Прысяжная цнатлівіца

Прысяжная цнатлівіца (па-альбанску: virgjineshtëvirgjineshtë) — жанчына, якая добраахвотна прысягнула ў бясшлюбнасьці (поўнай адмовы ад шлюбу і сэксуальнага жыцьця) і пераймае мужчынскую ролю ў сям’і. Пасьля прынясеньня клятвы перад старэйшынамі вёскі з «прысяжнай цнатлівіцай» абыходзяцца як з мужчынам. Яна носіць мужчынскую вопратку, вядзе мужчынскі лад жыцьця і мае права голасу ў кіраваньні абшчынай нароўні з мужчынамі.

Дадзены фэномэн мае месца ў Альбаніі. Упершыню пра існаваньне «прысяжных дзеў» заходнеэўрапейскім дасьледчыкам і падарожнікам стала вядома на мяжы XIX—XX стагодзьдзяў. Зьява да гэтага часу сустракаецца ў кансэрватыўных паўночных правінцыйных рэгіёнах Альбаніі, хоць і паступова зьнікае.

Адной з прычын, якая прымушае дзяўчыну прымаць клятву бясшлюбнасьці, зьяўляецца нежаданьне ўступаць у навязаны ёй абшчынай шлюб. Іншым найважнейшым матывам можа быць адсутнасьць мужчын на чале сям’і. Пры такім становішчы жанчыны ў сям’і аказваюцца неабароненымі і ня маюць прадстаўніка ў радзе абшчыны. І толькі ў выпадку, калі адна з жанчын пераймае ролю мужчыны, сям’я мае абаронцу сваіх інтарэсаў у радзе. Такая сытуацыя можа паўстаць, напрыклад, пасьля сьмерці бацькі — галавы сям’і, калі там адсутнічаюць іншыя паўнагадовыя мужчыны. У гэтым выпадку «мужчынам» становіцца адна зь незамужніх жанчын, прыняўшы клятву цноты.

Глядзіце таксама

Трынге Смайлі

Літаратура

René Grémaux: Woman Becomes Man in the Balkans. In: Third Sex Third Gender: Beyond Sexual Dimorphism in Culture and History Gilbert Herdt (Editor), 1996 г., ISBN 0-942-29982-5
Antonia Young: Women Who Become Men: Albanian Sworn Virgins. 2000, ISBN 1-859-73335-2
Susan E. Pritchett Post: The Myth of the Burrnesh, paper, 1999, London: Center for South East European Studies
Robert Elsie: Sworn Virgin. In: Historical dictionary of Albania (= European historical dictionaries 42) Lanham 2004. ISBN 0-8108-4872-4 S. 405-406.
Alice Munro: The Albanian Virgin. In: Open Secrets 1994, ISBN 0-679-43575-1

Вонкавыя спасылкі

Joshua Zumbrun. The of Sacrifices Albania's Sworn Virgins // The Washington Post, 11.08.2007 (англ.)
Dan Bilefsky. Albanian Custom Fades: Woman as Family Man // New York Times, 25.06.2008 (англ.)
Dan Bilefsky. Sworn to virginity and living as men in Albania // New York Times, 23.06.2008 (англ.)
Das Leben hat sie zu Männern gemacht // Stern, 03.04.2009 (ням.)
Відэа: «Sworn Virgins» // National Geographic (4 мін.)