі Харон зьдзяйсьняе адно абарачэньне, адзін з спадарожнікаў — у дакладнасьці два, а другі — тры.

Наяўнасьць у Плютона двух невялікіх спадарожнікаў уяўляе сабой загадку, бо незразумела, як яны маглі скандэнсавацца зблізку масіўнага Харона. Кругавы характар іх арбіт кажа аб малаверагоднасьці выпадковага захопу гэтых цел прыцягненьнем Плютона.

Кербэр і Стыкс

Найменьне		Дыямэтар (км)	Маса (×10²¹ кг)	Вялікая паўвось (км)	Пэрыяд звароту (дзён)	Эксцэнтрысытэт	Кут нахілу (да экватара Плютона)	Адкрыты
Плютон		2306 ± 20	13.05 ± 0.07	2390	6.387230	0	—	1930
Плютон I	Харон	1212 ± 3	1.52 ± 0.06	19 571 ± 4	6.387230	0 (0.000% ± 0.007%)	0.00° ± 0.014°	1978
Плютон II	Нікс	45 ?	< 0.002	48 675 ± 120	24.856 ± 0.001	~0 (0.2% ± 0.2%)	0.04° ± 0.22°	2005
Плютон III	Гідра	45-60 ?	< 0.002	64 780 ± 90	38.206 ± 0.001	0.5% ± 0.1%	0.22° ± 0.12°	2005

Выгляды

PlutoCharon_jpg.jpg(недаступная спасылка)
die-planeten-plutocharon

Зацемкі

^ The IAU draft definition of «planet» and «plutons»

Вонкавыя спасылкі

Спадарожнікі Плютона — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

[1] The IAU draft definition of «planet» and «plutons»

[1]