Прагляд крыніцы для Пірэнэі

{{Гара
|Назва                   = Пірэнэі
|Назва ў родным склоне   = 
|Выява                   = Central pyrenees.jpg
|Камэнтар                = Цэнтральныя Пірэнэі
|Вышыня                  = 
|Краіна                  = Гішпанія
|Краіна2                 = Францыя
|Краіна3                 = Андора
|Месцазнаходжаньне       = 
|Горная сыстэма          = 
|Кантынэнт               = 
|Найвышэйшы пункт        = [[Анэта|пік Анэта]] — {{nowrap|3404 м}}
|Даўжыня                 = да 491 км
|ВікіМапія               = 
|Першае ўзыходжаньне     = 
|Клясычны маршрут        = 
|Шырата паўшар'е         = паўночнае
 |Шырата градусаў        = 42
 |Шырата хвілінаў        = 40
 |Шырата сэкундаў        = 
|Даўгата паўшар'е        = усходняе
 |Даўгата градусаў       = 1
 |Даўгата хвілінаў       = 0
 |Даўгата сэкундаў       = 
|Пазыцыя подпісу на мапе = 
|Водступ подпісу на мапе = 
}}
'''Пірэнэ́і''' ({{мова-es|Pirineos|скарочана}}, {{мова-fr|Pyrénées|скарочана}}, {{мова-ca|Pirineus|скарочана}}, {{мова-eu|Pirinioak|скарочана}}, {{мова-oc|Pirenèus|скарочана}}) — [[горная сыстэма]] ў [[Францыя|Францыі]], [[Гішпанія|Гішпаніі]] і [[Андора|Андоры]]. Пірэнэі аддзяляюць [[Пірэнэйскі паўвостраў]] ад астатняй часткі кантынэнтальнай [[Эўропа|Эўропы]] і працягваюцца на 491 км паміж [[Біскайская затока|Біскайскай затокай]] (мыс Іге́р) і [[Міжземнае мора|Міжземным морам]] (мыс [[Крэўс]]).

Вышыня гор у сыстэме дасягае 3404 мэтраў ([[Анэта|пік Анэта]])<ref name="azb_pirin">{{Кніга|аўтар=[[Мікола Азбукін|Азбукін М. В.]]|загаловак=Географія Эўропы|частка=Паўднёвая Эўропа|месца=Масква-Ленінград|год=1924|старонак=393|старонкі=40—53}}</ref>. На захадзе ляжаць [[вапняк]]і і [[карст]]; у цэнтры — галоўным чынам [[крысталічная парода|крысталічныя пароды]], альпійскія формы рэльефу, [[ледавік]]і (плошча каля 40 тыс. км²); на ўсходзе [[Горны сьцяг|сьцягі]] зьніжаюцца, дзе чаргуюцца зь міжгорнымі западзінамі. У ніжніх частках схілаў — зарасьнікі міжземнаморскіх хмызьнякоў, на вышыні да 1800—2100 м пераважаюць лясы, вышэй — хмызьняк і лугі. У сыстэме залягаюць [[баксыт]]ы і [[жалезная руда]]. Пірэнэі зьяўляюцца істотным кліматаразьдзелам у рэгіёне: на поўнач — тэрыторыя мернага клімату, на поўдзень — субтрапічнага.

Пірэнэі зьяўляюцца натуральнай граніцай паміж [[Гішпанія]]й і [[Францыя]]й. Паміж імі знаходзіцца [[Андора]].

== Геаграфія ==
Гішпанскія Пірэнэі зьяўляюцца часткай [[Правінцыі Гішпаніі|правінцыяў]], пералічаных з усходу на захад: [[Херона (правінцыя)|Херона]], [[Барсэлёна (правінцыя)|Барсэлёна]], [[Льейда (правінцыя)|Льейда]], [[Уэска (правінцыя)|Уэска]], [[Навара (правінцыя)|Навара]] і [[Гіпуска (правінцыя)|Гіпуска]].

Францускія Пірінэі займаюць наступныя [[Дэпартамэнты Францыі|дэпартамэнты]], пералічаныя з усходу на захад: [[Пірэнэі Ўсходнія]], [[Од (лдэпартамэнт)|Од]], [[Ар’еж]], [[Гарона Верхняя]] і [[Пірэнэі Атлянтычныя]].

Незалежнае [[Андора|Княства Андора]] разьмешчанае ва ўсходняй частцы Пірэнэяў паміж Гішпаніяй і Францыяй.

[[Файл:Pyrenees composite NASA.jpg|frame|цэнтар|Спадарожнікавая фатаграфія Пірэнэяў ([[NASA]])]]

[[Фізычная геаграфія]] падзяляе Пірэнэі на тры часткі: Атлянтычныя (ці Заходнія), Цэнтральныя і Ўсходнія Пірэнэі. Сярэдняя вышыня гор у Атлянтычных Пірэнэях узрастае з захаду — ад [[Баскійскія горы|Баскійскіх гор]], што каля [[Біскайская затока|Біскайскай затокі]]. Цэнтральныя Пірэнэі працягваюцца на ўсход ад [[Валь-д’Аран]] да [[перавал|горнага перавалу]] {{артыкул у іншым разьдзеле|Сампорт||en|Somport}}. У Цэнтральных Пірэнэях знаходзяцца найвышэйшыя пункты горнай сыстэмы:
* [[Анэта|пік Анэта]] — 3404 м,
* {{артыкул у іншым разьдзеле|Піка Посэц||en|Pico Posets}} — 3375 м,
* [[Монтэ-Пэрдыда]] — 3355 м.

== Прыродныя рэсурсы ==
Скопішчы мэталічных [[руда (карысныя выкапні)|руд]] у Пірэнэях цяпер не прыцягваюць вялікай увагі, але раней у розных частках Пірэнэяў, што належылі да Гішпаніі, Францыі і Андоры, вялася распрацоўка [[жалеза]]. Залежы [[Вугаль|каменнага вугля]], прыбытак ад дабычы якіх перавышае выдаткі, галоўным чынам сканцэнтраваныя на гішпанскіх схілах, але ў Францыі знойдзеныя пласты [[буры вугаль|бурага вугля]]. Адкрыты кар’ер у Трымоне ({{мова-fr|Trimoun|скарочана}}, у дэпартамэнце [[Ар’еж]]) зьяўляецца адным з найбуйнешых радовішчаў [[тальк]]у ў Эўропе.

== Крыніцы ==
{{Зноскі}}

== Літаратура ==
* {{Кніга|аўтар=[[Мікола Азбукін|Азбукін М. В.]]|загаловак=Географія Эўропы|частка=Паўднёвая Эўропа|месца=Масква-Ленінград|год=1924|старонак=393}}

[[Катэгорыя:Горныя сыстэмы Эўропы]]
[[Катэгорыя:Пірэнэі| ]]