Панграма

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі

Пангра́ма (па-грэцку: pan gramma — «кожная літара») — фраза, якая выкарыстоўвае кожную літару альфабэту прынамсі адзін раз. Зазвычай панграмы ўжываюць для адлюстраваньня гарнітуры шрыфтоў, выпрабаваньня каналаў перадачы і сувязнога абсталяваньня, разьвіцьця навыкаў пісьма, каліграфіі.

Карацейшыя панграмы звычайна цікавейшыя і цяжэйшыя для напісаньня, таму што ў жывых мовах некаторыя літары (звычайна галосныя) ужываюцца значна часьцей, чым іншыя. У пэўным сэнсе панграма ёсьць супрацьлегласьцю ліпаграмы, мэта якой — пазьбегнуць адной або некалькіх літараў.

Прыклады панграмаў[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Азэрбайджанская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Zəfər, jaketini də, papağını da götür, bu axşam hava çox soyuq olacaq (Зафар, бяры і жакет, і кепку, увечары будзе вельмі халоднае надвор’е).

Ангельская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • The quick brown fox jumps over the lazy dog (Хуткая карычневая ліса пераскоквае праз гультайнага сабаку)
  • Jackdaws love my big sphinx of quartz (Гракі любяць майго вялікага кварцавага сьфінкса)
  • The five boxing wizards jump quickly (Пяць баксэрскіх чараўнікоў хутка скачуць)

Ідэальная панграма ў ангельскай мове зьмяшчае ўсе літары альфабэту толькі адзін раз, яе можна разглядаць як анаграму лацінскага альфабэту. Тыповым прыкладам ёсьць фраза «Cwm fjord bank glyphs vext quiz».

Армянская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Բել դղյակի ձախ ժամն օֆ ազգությանը ցպահանջ չճշտած վնաս էր եւ փառք

Басконская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Permin gox dabiltzu yoskiñ
  • Bungalow, cava, ferry, ñu, puma, quad eta xah hitzak jaso ditu.

Баўгарская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Ах, чудна българска земьо, полюшвай цъфтящи жита

Беларуская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Гэй, жлоб! Першы факт! Зыр як сокал, хаваючы наймальніц у кладоўку
  • У Іўі худы жвавы чорт у зялёнай камізэльцы пабег пад’есьці фаршу зь юшкай
  • У рудога вераб’я ў сховішчы пад фатэлем ляжаць нейкія гаючыя зёлкі
  • Файны зялёны шчыгол кінуў жабе вэлюм, абы проста ад’ехаць
  • Я жорстка заб’ю проста ў сэрца гэты расквечаны профіль, што ходзіць ля маёй хаты

Вугорская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Jámbor célú, öv ügyű ex-qwan ki dó-s főz, puhít
  • Pál fogyó IQ-jú kun exvő, ím dühös a WC bűzért
  • Bűzös WC-lé (fogyó IQ-jú exvőpár munka) dühít
  • Egy hűtlen vejét fülöncsípő, dühös mexikói úr Wesselényinél mázol Quitóban
  • Új, «Exvőd = fél pár» című show közügy Quitóban

Гішпанская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • El veloz murciélago hindú comía feliz cardillo y kiwi
  • Fabio me exige, sin tapujos, que añada cerveza al whisky
  • Quiere la boca exhausta vid, kiwi, piña y fugaz jamón
  • Whisky bueno: ¡excitad mi frágil pequeña vejez!

Грэцкая мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Γαζίες καὶ μυρτιὲς δὲν θὰ βρῶ πιὰ στὸ χρυσαφὶ ξέφωτο
  • Ξεσκεπάζω τὴν ψυχοφθόρα βδελυγμία
  • Τάχιστη αλώπηξ βαφής ψημένη γη, δρασκελίζει υπέρ νωθρού κυνός
  • Ζαφείρι δέξου πάγκαλο, βαθῶν ψυχῆς τὸ σῆμα

Дацкая мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Høj bly gom vandt fræk sexquiz på wc

Жамойцкая мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Cha, mona bluogė̄jė vākalē bazaunīdamė sogalvuojė tik kūlīnūs grōžto falšīvē pamačītė ciuocē

Ірляндзкая мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Chuaigh bé mhórshách le dlúthspád fíorfhinn trí hata mo dhea-phorcáin bhig

Італьянская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Pranzo d’acqua fa volti sghembi
  • Quel fez sghembo copre davanti
  • Pochi sforzan quel gambo di vite
  • Qualche vago ione tipo zolfo, bromo, sodio
  • Quel vituperabile xenofobo zelante assaggia il whisky ed esclama: alleluja (у італьянскім альфабэце адсутнічаюць літары j, k, w, x, y, але яны могуць быць у запазычаных словах; гэтая панграма акурат для такога выпадку)

Іўрыт[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • דג סקרן שט בים מאוכזב ולפתע מצא חברה

Карэйская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • 키스의 고유조건은 입술끼리 만나야 하고 특별한 기술은 필요치 않다

Каталянская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Jove xef, porti whisky amb quinze glaçons d’hidrogen, coi! (без дыякрытыкаў)
  • El fal·laç pingüí zoòfob menja un yg d’haixix, roques i kiwis covats (з дыякрытыкамі)

Латыская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Glāžšķūņa rūķīši dzērumā čiepj Baha koncertflīģeļu vākus
  • Ķieģeļu cepējs Edgars Buls fraku un hūti žāvē uz čīkstošām eņģēm
  • Četri psihi faķīri vēlu vakarā zāģēja guļbūvei durvis, fonā šņācot mežam

Лаціна[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Gaza frequens Lybicum duxit Karthago triumphum

Летувіская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Įlinkusi fechtuotojo špaga blykčiodama gręžė apvalų arbūzą

Ложбан[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • .o’i mu xagji sofybakni cu zvati le purdi

Нямецкая мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Zwei Boxkämpfer jagen Eva quer durch Sylt
  • Mylord Schwejk quizt Express ab Ravigsfen
  • Victor jagt zwölf Boxkämpfer quer über den Sylter Deich
  • Franz jagt im komplett verwahrlosten Taxi quer durch Bayern

Партугальская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Bancos fúteis pagavam-lhe queijo, whisky e xadrez
  • À noite, vovô Kowalsky vê o ímã cair no pé do pinguim queixoso e vovó põe açúcar no chá de tâmaras do jabuti feliz

Польская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Pchnąć w tę łódź jeża lub ośm skrzyń fig (Запхніце ў той човен вожыка альбо восем скрыняў фіг)
  • Pójdźże, kiń tę chmurność w głąb flaszy!
  • Zbłaźń mżystość ględów hiperfunkcją (найменшая колькасьць словаў)
  • Stróż pchnął kość w quiz gędźb vel fax myjń (з улікам запазычаных літараў q, v і x)

Расейская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Любя, съешь щипцы, — вздохнёт мэр, — кайф жгуч
  • Съешь же ещё этих мягких французских булок да выпей чаю
  • Шеф взъярён тчк щипцы с эхом гудбай Жюль
  • Эй, жлоб! Где туз? Прячь юных съёмщиц в шкаф
  • Экс-граф? Плюш изъят. Бьём чуждый цен хвощ!
  • Эх, чужак! Общий съём цен шляп (юфть) — вдрызг!

Румынская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Muzicologă în bej, vând whisky și tequila, preț fix
  • Ex-sportivul își fumează jucăuș țigara bând whisky cu tequila
  • Vând muzică de jazz și haine de bun-gust în New-York și Quebec, la preț fix

Славенская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Pri Jakcu bom vzel šest čudežnih fig
  • Šerif bo za domačo vajo spet kuhal žgance
  • V kožuščku hudobnega fanta stopiclja mizar

Сэрбская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Због њих смрдљив ђак Џеф штанцује жлепчић

Турэцкая мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Pijamalı hasta yağız şoföre çabucak güvendi

Украінская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Щастям б’єш жук їх глицю в фон й ґедзь пріч (34 сымбалі; тут уключаны таксама апостраф, хоць ён лічыцца нялітарным артаграфічным знакам(d))
  • Глянь (!): що ж є шрифт, цей «спазм» — ґід букв? Юч їх (34 сымбалі)
  • Їхав єдиний москаль. Чув, що віз царю жезл, п’ять шуб і гофр (46 сымбаляў, бязь літары «ґ»)

Фінская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Törkylempijävongahdus (бязь літараў, якія сустракаюцца толькі ў запазычаных выразах)
  • On sangen hauskaa, että polkupyörä on maanteiden jokapäiväinen ilmiö (гл. вышэй)
  • Albert osti fagotin ja töräytti puhkuvan melodian (гл. вышэй)
  • Charles Darwin jammaili Åken hevixylofonilla Qatarin yöpub Zeligissä
  • Wieniläinen sioux’ta puhuva ökyzombie diggaa Åsan roquefort-tacoja

Француская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Portez ce vieux whisky au juge blond qui fume (Аднясіце гэты стары віскі судзьдзі-бляндыну, які курыць)
  • Jugez vite faux Whisky Blond parmi cinq (Хутка вызначце падробку сьветлага віскі між пяці)
  • Voyez le brick géant que j’examine près du wharf (Паглядзіце на гіганцкі брыг, які я назіраю каля прычалу)

Чэская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Příliš žluťoučký kůň úpěl ďábelské ódy
  • Nechť již hříšné saxofony ďáblů rozezvučí síň úděsnými tóny waltzu, tanga a quickstepu

Швэдзкая мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Yxskaftbud, ge vår WC-zonmö IQ-hjälp

Эспэранта[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Eble ĉiu kvazaŭdeca fuŝĥoraĵo ĝojigas homtipon
  • Gajecvoĉa fuŝmuĝaĵo de knabĥoro haltpaŭzis
  • Laŭ Ludoviko Zamenhof bongustas freŝa ĉeĥa manĝaĵo kun spicoj

Японская мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • いろはにほへと ちりぬるを わかよたれそ つねならむ うゐのおくやま けふこえて あさきゆめみし ゑひもせす (поўны тэкст вершу «Іроха»)

Глядзіце таксама[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]